Mặc dù có vẻ ngoài bé nhỏ nhưng chip lại là bộ phận không thể thiếu của thiết bị điện tử hiện đại. Có thể tìm thấy chip trong các sản phẩm được sử dụng hằng ngày như ô tô, máy tính, điện thoại thông minh và thiết bị y tế...

Chỉ cần nhìn những tác động của sự thiếu hụt chip đối với ngành công nghiệp ô tô toàn cầu thì sẽ rõ loại linh kiện này có tầm quan trọng như thế nào. Theo New York Times, trên khắp thế giới, nhiều dây chuyền lắp ráp ô tô đang trở nên yên ắng, công nhân không có việc làm, còn bãi đậu xe của các đại lý trở nên trống không. Hãng sản xuất ô tô nổi tiếng Mercedes-Benz của Đức đã bắt đầu dự trữ chip dành cho những mẫu xe đắt tiền và đang đóng cửa tạm thời các nhà máy sản xuất ô tô C-Class có giá rẻ hơn. Công ty sản xuất ô tô hạng sang Porsche của Đức gần đây cũng cảnh báo, tại các đại lý ở Mỹ, khách hàng có thể phải chờ đợi nhiều tuần để nhận được xe. Hồi tháng 3 vừa qua, ông Herbert Diess, Giám đốc điều hành hãng xe ô tô Volkswagen AG của Đức cho biết, hãng này đã không thể sản xuất 100.000 chiếc ô tô do thiếu chip. Hoạt động của các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản như Toyota, Honda, Nissan cũng bị gặp khó khăn vì thiếu nguồn cung chip.

leftcenterrightdel
Tình trạng thiếu hụt chip ảnh hưởng lớn đến ngành công nghiệp sản xuất ô tô toàn cầu. Ảnh: Bloomberg

Không chỉ có ngành ô tô, các công ty công nghệ và sản xuất thiết bị gia dụng cũng đang lao đao trong “cơn khát” chip trên toàn cầu. Ngay cả Apple, hãng công nghệ Mỹ với sức mạnh mua sắm khổng lồ, cũng bị ảnh hưởng vì tình trạng thiếu hụt chip. Hiện nay, dây chuyền sản xuất máy tính xách tay MacBook và máy tính bảng iPad của Apple đang bị đình trệ do thiếu linh kiện này. Trong khi đó, tập đoàn sản xuất thiết bị gia dụng lớn nhất thế giới Midea (Trung Quốc) cho biết họ và các công ty trong ngành này đang chịu áp lực lớn về nguồn cung và giá chip. Tập đoàn Midea dự đoán, chip dùng cho thiết bị gia dụng, thường kém tinh vi hơn so với chip dùng trong điện thoại thông minh, có thể sẽ tăng giá khi tình trạng thiếu chip trên thế giới không có dấu hiệu cải thiện.

Có nhiều nguyên nhân dẫn tới cơn khủng hoảng chip trên toàn cầu. Theo Bloomberg, một trong số các lý do là việc tính toán sai lầm về tác động của đại dịch Covid-19. Khi đại dịch bắt đầu lan rộng trên thế giới hồi năm ngoái, nhiều công ty đã dự đoán rằng người dân sẽ thắt chặt chi tiêu do tình hình kinh tế khó khăn. Vì thế, họ quyết định giảm sản lượng sản xuất cũng như nhu cầu về chip. Tuy nhiên, trong bối cảnh giãn cách xã hội và hạn chế ra ngoài nhằm ngăn chặn dịch bệnh, người tiêu dùng không ngần ngại rút hầu bao để mua máy tính xách tay, điện thoại thông minh, ti vi mới để phục vụ cho việc học tập, làm việc từ xa cũng như giải trí. Nhu cầu mua ô tô cũng tăng mạnh do người dân muốn hạn chế sử dụng phương tiện giao thông công cộng. Khi đó, các công ty bắt đầu tìm đến những nhà sản xuất chip. Tuy nhiên, họ buộc phải xếp hàng chờ đợi do công suất sản xuất của nhà sản xuất chip có hạn.

Việc các quốc gia tích cực triển khai tiêm chủng vaccine ngừa Covid-19 cùng những dự báo tích cực về triển vọng kinh tế toàn cầu trong năm nay đã thúc đẩy nhiều ngành tăng cường hoạt động sản xuất. Do đó, nhu cầu sử dụng chip tăng lên với tốc độ chóng mặt, vượt quá khả năng của các nhà sản xuất chip. Các sự cố, thiên tai diễn ra trên khắp thế giới như bão tuyết hồi tháng 2 năm nay ở bang Texas (Mỹ), nơi quy tụ nhiều nhà máy sản xuất chip, hay vụ hỏa hoạn tại nhà máy sản xuất chip ô tô Renesas Electronics ở Nhật Bản trong tháng 3 vừa qua càng khiến cuộc khủng hoảng chip trở nên trầm trọng. Ngoài ra, việc các công ty tìm cách thu gom chip để tích trữ do lo sợ chip lên giá cũng góp phần khiến linh kiện này càng khan hiếm hơn. Theo The Guardian, khi tình trạng thiếu hụt chip gia tăng, người tiêu dùng phải đối mặt với giá cả các mặt hàng tăng cao.

Giải tỏa cơn khát chip trên toàn cầu không phải là chuyện dễ dàng, có thể thực hiện trong một sớm một chiều. Chủ tịch Tập đoàn sản xuất chip Intel của Mỹ Pat Gelsinger cho biết, phải mất nhiều năm nữa tình trạng thiếu hụt chip điện tử mới được cải thiện. Theo tờ Financial Times, hãng chế tạo ô tô Volkswagen AG của Đức mới đây đã lên tiếng cảnh báo, các nhà quản lý cần chuẩn bị ứng phó với tình trạng hoạt động sản xuất chịu ảnh hưởng lớn hơn trong quý II-2021 so với quý I-2021 do thiếu chip.

LÂM ANH