Dự kiến ngày 1-5, Ấn Độ sẽ bắt đầu mở rộng chương trình tiêm chủng vaccine Covid-19 cho những người từ 18-45 tuổi. Tuy nhiên nhiều bang tại nước này đã thông báo chưa thể triển khai kế hoạch vì không có sẵn vaccine trong kho và phải ưu tiên tiêm liều thứ hai cho những người trên 45 tuổi.

Thủ hiến bang Madhya Pradesh, ông Shivraj Singh Chouhan ngày 29-4 cho biết địa phương này sẽ không triển khai tiêm vaccine cho nhóm người từ 18-45 tuổi vào ngày 1-5. Ông nói: “Khi liên hệ với các nhà sản xuất vaccine Covishield và Covaxin, chúng tôi được biết họ không thể cung cấp cho chúng tôi vaccine để tiêm cho những người trên 18 tuổi vào ngày 1-5”. Các bang Punjab, Maharashtra, Gujarat và Delhi cũng lâm vào tình trạng tương tự. Theo các chuyên gia y tế dự báo, sự thiếu hụt vaccine tại Ấn Độ có khả năng sẽ trở nên trầm trọng hơn trong những ngày tới.

leftcenterrightdel
Bệnh nhân Covid-19 tại Ấn Độ phải nhập viện điều trị. Ảnh: Reuters

Ấn Độ vốn được mệnh danh là cường quốc dược phẩm của thế giới. Nước này sản xuất hơn 60% lượng vaccine trên toàn cầu và là nơi đặt trụ sở của Viện Huyết thanh Ấn Độ (SII), nhà sản xuất vaccine lớn nhất thế giới. Năng lực sản xuất vaccine mạnh mẽ của Ấn Độ là lý do tại sao nước này trở thành nhà cung cấp chính cho chương trình Covax Facility-sáng kiến chia sẻ vaccine toàn cầu, cung cấp vaccine miễn phí hoặc chiết khấu cho các quốc gia có thu nhập thấp. Theo thỏa thuận được công bố hồi năm ngoái, SII sẽ sản xuất tới 200 triệu liều vaccine cho 92 quốc gia trên thế giới.

Thế nhưng, mới đây, quốc gia sản xuất vaccine ngừa Covid-19 lớn thứ hai thế giới này không những phải ngừng xuất khẩu vaccine, mà thậm chí còn phải thay đổi quy định để có thể nhập khẩu thêm vaccine từ nước ngoài. Nguyên nhân khiến Ấn Độ làm vậy là bởi các ca nhiễm mới Covid-19 liên tục tăng vọt ở nước này thời gian qua. Theo hãng tin Reuters, Ấn Độ hiện là “tâm chấn” mới của đại dịch. Số liệu mới nhất cho thấy, nước này đang tiến sát tới mốc 19 triệu ca mắc Covid-19.

Tình trạng khan hiếm vaccine ở Ấn Độ được cho là xuất phát từ sự thiếu hụt nguồn cung nguyên liệu thô. Theo cựu Tổng giám đốc Hội đồng Nghiên cứu Y khoa Ấn Độ (ICMR) Nirmal Kumar Ganguly, Ấn Độ có đủ năng lực để sản xuất, nhưng chuỗi cung ứng đã bị gián đoạn trong thời gian đại dịch. Công thức vaccine và nguyên liệu cần thiết không thể thay đổi ngay lập tức, vì vậy, quốc gia này phải dựa vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu. Trong khi đó, Mỹ từng ban hành lệnh cấm tạm thời đối với việc xuất khẩu các nguyên liệu thô quan trọng để sản xuất vaccine và Liên minh châu Âu (EU) cũng thắt chặt các hạn chế tương tự đối với xuất khẩu vaccine Covid-19.

Ngoài ra cũng phải thừa nhận rằng việc thiếu cảnh giác, đánh giá thấp tình hình dịch bệnh đã góp phần khiến Ấn Độ rơi vào tình trạng trớ trêu hiện nay. Bất chấp những cảnh báo về rủi ro của dịch Covid-19, hàng triệu người dân vẫn tụ tập để tổ chức các buổi cầu nguyện, tham dự các nghi lễ. Chương trình tiêm chủng của quốc gia Nam Á này cũng không thu được kết quả như mong đợi vì phải đối mặt với sự do dự của người dân bởi những thông tin về nhiều trường hợp đông máu hiếm gặp ở những người được tiêm.

Những khó khăn trên đã trực tiếp ảnh hưởng đến cuộc chiến chống dịch Covid-19 ở Ấn Độ, đồng thời làm trì hoãn các chiến dịch tiêm chủng vaccine ở hơn 60 quốc gia khác, chủ yếu là các nước đang phát triển ở châu Phi, bởi quốc gia Nam Á này là nhà cung cấp chính cho chương trình Covax Facility.

Bộ Ngoại giao Ấn Độ từng khẳng định nhu cầu của nước này sẽ quyết định số lượng vaccine xuất khẩu. Điều này đồng nghĩa với việc chương trình Covax Facility-nỗ lực hợp tác toàn cầu chống lại chủ nghĩa dân tộc vaccine và bảo đảm tiếp cận công bằng vaccine trên thế giới, cũng sẽ bị ảnh hưởng nếu tình hình dịch tại Ấn Độ tiếp tục diễn biến xấu.

Trước nay, Ấn Độ vẫn luôn thể hiện sự hào phóng trong việc chia sẻ vaccine tới các quốc gia nghèo. Thông điệp về sự đoàn kết, sẵn sàng sẻ chia khó khăn trong cuộc chiến chống dịch Covid-19 toàn cầu đã từng giúp Ấn Độ nâng cao vị thế trên trường quốc tế cũng như thắt chặt quan hệ với các nước trên thế giới. Vậy nhưng, tình hình hiện nay cho thấy, Ấn Độ sẽ khó có thể tiếp tục theo đuổi chính sách "ngoại giao vaccine" nếu không giải quyết triệt để cuộc khủng hoảng dịch bệnh cũng như cơn khát vaccine Covid-19 trong nước.

NGỌC HÂN