Đây là chuyến thăm chính thức Nhật Bản đầu tiên của người đứng đầu Bộ Ngoại giao Trung Quốc kể từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát, đồng thời là chuyến thăm Nhật Bản đầu tiên của một quan chức cấp cao Trung Quốc kể từ khi Thủ tướng Nhật Bản Suga Yoshihide nhậm chức hồi tháng 9 vừa qua.
Theo tờ Japan Times, tại cuộc gặp giữa Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị và người đồng cấp Nhật Bản Toshimitsu Motegi ở Tokyo vào ngày 24-11, hai bên đã thảo luận nhiều vấn đề, trong đó có vấn đề tranh chấp lãnh thổ tại biển Hoa Đông, hợp tác ứng phó với đại dịch Covid-19 cũng như cách thức để hai nền kinh tế này có thể phục hồi sau đại dịch.
Phát biểu tại cuộc họp báo chung sau hội đàm, Bộ trưởng Ngoại giao hai nước cho biết, Trung Quốc và Nhật Bản đã nhất trí nối lại hoạt động đi lại vì mục đích công việc giữa hai nước vào cuối tháng 11 này, cũng như tăng cường thảo luận về các vấn đề biến đổi khí hậu. Dự kiến trong tháng 12 tới, hai bên sẽ có cuộc đối thoại cấp chuyên viên về vấn đề hàng hải. Theo Bộ trưởng Ngoại giao Vương Nghị, hai bên cũng nhất trí nỗ lực để sớm đưa Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện khu vực (RCEP) vào thực thi. Ngoài ra, Bắc Kinh và Tokyo sẽ hợp tác để thúc đẩy thương mại dựa trên các quy tắc và hiệp định thương mại tự do 3 bên với Hàn Quốc.
Đáng chú ý, tại cuộc gặp này, Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản đã yêu cầu Trung Quốc có những “hành động tích cực” nhằm làm dịu tình hình căng thẳng trên vùng biển gần quần đảo Senkaku mà Nhật Bản đang kiểm soát nhưng Trung Quốc cũng tuyên bố chủ quyền và gọi là Điếu Ngư. Trong khi đó, ông Vương Nghị tuyên bố Trung Quốc sẽ bảo vệ chủ quyền và mong muốn hợp tác với Nhật Bản để biển Hoa Đông trở thành vùng biển hòa bình.
Tiếp đó, ngày 25-11, ông Vương Nghị đã có cuộc gặp với Chánh văn phòng nội các Nhật Bản Kato Katsunobu. Theo thông báo của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, trong cuộc gặp này, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc đánh giá với những nỗ lực của cả hai phía, quan hệ Trung-Nhật đã trở lại đúng hướng trong những năm gần đây. Tuy nhiên, người đứng đầu ngành ngoại giao của quốc gia đông dân nhất thế giới cho rằng, hai nước cần trân trọng trạng thái tốt đẹp hiện có và tiếp tục tăng cường liên lạc và phối hợp, khắc phục khó khăn, loại bỏ can thiệp, bảo đảm quan hệ song phương phát triển lành mạnh, đúng hướng, góp phần ổn định tình hình khu vực và quốc tế. Về phần mình, Chánh văn phòng nội các Kato Katsunobu khẳng định Chính phủ của Thủ tướng Nhật Bản Suga Yoshihide coi trọng quan hệ với Trung Quốc và mong muốn hợp tác trên nhiều lĩnh vực, cùng Trung Quốc giải quyết ổn thỏa các bất đồng, những vấn đề còn tồn tại giữa hai nước và thúc đẩy quan hệ song phương phát triển lành mạnh.
Trước khi ông Vương Nghị đặt chân tới Tokyo, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên trong một buổi họp báo cũng đã đánh giá rằng quan hệ Trung-Nhật hiện đang phát triển liên tục, ổn định, đồng thời cho biết, Bắc Kinh mong muốn cùng với Tokyo nỗ lực thực hiện các nhận thức chung quan trọng đạt được giữa lãnh đạo hai nước cũng như hàng loạt vấn đề khác như: Tăng cường trao đổi cấp cao, đi sâu hợp tác chống dịch, khôi phục sản xuất, tăng cường phối hợp trong các vấn đề quốc tế và khu vực, thúc đẩy quan hệ song phương phát triển lành mạnh, ổn định và tiến về phía trước. Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Nobuo Kishi ngày 24-11 nhận định, hiện nay giữa Trung Quốc và Nhật Bản còn tồn tại nhiều vấn đề khúc mắc, do đó việc giải quyết từng bước những vấn đề đó thông qua các cuộc hội đàm cấp cao là rất quan trọng.
Dự kiến sau khi rời Nhật Bản, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị sẽ tiếp tục đến thăm Hàn Quốc để thảo luận với các quan chức nước này về nhiều vấn đề, trong đó có vấn đề Triều Tiên.
ANH VŨ