AAP được thành lập bởi ông trùm truyền thông Keith Murdoch vào năm 1935. Với lịch sử hơn 80 năm hoạt động trong lĩnh vực báo chí, không lạ gì khi hãng thông tấn này trở thành một cái tên quen thuộc và là địa chỉ tin cậy về cung cấp thông tin cho số lượng lớn các tờ báo in, báo điện tử, đài phát thanh... trên cả nước. Tuy nhiên, điều đặc biệt của AAP khiến độc giả đánh giá cao là nguyên tắc bất di bất dịch của hãng: Cung cấp các thông tin chính xác, kịp thời, không thiên vị hay bị chi phối bởi các yếu tố chính trị, thương mại. Đây cũng là lý do AAP hiện thuộc sở hữu của 4 hãng truyền thông gồm News Corp (44,74%), Nine Entertainment (44,74%), West Australian Booksapers Limited (8,25%), Harris Enterprises, nhưng không hãng nào nắm đa số cổ phần, bởi việc này sẽ giúp duy trì tính độc lập về mặt nội dung tin tức của AAP.

leftcenterrightdel
Trụ sở AAP tại Rhodes, ngoại ô Sydney. Nguồn: AAP. 

Theo The Guardian, trung bình mỗi ngày hãng sẽ cung cấp hơn 500 tin, bài, 700 hình ảnh và 20 video trong các lĩnh vực chính trị, tài chính, thể thao cho khoảng 200 thuê bao-những bên sẽ sử dụng các sản phẩm thông tấn đó cho báo giấy, đài phát thanh, đài truyền hình và các website tin tức. Hiện có hơn 180 nhà báo làm việc cho AAP trên khắp Australia cũng như tại các văn phòng đại diện ở nước ngoài. Hãng cũng có khoảng 100 nhiếp ảnh gia tự do và hàng chục nhân viên hợp đồng làm việc cho dịch vụ sản xuất biên tập Pagemasters.

Có lẽ việc kinh doanh của AAP sẽ vẫn tiếp tục “thuận buồm xuôi gió” nếu như không có sự bùng nổ của các phương tiện truyền thông xã hội khiến độc giả ngày càng được tiếp cận nhiều hơn với thông tin trên các nền tảng trực tuyến. Năm 2018, AAP đã phải cắt giảm lượng lớn nhân viên song điều này cũng không giúp giải quyết được gốc rễ của vấn đề. Lợi nhuận liên tục giảm và mô hình kinh doanh báo chí truyền thống của AAP đã không còn đáp ứng được mong đợi của các nhà đầu tư.

Hồi đầu tháng 3, Giám đốc điều hành của Nine Entertainment, Hugh Marks, đã úp mở về việc khoản đầu tư vào AAP sẽ được xem xét lại sau khi một báo cáo cho thấy lợi nhuận của AAP tiếp tục giảm 9%. Hãng truyền thông News Corp cũng bày tỏ lo ngại về chi phí điều hành AAP trong bối cảnh số lượng khách hàng ngày càng giảm do sự cạnh tranh của các nền tảng kỹ thuật số. Và cái kết buồn đã xảy đến vào ngày 3-3 khi Giám đốc điều hành của AAP, ông Bruce Davidson thông báo việc đóng cửa đơn vị truyền thông này với lý do các dịch vụ tin tức của hãng đã không còn khả năng duy trì cạnh tranh với hàng loạt nội dung trực tuyến miễn phí đang phát triển rầm rộ những năm gần đây. AAP sẽ chính thức kết thúc hoạt động vào ngày 26-6 tới, cả dịch vụ sản xuất biên tập Pagemasters cũng phải đóng cửa vào cuối tháng 8.

Đối với nhiều người, đặc biệt là các độc giả yêu mến báo chí chính thống, việc AAP đóng cửa chắc chắn sẽ để lại một niềm tiếc nuối lớn bởi tờ báo này luôn được coi là điển hình của báo chí chính thống, không sử dụng các con bài thông tin vì mục đích chính trị hay thương mại mà chỉ theo đuổi giá trị cốt lõi của báo chí. “Một khi không được đọc các bản tin mới của AAP mỗi ngày, người Australia sẽ mất đi cơ hội tiếp cận những tin tức chính trị, thể thao, pháp luật và nhiều mảng hoạt động khác. Đây thật sự là mất mát lớn đối với các độc giả”, đại diện Hiệp hội Truyền thông, giải trí và nghệ thuật Australia (MEAA) Neill Jones nhận định.

Trong khi đó, chia sẻ trong một bài phát biểu mới đây, Thủ tướng Australia Scott Morrison cũng bày tỏ tiếc nuối vì quyết định đóng cửa tòa báo. “AAP có một lịch sử đáng tự hào và hoạt động bao trùm một giai đoạn dài của chính trị liên bang Australia. Một đơn vị xuất bản quan trọng như AAP phải đóng cửa là vấn đề thật sự rất đáng quan tâm”, ông Morrison nhấn mạnh.

Thực tế, việc một hãng thông tấn uy tín có tuổi đời 85 năm hoạt động trong lĩnh vực báo chí như AAP phải đóng cửa đã cho thấy rõ ràng về tác động tàn phá của các "gã khổng lồ" công nghệ toàn cầu đang gây ra cho các tổ chức truyền thông của Australia. Nếu tình trạng các tin tức miễn phí trên nền tảng số vẫn tiếp diễn, nhiều khả năng lĩnh vực truyền thông sẽ tiếp tục phải hứng chịu thêm các tin buồn tương tự AAP trong bối cảnh Chính phủ liên bang Australia vẫn chưa thể đưa ra một bộ quy tắc ứng xử buộc các "đại gia" công nghệ phải trả tiền cho nội dung tin tức mà họ vẫn đang “dùng chùa” từ các tổ chức truyền thông.

NGỌC HÂN