Chuyện xảy ra tại cuộc hội đàm song phương giữa Thủ tướng Anh Boris Johnson và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron bên lề Hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nước công nghiệp phát triển (G7) diễn ra tại Cornwall (Anh) từ ngày 11 đến 13-6 vừa qua. Tại hội đàm, ông Johnson hỏi ông Macron sẽ phản ứng ra sao “nếu xúc xích từ Toulouse không thể chuyển tới Paris?”. Không ngần ngại, ông Macron trả lời rằng, không thể so sánh vì “Paris và Toulouse nằm trong một quốc gia”. Hẳn nhiên, ông Johnson không hài lòng với câu trả lời trên nên đã đáp lại: “Bắc Ireland và Anh cũng nằm trong một quốc gia”.

leftcenterrightdel
Tổng thống Pháp Macron (trái) và Thủ tướng Anh Johnson. Ảnh: Reuters. 

Tại cuộc họp báo sau đó, Tổng thống Macron đã kêu gọi Liên minh châu Âu (EU) và Anh không nên tốn thời gian về những tranh luận liên quan tới xúc xích. “Điều tôi mong muốn là chúng ta sẽ thi hành những gì đã ký trong thỏa thuận vài tháng trước”, Tổng thống Macron nhấn mạnh. Mặc dù ông Macron khẳng định Pháp luôn tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Vương quốc Anh song xem ra không làm Thủ tướng Johnson bớt giận. Phát biểu với báo chí, Ngoại trưởng Anh Dominic Raab đã chỉ trích phát ngôn của ông Macron là “xúc phạm” và “sai lầm” vì đã hàm ý nói rằng Bắc Ireland không phải là một phần của Anh.

Tranh cãi về chiếc xúc xích đã khoét sâu mâu thuẫn hiện nay giữa Anh và Pháp nói riêng, Anh và Liên minh châu Âu (EU) nói chung liên quan tới việc thực thi thỏa thuận Brexit (Anh rời EU). Theo thỏa thuận trên, Anh chính thức cắt đứt mọi ràng buộc thành viên với EU từ ngày 1-1-2021, nhưng riêng vùng lãnh thổ Bắc Ireland vẫn tiếp tục tuân thủ các quy định của thị trường chung EU và liên minh thuế quan để tránh phải thiết lập “biên giới cứng” giữa vùng này và Cộng hòa Ireland (một thành viên của EU). Anh và EU đã ký Nghị định thư Bắc Ireland, theo đó EU cử các nhân viên hải quan tới vùng Bắc Ireland để làm việc tại các cảng giữa vùng này và phần còn lại của lục địa Anh, tiến hành kiểm tra hàng hóa đi qua các cảng, bảo đảm những hàng hóa này khi vào Bắc Ireland phù hợp với các tiêu chuẩn của thị trường EU.

Căng thẳng leo thang giữa Anh và EU khi Brussels cáo buộc Luân Đôn vi phạm các điều khoản của thỏa thuận Brexit và Nghị định thư Bắc Ireland. Theo cáo buộc của EU, Anh đã đơn phương gia hạn tạm hoãn kiểm tra hải quan với những thực phẩm tới vùng lãnh thổ Bắc Ireland hồi tháng 3 vừa qua. Giải thích về hành động này, phía Anh cho biết, họ không có lựa chọn nào khác bởi một số chốt kiểm soát gây cản trở việc cung cấp hàng hóa cho người dân Bắc Ireland.

Mặc dù hai bên đã tiến hành thảo luận trong nhiều tháng qua về vấn đề này, nhưng đến nay vẫn rơi vào bế tắc. EU tuyên bố sẽ trả đũa bằng các biện pháp trừng phạt thương mại nếu Anh đơn phương đình chỉ các phần của Nghị định thư Bắc Ireland. Trong khi đó, phát biểu bên lề Diễn đàn Globsec ở thủ đô Bratislava (Slovakia) ngày 16-6 vừa qua, Bộ trưởng phụ trách các vấn đề châu Âu của Pháp Clement Beaune cũng cảnh báo Anh về hậu quả từ hành động bãi bỏ thỏa thuận với EU về thương mại hậu Brexit với Bắc Ireland, cho rằng hành động này sẽ gây ra một vấn đề vô cùng lớn và Paris sẵn sàng đáp trả. “Nước Anh đang đùa giỡn với thỏa thuận, không thực thi toàn diện thỏa thuận này. Nếu Anh cân nhắc rời bỏ Nghị định thư (Bắc Ireland), hành động này không chỉ là một mối lo ngại lớn mà còn là một vấn đề nguy hiểm không thể chấp nhận được. Không nghị định thư đồng nghĩa với không thỏa thuận”, ông Beane nhấn mạnh.  

Chưa rõ hệ lụy tới đâu nhưng giới quan sát cho rằng “cuộc chiến xúc xích” giữa Anh và EU nếu không sớm giải quyết có thể khiến căng thẳng vượt tầm kiểm soát và dẫn tới một cuộc chiến thương mại toàn diện. Trước mắt, hai bên cần nỗ lực cùng nhau tìm kiếm giải pháp trước thời hạn ngày 30-6. Trong trường hợp không có sự nhượng bộ nào được đưa ra, một “biên giới cứng” ở Bắc Ireland là điều hoàn toàn có thể xảy ra và khi đó khó khăn sẽ càng thêm chồng chất.

LINH OANH