Đây là chuyến thăm Nga đầu tiên của nhà lãnh đạo Triều Tiên trong 8 năm qua kể từ sau chuyến thăm của Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-il đến Moscow năm 2011. Bởi vậy, chuyến thăm của Chủ tịch Kim Jong Un được đánh giá là đòn bẩy giúp hai bên giải quyết những thách thức chung và riêng.
Trước cuộc gặp Tổng thống V.Putin, Chủ tịch Kim Jong Un đã có 5 chuyến thăm chính thức nước ngoài, trong đó tới Trung Quốc 4 lần và Việt Nam 1 lần. Đó còn chưa kể lần xuất ngoại của Chủ tịch Kim Jong-un tới Singapore tháng 6-2018 để tham dự Hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Triều lần thứ nhất. Việc tiến hành một loạt chuyến thăm chính thức nước ngoài thời gian gần đây cho thấy sự thay đổi rõ nét trong chính sách đối ngoại của Triều Tiên nhằm phá vỡ sự cô lập của cộng đồng quốc tế đối với nước này. Đặc biệt hơn, chuyến thăm Nga của nhà lãnh đạo Kim Jong Un diễn ra trong bối cảnh đàm phán Mỹ-Triều đang rơi vào thế bế tắc sau khi hội nghị thượng đỉnh lần hai ở Hà Nội, Việt Nam kết thúc mà không đạt được thỏa thuận nào. Do vậy, mục tiêu của hội nghị lần này được Chủ tịch Kim Jong Un và Tổng thống V.Putin hướng đến là tạo đòn bẩy cho hai bên giải quyết những thách thức chung và riêng.
Cuộc hội đàm kín giữa hai nhà lãnh đạo tại Đại học Liên bang Viễn Đông trên đảo Rutski ở thành phố Vladivostok kéo dài khoảng 2 giờ đồng hồ, dài gấp đôi so với thời gian dự kiến ban đầu là 50 phút. Tổng thống V.Putin cho biết cần phải hướng tới mục tiêu phi hạt nhân hóa hoàn toàn bán đảo Triều Tiên từng bước và cẩn trọng, để tránh tình huống “tiến một bước lùi hai bước”. Ông cũng nhấn mạnh cần nối lại các nỗ lực quốc tế, trong đó bước đi quan trọng nhất là bảo đảm chủ quyền của Triều Tiên. Hai bên đã thảo luận về khả năng các bảo đảm đó đến đâu, cần làm gì, cần vượt qua những rào cản gì. Lãnh đạo Nga nhấn mạnh việc quan trọng hiện nay là cần khôi phục niềm tin của thế giới vào Triều Tiên, trong đó bao gồm cả việc Washington đối thoại một cách xây dựng với Bình Nhưỡng. Nhà lãnh đạo Nga không cho rằng cần phải nối lại đàm phán 6 bên ngay lúc này, song khẳng định đây là định dạng hữu ích để bảo đảm an ninh cho Triều Tiên đến khi đạt thỏa thuận về phi hạt nhân hóa. Nga khẳng định sẽ tiếp tục nỗ lực nhằm giảm căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên. Đây là sự cam kết cần thiết, tạo thuận lợi để Mỹ và Triều Tiên có thể tiến hành các cuộc đàm phán trong tương lai.
Hai nhà lãnh đạo Nga-Triều cũng được cho là đã nhất trí cần nới lỏng các biện pháp trừng phạt kinh tế quốc tế áp đặt với Bình Nhưỡng tùy thuộc vào tiến triển trong việc giải trừ hạt nhân. Các lệnh trừng phạt chính là trở ngại cho mọi hoạt động hợp tác kinh tế với Triều Tiên. Chủ tịch Kim Jong Un nhấn mạnh quan điểm của Triều Tiên là không ngừng tăng cường và phát triển quan hệ chiến lược, truyền thống, hữu nghị với Nga phù hợp với các yêu cầu của thế kỷ mới.
Đối với nước Nga, việc thúc đẩy hợp tác với Triều Tiên có vai trò quan trọng, làm đòn bẩy giúp Nga thuận lợi hơn khi đàm phán, thảo luận với Mỹ và phương Tây liên quan tới các vấn đề quốc tế “nóng” khác, nhất là trong bối cảnh Moscow đang bị siết chặt bởi “gọng kìm” trừng phạt kinh tế. 5 năm qua, căng thẳng giữa Nga với Mỹ và phương Tây vẫn chưa có dấu hiệu giảm bớt. Từ lúc chỉ tập trung vào cuộc xung đột giữa Moscow và Kiev, đến nay, lý do Mỹ và phương Tây gia tăng trừng phạt Nga còn bắt nguồn từ các cáo buộc Nga can thiệp bầu cử, chi phối đời sống chính trị tại Mỹ, hoạt động “thiếu minh bạch” tại Ukraine, Syria, can thiệp kiểm soát vũ khí ở châu Âu, hay trong vấn đề Triều Tiên…
Thế nên, việc nhà lãnh đạo Nga đến địa điểm gặp gỡ trước khi hội nghị thượng đỉnh Nga-Triều diễn ra tới 30 phút, cho thấy ông V.Putin rất quan tâm đến cuộc gặp này. Hội nghị kết thúc tuy không ra tuyên bố chung nhưng mang lại cho Nga ưu thế chính trị vượt trội so với Mỹ, Hàn Quốc hay Nhật Bản xung quanh vấn đề hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên. Moscow đã gửi đi một thông điệp với Mỹ rằng, Nga vẫn có ảnh hưởng nhất định đối với quan điểm của Bình Nhưỡng trong cuộc đàm phán hạt nhân với Mỹ. Đây cũng là lời nhắc nhở Mỹ nên tôn trọng các lợi ích của Nga không chỉ trên bán đảo Triều Tiên mà còn ở Ukraine, Syria và Venezuela.
Rõ ràng, những đòn bẩy được tạo ra sau Hội nghị thượng đỉnh Nga-Triều sẽ trở thành nguồn năng lượng mới, góp phần giải quyết các vấn đề trên bán đảo Triều Tiên, cũng như mang lại hòa bình, ổn định trong khu vực và trên thế giới.
LINH OANH