Do yêu cầu nhiệm vụ, phần lớn các đơn vị Quân đoàn 1 đóng quân trên địa bàn trung du, miền núi, nguồn nước phục vụ ăn, uống, sinh hoạt chủ yếu dựa vào giếng khoan và qua hệ thống lọc thông thường (cát, sỏi...) nên vẫn còn lẫn một số tạp chất gây hại sức khỏe con người. Cá biệt, có đơn vị đóng quân trên địa bàn gần bãi rác thải của Thành phố Hà Nội (Trung đoàn 165/f312), nên nguồn nước bị ô nhiễm nặng.

Để bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP), những năm qua, Cục Hậu cần Quân đoàn 1 đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc triển khai nhiều biện pháp quản lý chặt chẽ chất lượng thực phẩm trước và sau khi chế biến, không để bộ đội bị ngộ độc do ăn uống. Năm 2014, Cục Hậu cần đã tiến hành xây dựng bộ tiêu chí về chất lượng VSATTP áp dụng trong toàn Quân đoàn. Để xây dựng Bộ tiêu chí này, Cục đã thành lập tổ nghiên cứu gồm 5 thành viên, do đồng chí Phó Cục trưởng Cục Hậu cần làm tổ trưởng, có nhiệm vụ nghiên cứu văn bản do Bộ Y tế ban hành liên quan đến VSATTP; soạn thảo  nội dung Bộ tiêu chí, lấy ý kiến tham khảo của các đơn vị; tổ chức triển khai áp dụng thí điểm, rút kinh nghiệm và hoàn thiện. Sau 6 tháng nghiên cứu và điều chỉnh, cuối năm 2014, Bộ tiêu chí VSATTP chính thức được ban hành và áp dụng trong toàn Quân đoàn. Bộ tiêu chí gồm 3 phần chính:

Phần 1: Qui định về quản lý nguồn cung cấp nước uống và thực phẩm. Trong đó qui định: Nước uống phục  vụ bộ đội hằng ngày phải là nước lọc tinh khiết, chất lượng tốt. Đối với thực phẩm (thịt, cá, rau, trứng...) sử dụng trong bữa ăn hằng ngày phải là sản phẩm TGSX chất lượng tốt, được ứng dụng chế phẩm vi sinh trong qui trình sản xuất.

Kiểm tra mẫu test thực phẩm tại Trường Quân sự Quân đoàn 1. Ảnh: CTV

Phần 2: Qui định về quản lý thực phẩm trước và sau khi chế biến. Nội dung nêu rõ: Các loại thịt, cá, rau, củ, quả phải được kiểm tra bằng phương pháp test nhanh, nếu không tồn dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, thuốc kháng sinh, foocmon, Hypochlorit, nấm, côn trùng… mới cấp cho bếp ăn. Các loại sản phẩm chế biến sẵn như: giò, chả, đậu phụ ... tuyệt đối không được sử dụng chất phụ gia.

Phần 3: Qui định chung về tổ chức thực hiện. Trong đó qui định rõ trách nhiệm đối với từng cấp trong việc duy trì chế độ kiểm tra; chế độ vệ sinh; tiêu chuẩn vệ sinh của nhân viên trực tiếp chế biến thực phẩm. Những người đang mắc các bệnh hoặc chứng bệnh thuộc danh mục bệnh truyền nhiễm không được trực tiếp tiếp xúc thực phẩm chế biến.  Người trực tiếp sản xuất thực phẩm chế biến phải mặc trang phục bảo hộ riêng, đội mũ, đeo khẩu trang, đi găng tay chuyên dùng. Các trạm chế biến phải bố trí đủ diện tích để chế biến thực phẩm và luôn vệ sinh sạch sẽ; dụng cụ chứa đựng, bảo quản thực phẩm phải luôn sạch sẽ, không bị nhiễm hóa chất độc hại.

Để thực hiện tốt các qui định trên, Cục Hậu cần giao Phòng Quân nhu, phối hợp với Phòng Quân y kiểm tra, rà soát lại chất lượng toàn bộ hệ thống máy lọc nước tại các đơn vị. Trên cơ sở kết quả tổng hợp, Cục Hậu cần đề xuất và được lãnh đạo, chỉ huy Quân đoàn nhất trí phương án lắp đặt cho mỗi đầu mối cấp trung đội và tương đương 01 máy lọc nước tinh khiết RO cung cấp đủ nhu cầu nước uống hằng ngày cho bộ đội. Ngoài số lượng máy lọc nước đã được lắp đặt từ trước, Quân đoàn đã đầu tư trên 1,5 tỷ đồng mua sắm thêm 600 máy lọc nước, bảo đảm cho 100% đầu mối cấp trung đội và tương đương. 

Trong công tác TGSX, căn cứ vào hướng dẫn, chỉ đạo của trên, các đơn vị đã từng bước chuyển đổi cơ cấu vật nuôi, mạnh dạn áp dụng khoa học kỹ thuật mới và ứng dụng chế phẩm vi sinh trong chăn nuôi để tạo ra sản phẩm sạch, chất lượng tốt. Đầu tư kinh phí mở rộng chuồng trại sản xuất con giống và mua sắm dụng cụ, trang bị tự sản xuất thức ăn cho gia súc, gia cầm bằng phương pháp ứng dụng chế phẩm vi sinh. Trường hợp mua thức ăn, thuốc thú y bên ngoài thị trường phải lựa chọn các cơ sở có uy tín để bảo đảm chất lượng. Nếu gia súc, gia cầm tiêm thuốc phòng bệnh phải sau 15 ngày mới được giết mổ.

Trong lĩnh vực trồng trọt, các đơn vị triệt để áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật mới; đồng thời liên kết với các trung tâm khuyến nông địa phương sản xuất chế phẩm sinh học để cấp cho đơn vị phòng trừ sâu bệnh, ủ phân vi sinh. Kết hợp với nguồn kinh phí trên cấp, năm 2015, Quân đoàn đã đầu tư trên 2,6 tỷ đồng cho các đơn vị lắp đặt 52.300 m2 nhà lưới và 191.818 m2 hệ thống tưới phun tự động để sản xuất rau, quả cao cấp.

Để thực hiện các qui định về quản lý chất lượng thực phẩm, Hậu cần Quân đoàn đã đầu tư mua bộ kiểm tra chất lượng VSATTP trang bị cho các trung đoàn. Bộ kiểm tra gồm: 01 thủy kế kiểm tra chất lượng máy lọc nước RO và 40 loại hóa chất để kiểm tra lý, hóa, vi sinh  vật nguồn nước; các kíp (test) kiểm tra nhanh dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, kháng sinh, foocmon, hypochlorit, dầu mỡ, dấm ăn, hàn the… có trong rau, thịt, cá, trứng, giò, chả… Hằng ngày, nhân viên quân nhu và quân y trung đoàn kiểm tra chất lượng thực phẩm và hàm lượng thuốc bảo vệ thực vật, hóa chất tồn trong thịt, cá, trứng, giò, chả tại trạm chế biến trước khi cấp cho bếp ăn. Định kỳ 3 tháng kiểm tra 1 lần chất lượng nước ăn tại các bếp và nước uống tại hệ thống máy lọc để đánh giá tiêu chuẩn nguồn nước, đề xuất với lãnh đạo, chỉ huy đơn vị biện pháp xử lý.

Kết quả sau một năm triển khai áp dụng Bộ tiêu chí VSATTP ở Quân đoàn 1 cho thấy, nước uống, nước ăn phục vụ bộ đội hằng ngày luôn bảo đảm tiêu chuẩn chất lượng. Nguồn thực phẩm phục vụ bữa ăn bộ đội luôn đạt chất lượng tốt, hợp vệ sinh, toàn Quân đoàn không để xảy ra trường hợp ngộ độc do nguyên nhân ăn uống.

Đại tá NGUYỄN VĂN VÂN, Cục Hậu cần Quân đoàn 1