Căng thẳng Israel-Iran: Iran sử dụng tên lửa siêu vượt âm Fattah-1 trong đợt tấn công mới

Iran sử dụng tên lửa siêu vượt âm Fattah-1 trong cuộc không kích mới nhất

Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) xác nhận, nước này đã phóng tên lửa Fattah trong đợt tấn công thứ 11 nhằm vào Israel. Theo truyền thông Iran, Fattah-1 là loại tên lửa mới được Tehran sử dụng trong các cuộc tấn công nhằm vào Israel vào năm ngoái. Iran mô tả đây là tên lửa siêu vượt âm, có khả năng bay với tốc độ Mach 5 (gấp 5 lần vận tốc âm thanh, tương đương khoảng 6.180 km/giờ).

Theo nhận định của Fabian Hinz, nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS), Fattah-1 có khả năng điều chỉnh quỹ đạo trong giai đoạn cuối nhằm né tránh các hệ thống phòng thủ tên lửa trước khi đánh trúng mục tiêu.

Theo quân đội Israel, Iran đã phóng 2 loạt tên lửa nhằm vào lãnh thổ Israel trong 2 giờ đầu tiên của sáng thứ Tư. Nhiều tiếng nổ đã vang lên trên bầu trời Tel Aviv.

Cũng theo truyền thông Iran, đã xảy ra nhiều vụ nổ tại thủ đô Tehran và thành phố Karaj, nằm ở phía Tây thành phố này. Theo Mehr, hệ thống phòng không nước này đã được kích hoạt để đánh chặn các vật thể bay xuất hiện trên bầu trời thủ đô Tehran.

Một đoạn video được đăng trên trang mạng xã hội X của cơ quan này cho thấy những tia chớp trên bầu trời khi tiếng nổ vang lên khắp thành phố.

Trước đó, vào ngày 17-6, truyền thông nhà nước Iran đưa tin, lực lượng an ninh nước này đã bắt giữ một “nhóm khủng bố” bị cáo buộc có liên hệ với Israel, mang theo chất nổ, tại một thị trấn nằm ở khu vực Tây Nam thủ đô Tehran.

Hệ thống phòng thủ tên lửa của Israel được kích hoạt để vô hiệu hóa tên lửa từ Iran. Ảnh: Reuters

Phía Israel đã yêu cầu người dân tại Tehran sơ tán để lực lượng không quân nước này tiến hành các cuộc không kích nhắm vào những cơ sở quân sự của Iran.

“Thông báo khẩn cấp gửi tới tất cả nhân viên và người dân hiện đang có mặt tại Khu vực 18 của Tehran, theo bản đồ đính kèm. Trong vài giờ tới, quân đội Israel sẽ tiến hành chiến dịch quân sự tại khu vực này – tiếp nối các đợt tấn công gần đây nhằm vào hạ tầng quân sự của chính quyền Iran tại vùng Tehran.

Vì sự an toàn và tính mạng của quý vị, chúng tôi khẩn cấp kêu gọi quý vị lập tức rời khỏi Khu vực 18. Sự hiện diện tại khu vực này sẽ đặt quý vị vào tình thế nguy hiểm”.

Bộ trưởng Quốc phòng Israel, ông Israel Katz, cho biết nước này đang chuẩn bị triển khai các đòn tấn công vào những mục tiêu chiến lược tại Tehran. Cùng lúc, theo phát ngôn viên IDF, không quân Israel đang tập trung đánh phá các bệ phóng tên lửa đạn đạo ở khu vực Isfahan.

Theo Văn phòng Báo chí Chính phủ Israel (GPO), ít nhất 2.725 người dân Israel đã phải sơ tán khỏi nhà kể từ khi xung đột nổ ra. Tính đến thứ Ba, số người thiệt mạng tại Israel là 24 người, hơn 647 người khác bị thương. Phía Iran ghi nhận ít nhất 224 người thiệt mạng kể từ khi căng thẳng bùng phát vào thứ Sáu tuần trước.

Iran kêu gọi người dân gỡ bỏ ứng dụng WhatsApp

Chiều 17-6, truyền hình nhà nước Iran kêu gọi người dân gỡ bỏ ứng dụng nhắn tin WhatsApp khỏi điện thoại, với cáo buộc rằng nền tảng này thu thập dữ liệu người dùng để chuyển cho Israel, dù không đưa ra bằng chứng cụ thể nào.

Phản hồi trước thông tin trên, WhatsApp bày tỏ quan ngại rằng “những cáo buộc sai lệch này có thể bị lợi dụng như một cái cớ nhằm chặn truy cập dịch vụ của chúng tôi đúng vào thời điểm người dân cần nó nhất”.

WhatsApp khẳng định ứng dụng này áp dụng công nghệ mã hóa đầu-cuối (end-to-end encryption), đảm bảo rằng không bên trung gian nào, kể cả chính WhatsApp, có thể tiếp cận nội dung tin nhắn. “Chúng tôi không theo dõi vị trí cụ thể của người dùng, không lưu nhật ký về việc ai đang nhắn tin với ai, và cũng không theo dõi nội dung tin nhắn cá nhân”, công ty nêu rõ. “Chúng tôi không cung cấp thông tin hàng loạt cho bất kỳ chính phủ nào”.

Theo giải thích của WhatsApp, với công nghệ mã hóa đầu-cuối, chỉ người gửi và người nhận mới có thể đọc được nội dung trao đổi. Nếu một bên thứ ba cố gắng chặn thu thông tin, tất cả những gì họ nhìn thấy chỉ là chuỗi dữ liệu bị mã hóa không thể giải mã nếu không có khóa phù hợp.

Đại sứ quán Mỹ tại Jerusalem tạm đóng cửa 3 ngày

Đại sứ quán Mỹ tại Israel thông báo sẽ tạm ngưng hoạt động từ thứ Tư đến thứ Sáu do tình hình an ninh bất ổn khi Israel và Iran tiếp tục không kích lẫn nhau. Cơ quan này cho biết đã yêu cầu toàn bộ nhân viên và người thân của họ tiếp tục trú ẩn tại chỗ.

“Trước tình hình an ninh hiện nay và cuộc xung đột đang diễn ra giữa Israel và Iran, Đại sứ quán Mỹ đã chỉ thị tất cả nhân viên cùng người thân duy trì việc trú ẩn tại nơi cư trú hoặc khu vực lân cận cho đến khi có thông báo mới”, tuyên bố nêu rõ.

Ngoài trụ sở chính tại Jerusalem, các dịch vụ lãnh sự tại Tel Aviv cũng sẽ tạm dừng cho đến hết ngày thứ Sáu.

Đại sứ quán đồng thời cho biết hiện chưa có kế hoạch hỗ trợ sơ tán “công dân Mỹ cá nhân” khỏi Israel. Theo thông báo, sân bay quốc tế lớn nhất và các cảng biển của nước này hiện vẫn đóng cửa.

Giá dầu tăng vọt trong bối cảnh căng thẳng leo thang

Theo hãng tin Reuters, kết thúc ngày 17-6, giá dầu tăng vọt hơn 4% trong bối cảnh xung đột giữa Iran và Israel chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Mặc dù vậy, các cơ sở hạ tầng dầu khí trọng yếu và hoạt động cung ứng toàn cầu cho đến nay vẫn chưa chịu tác động đáng kể.

Chốt phiên giao dịch, giá dầu Brent giao sau tăng 3,22 USD, tương đương 4,4%, lên mức 76,45 USD/thùng. Trong khi đó, dầu thô WTI của Mỹ cũng tăng 3,07 USD (4,28%) lên 74,84 USD/thùng.

Mặc dù chưa có sự gián đoạn rõ rệt trong nguồn cung dầu, Iran đã phải tạm ngừng một phần sản xuất khí đốt tại mỏ South Pars sau khi một cuộc không kích của Israel hôm thứ Bảy gây ra hỏa hoạn tại khu vực này. Ngoài ra, Israel cũng đã tấn công kho dầu Shahran ở Iran.

Theo chuyên gia phân tích cấp cao Phil Flynn của Price Futures Group, các cuộc không kích qua lại giữa 2 bên đang tái "kích hoạt" rủi ro địa chính trị trên thị trường năng lượng, vốn đã rất nhạy cảm trước tình trạng cung – cầu mất cân đối.

Trong khi đó, một vụ va chạm giữa hai 2 tàu chở dầu gần eo biển Hormuz đã làm dấy lên lo ngại rằng tuyến đường huyết mạch của dầu mỏ toàn cầu có thể bị gián đoạn. Tuy nhiên, chuyên gia Ole Hansen của Saxo Bank cho rằng rủi ro này hiện vẫn ở mức thấp. “Thị trường có lý do để lo ngại về việc đóng cửa eo biển Hormuz, nhưng trên thực tế, điều này khó xảy ra”, ông nói.

Bất chấp nguy cơ xung đột lan rộng, thị trường vẫn đang ghi nhận nguồn cung dầu dồi dào, trong khi nhu cầu được dự báo sụt giảm.

Trong báo cáo hằng tháng công bố hôm thứ Ba, Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) đã hạ mức dự báo nhu cầu dầu toàn cầu giảm 20.000 thùng/ngày so với tháng trước. Đồng thời, cơ quan này nâng ước tính tăng trưởng nguồn cung thêm 200.000 thùng/ngày, lên mức 1,8 triệu thùng/ngày.

TRẦN HOÀI (tổng hợp)

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.