Phát biểu trên trang mạng xã hội Truth Social, Tổng thống Donald Trump tuyên bố: “Đã đến lúc Đảng Cộng hòa chơi “lá bài tẩy” và thực hiện cái gọi là “lựa chọn hạt nhân”: Hãy loại bỏ việc câu giờ ngay lập tức!”.

AP cho hay, “câu giờ” là một chiến thuật lâu đời được áp dụng tại Thượng viện Mỹ, cho phép các thượng nghị sĩ phát biểu dài dòng, vòng vo trong các cuộc thảo luận nhằm kéo dài thời gian để trì hoãn hoặc ngăn cản việc bỏ phiếu thông qua một dự luật. Theo đó, một dự luật cần ít nhất 60/100 phiếu thuận để được thông qua, trong khi Đảng Cộng hòa hiện chỉ kiểm soát 53 ghế tại Thượng viện. Đây được xem là “vũ khí lập pháp” của thượng nghị sĩ Mỹ tại Quốc hội.

 Phó tổng thống Mỹ J.D.Vance cảnh báo về "thảm họa" hàng không nếu tình trạng đóng cửa chính phủ liên bang tiếp diễn, ngày 30-10. Ảnh: Getty Images

Lời kêu gọi chấm dứt việc “câu giờ” của Tổng thống Donald Trump có thể thay đổi cách thức hoạt động của Thượng viện cũng như quá trình đàm phán tại Quốc hội, được đưa ra đúng vào thời điểm một số thượng nghị sĩ và Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson tin rằng đã đến lúc chấm dứt tình trạng đóng cửa chính phủ.

AP nhận định, hậu quả từ sự tê liệt hoạt động của chính phủ liên bang đang tác động đến đời sống người dân Mỹ. “Tại bang Alaska, người dân tích trữ các loại thịt, cá cho mùa đông, trước cả khi chương trình hỗ trợ lương thực dự kiến ngừng hoạt động. Tại bang Maine, người ta tích trữ nhiên liệu để sưởi ấm trong lúc mòn mỏi chờ đợi khoản trợ cấp liên bang mà chẳng thấy đâu”, trang tin cho hay. Hàng nghìn chuyến bay bị hoãn do thiếu nhân viên kiểm soát không lưu, trong khi các kỳ nghỉ lễ đang đến gần. Hàng chục nghìn nhân viên liên bang tiếp tục làm việc mà không được trả lương, và người dân Mỹ lần đầu tiên chứng kiến chi phí bảo hiểm y tế tăng vọt-vốn là tâm điểm của tình trạng bế tắc tại Quốc hội Mỹ.

Các nhà lập pháp tại Thượng viện Mỹ đang chuẩn bị cho kỳ nghỉ cuối tuần kéo dài, điều đó có nghĩa là việc đóng cửa chính phủ có khả năng tiếp diễn thêm một tuần nữa. Nếu điều đó xảy ra, đây sẽ là đợt đóng cửa chính phủ dài nhất trong lịch sử nước Mỹ, vượt qua mốc 35 ngày hồi năm 2019, trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Donald Trump.

Theo Reuters, khoảng 750.000 nhân viên liên bang đã bị cho nghỉ việc tạm thời kể từ khi Chính phủ Mỹ đóng cửa. Nhà Trắng đã điều chuyển ngân sách để bảo đảm trả lương cho quân đội, lực lượng thực thi pháp luật liên bang và nhân viên di trú, song các nhân viên liên bang khác vẫn đang làm việc mà không được trả lương. Trong khi đó, “dự luật to đẹp” của Tổng thống Donald Trump hồi mùa hè đã cắt giảm khoản tài trợ dinh dưỡng lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ với trị giá lên tới 186 tỷ USD-vốn dành cho Chương trình Hỗ trợ dinh dưỡng bổ sung (SNAP), dự kiến sẽ khiến ít nhất 2,4 triệu người Mỹ lâm vào tình trạng mất an ninh lương thực nghiêm trọng, khi mà số liệu thống kê cho thấy cứ trong 8 người Mỹ lại có một người phụ thuộc vào nguồn cung lương thực từ SNAP.

Việc đóng cửa chính phủ liên bang đã bắt đầu từ ngày 1-10, ngày đầu tiên của năm tài chính liên bang 2026, do phe Cộng hòa và phe Dân chủ tại Quốc hội Mỹ không đạt được thỏa thuận về dự luật tài trợ cho các dịch vụ của chính phủ.

Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ cho hay, sự tê liệt của chính phủ liên bang có thể khiến nền kinh tế Mỹ thiệt hại từ 7 đến 14 tỷ USD và làm sụt giảm 2% tổng sản phẩm trong nước (GDP) trong quý IV năm nay do sự gián đoạn trong chi tiêu của chính phủ.

Trong một diễn biến liên quan, ngày 30-10, Thống đốc bang New York đã ban bố tình trạng khẩn cấp trước nguy cơ hàng triệu người dân mất trợ cấp thực phẩm từ SNAP do tình trạng đóng cửa của chính phủ. Nhiều bang khác như Louisiana, Vermont và New Mexico cũng triển khai các biện pháp nhằm duy trì việc cung cấp thực phẩm cho người dân. SNAP hiện đang hỗ trợ khoảng 42 triệu người có thu nhập thấp trên khắp nước Mỹ. 

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.