Steve Witkoff, nhà đàm phán của Tổng thống Donald Trump

Từ luật sư tới nhà ngoại giao

Sinh năm 1957 trong một gia đình Do Thái ở Bronx, Steven Witkoff bắt đầu sự nghiệp với tư cách là luật sư bất động sản tại công ty luật Dreyer & Traub, nơi ông làm việc trong hai năm. Tỷ phú Donald Trump là khách hàng của công ty này vào cuối những năm 1980.

Theo tờ Le Point, một chiếc bánh sandwich giăm bông và phô mai, được làm tại một cửa hàng bán đồ ăn nhanh ở New York vào năm 1986, chính là khoản đầu tư tốt nhất của ông Witkoff. Ông Trump, người đã kiếm được khối tài sản kếch xù, quên ví vào ngày hôm đó. Theo nguồn tin trên, luật sư Steve Witkoff là người đã thanh toán hóa đơn tại quầy thu ngân và từ đó có được một tình bạn trọn đời với vị tổng thống tương lai của nước Mỹ.

Gần 40 năm sau, ở tuổi 68, Steve Witkoff trở thành tỷ phú tự thân đã làm nên vận may trong lĩnh vực bất động sản, tích lũy được hơn 2 tỷ USD. Nhưng trên hết, ông đã trở thành một trong những nhà ngoại giao tháp tùng Tổng thống Donald Trump trong những chuyến công du nước ngoài. Là cựu luật sư và nhà phát triển các tòa nhà chọc trời mang tính biểu tượng như Tòa nhà Woolworth, ông Witkoff được giao nhiệm vụ giải quyết các cuộc xung đột toàn cầu. Nhiệm vụ ban đầu của ông chỉ giới hạn làm Đặc phái viên của Mỹ tại Trung Đông, đặc biệt là cuộc khủng hoảng ở Gaza, nhưng sau đó đã được mở rộng. Ông Witkoff đã nhiều lần đến Israel để gặp Thủ tướng Benjamin Netanyahu, từng có các cuộc gặp riêng với Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin tại Moscow trước khi đặt nền móng cho hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Nga được tổ chức tại Alaska hồi tháng 8-2025.

Các Đặc phái viên Steve Witkoff và Jared Kushner (thứ 1 và  thứ 2 từ bên phải sang) ngày 11-10-2025. Ảnh: SIPA

Phong cách ngoại giao - giao dịch kiểu Mỹ

Là người sống sót cùng với Tổng thống Trump sau vụ ám sát trên sân golf Palm Beach, nhà đàm phán Witkoff luôn dựa vào khả năng tiếp cận trực tiếp với những người ra quyết định; có khả năng tạo áp lực để đạt được các thỏa thuận, ngay cả khi điều đó có thể làm phật lòng các đồng minh truyền thống của Mỹ. Ông Witkoff là hiện thân của một phong cách ngoại giao kiểu Mỹ, thách thức những quan niệm thông thường. Phương pháp đàm phán của ông kết hợp giữa sự quyến rũ và sự kiên quyết, ưu tiên các cuộc thảo luận không theo nghi thức hoặc ghi chép.

Theo Stephen Wertheim, một nhà sử học về chính sách đối ngoại của Mỹ và là nghiên cứu viên tại chương trình American Statecraft của Quỹ Carnegie vì Hòa bình Quốc tế, các cố vấn đặc biệt của Tổng thống Trump như Witkoff, Howard Lutnik, Scott Bessent và Tom Barrack đều áp dụng các nguyên tắc đàm phán quốc tế được Tổng thống Trump nêu chi tiết trong cuốn sách bán chạy nhất năm 1987 của ông: “Trump: Nghệ thuật đàm phán”. “Trong các giao dịch bất động sản của mình, cũng như trong các cuộc đàm phán, Tổng thống Trump tự tin và quyết liệt hơn nhiều khi ông cảm thấy mình có đủ đòn bẩy để áp đặt một thỏa thuận theo các điều khoản của mình. Ông Trump và những người thân tín đã tiếp cận ngoại giao với màn trình diễn hoành tráng: Đưa ra các mối đe dọa, nhử mồi, đặt ra thời hạn chót, và, tại thời điểm có đòn bẩy tối đa, đạt được thỏa thuận tốt nhất có thể. Màn trình diễn này thực sự giống như một cuộc đàm phán lợi ích”, ông Wertheim phân tích.

Một trong những cuộc đàm phán thành công gần đây nhất của ông Witkoff là cùng với Jared Kushner, con rể của Tổng thống Trump thúc đẩy Israel và Hamas ký thỏa thuận hòa bình ở Dải Gaza. Theo tờ The New York Times, được đào tạo trong môi trường khắc nghiệt của thị trường bất động sản New York, ông Kushner và ông Witkoff tự coi mình là những nhà đàm phán thực thụ. Cách tiếp cận của họ rất đơn giản: Đạt được thỏa thuận về nguyên tắc trước, và giải quyết các chi tiết sau. Bộ đôi này đã dành nhiều thời gian bên nhau trong những tuần gần đây, di chuyển từ Miami, rồi từ đất nước này sang đất nước khác, để theo đuổi hòa bình. Việc tái thiết Gaza cũng nằm trong tầm ngắm của họ.

Hồi đầu tháng 10, bộ đôi “nhà đàm phán” đã đến Ai Cập để tham gia nhóm trung gian hòa giải, thuyết phục Hamas hạ vũ khí và thả các con tin Israel bị bắt cóc trong các vụ tấn công khủng bố hai năm trước. Trong chuyến bay đến Ai Cập, hai nhà đàm phán đã dành thời gian phân tích lý do tại sao thỏa thuận có thể thất bại và những gì họ có thể làm để cứu vãn nó. Khi làm việc cùng nhau, Jared Kushner thường vạch ra kế hoạch trong khi Steve Witkoff thực hiện các cuộc gọi.

Vài giờ sau khi họ đến Ai Cập, Tổng thống Donald Trump tuyên bố Israel và Hamas đã đạt được một thỏa thuận có thể chấm dứt cuộc xung đột kéo dài hai năm, bùng phát bởi cuộc tấn công của Hamas vào Israel khiến khoảng nhiều người thiệt mạng và khoảng 250 con tin.

Với nỗ lực của mình, ông Witkoff tiếp tục lấy được niềm tin của ông chủ Nhà Trắng để thực hiện tốt vai trò là Đặc phái viên của Mỹ ở Trung Đông.

PHƯƠNG LINH (theo Le Point, The New York Times)

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.