Cuối tuần qua, hơn 100.000 người biểu tình đã tham gia tuần hành tại các thành phố trên khắp nước Pháp nhằm phản đối Tổng thống Emmanuel Macron vì cho rằng họ đang bị thắt chặt các hạn chế về quyền tự do dân sự. Hình ảnh trên truyền hình cho thấy đã có các cuộc đụng độ giữa người biểu tình và cảnh sát. 

Nguồn cơn sự việc đến từ phát biểu gây tranh cãi trước đó của Tổng thống Macron. Hôm 4-1, trong cuộc trả lời phỏng vấn trên tờ Le Parisien, Tổng thống Macron cho rằng 5 triệu người Pháp chưa tiêm vaccine ngừa Covid-19 là những người "vô trách nhiệm" và ông thực sự muốn "đưa họ vào tình thế khốn cùng bằng cách biến cuộc sống hằng ngày của họ trở nên phức tạp nhất có thể”.

Phát biểu của ông Macron được đưa ra đúng vào dịp Quốc hội Pháp đang thảo luận thông qua một dự luật về các yêu cầu chặt chẽ hơn đối với thẻ y tế bắt buộc, theo đó, bắt đầu từ tháng tới, chỉ những người được tiêm chủng đầy đủ mới đủ điều kiện tham gia các hoạt động công cộng, được tới các địa điểm như quán cà phê, nhà hàng, rạp chiếu phim, bảo tàng, địa điểm hòa nhạc và trung tâm thể thao, được tham gia các phương tiện vận tải công cộng.

leftcenterrightdel
 Người biểu tình đổ ra đường phố thủ đô Paris, Pháp ngày 8-1. Ảnh: Reuters

Ngay lập tức, phát biểu của Tổng thống Macron đã gây ra một làn sóng phẫn nộ khi những người chưa tiêm ngừa Covid-19 tại Pháp cho rằng họ bị hạn chế các quyền dân sự và bị phân biệt đối xử. Sự việc đã khiến việc thảo luận dự luật mới bị Quốc hội tạm thời đình chỉ, dù cuối cùng vẫn được thông qua một ngày sau đó.    

Theo số liệu được Chính phủ Pháp công bố, 90% dân số Pháp đã được tiêm vaccine ngừa Covid-19 - là nước có tỷ lệ tiêm vaccine ngừa Covid-19 cao nhất EU. Tuy nhiên, Pháp đang phải đối mặt với tình trạng gia tăng nhanh chóng các ca mắc Covid-19, với con số kỷ lục 335.000 ca được ghi nhận hôm 5-1.

Reuters cho hay, theo thống kê, số ca nhập viện, bao gồm cả bệnh nhân Covid-19 phải chăm sóc đặc biệt (ICU) đang tăng nhanh, khiến hệ thống chăm sóc sức khỏe nước này rơi vào tình trạng căng thẳng. 85% bệnh nhân ICU là những người chưa tiêm vaccine ngừa Covid-19. 

Trong bối cảnh đó, việc chính quyền Tổng thống Macron muốn áp đặt các quy định cứng rắn hơn cũng là điều dễ hiểu. 

Những lời lẽ gay gắt của Tổng thống Macron về những người không tiêm vaccine ngừa Covid-19, theo các nhà phân tích chính trị, cũng là một thông điệp trước bầu cử, nhằm làm dịu sự phẫn nộ đang lan rộng về cuộc khủng hoảng Covid-19 ở Pháp.

Cuộc bầu cử tổng thống Pháp sẽ diễn ra vào tháng 4, và Tổng thống Macron không phủ nhận ý định sẽ tiếp tục tranh cử nhiệm kỳ hai.

Christophe Castaner, một đồng minh thân cận của Tổng thống Macron tại Quốc hội cho biết: “Những bình luận của tổng thống đã đưa ra sự rõ ràng và chúng tôi cần điều đó vào thời điểm khó khăn này của đất nước”. Bộ trưởng Y tế Pháp Olivier Véran thì cho rằng mục đích cuộc phỏng vấn của Tổng thống Macron là nhằm "bảo vệ người dân Pháp".

Tuy nhiên, các đối thủ chính trị của ông Macron đã chớp lấy cơ hội này để cáo buộc tổng thống là kiêu ngạo, thiếu tế nhị và sử dụng ngôn ngữ không đúng mực. Một đối thủ nặng ký của ông Macron, bà Valérie Pécresse của Đảng Cộng hòa, nói với kênh truyền hình Pháp rằng Tổng thống Macron đang khiến nước Pháp bị chia rẽ.

Bruno Retailleau, người đứng đầu Đảng Cộng hòa cánh hữu tại Thượng viện cho biết: “Không có trường hợp khẩn cấp nào về sức khỏe có thể biện minh cho những lời như vậy... Emmanuel Macron nói rằng ông ấy đã học cách yêu người Pháp, nhưng dường như ông ấy coi thường họ".

Bà Marine Le Pen, lãnh đạo của Tổ chức bầu cử quốc gia cực hữu cho hay, một tổng thống “không nên nói những điều như vậy”, đồng thời nói thêm rằng ông Macron đang “biến những người không tiêm ngừa Covid-19 thành công dân hạng hai”.

Trước đó, việc Tổng thống Pháp quyết định treo cờ EU phía trên mộ liệt sĩ vô danh ở Khải Hoàn Môn hôm 31-12-2021 và 1-1 để đánh dấu việc Pháp bắt đầu làm Chủ tịch luân phiên EU song lại không treo cờ Pháp bên cạnh, khiến các đối thủ chính trị đồng loạt công kích, còn dư luận cho rằng Tổng thống Macron đã xem nhẹ chủ quyền nước Pháp.

Tuy nhiên, những sóng gió Tổng thống Macron đang đối mặt có lẽ cũng khó làm sụt giảm sự ủng hộ của đa số cử tri Pháp. Theo The Guardian, các cuộc thăm dò gần đây cho thấy phần lớn cử tri Pháp đang ngày càng thất vọng với đại dịch Covid-19 và ủng hộ việc bắt buộc tiêm vaccine ngừa Covid-19 cũng như các quy định thắt chặt phòng ngừa Covid-19 là cách thức hữu hiệu để chấm dứt đại dịch.

PHƯƠNG THẢO