Theo TASS, ngày 4-12, ông Dmitry Peskov, Thư ký báo chí của Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết, Nga sẽ làm mọi cách để bảo vệ lợi ích của nước này trong việc triển khai dự án “Dòng chảy phương Bắc 2”. Trả lời câu hỏi của phóng viên về kế hoạch đối phó với các lệnh trừng phạt của Mỹ nhằm vào dự án trên, ông Dmitry Peskov nhấn mạnh: "Chúng tôi sẽ làm tất cả để bảo vệ lợi ích của mình và bảo vệ lợi ích của các dự án thương mại quốc tế". Tuy nhiên, ông không nêu cụ thể các biện pháp mà Moscow có thể thực hiện để hạn chế thiệt hại cho các công ty chịu ảnh hưởng. Đối với Nga, dự án này có ý nghĩa quan trọng bởi xuất khẩu năng lượng chiếm vị trí không nhỏ trong nguồn thu ngân sách của nước này.

Các kỹ sư thực hiện dự án “Dòng chảy phương Bắc 2”. Ảnh: TASS

Tuyên bố trên được phía Nga đưa ra trong bối cảnh Quốc hội Mỹ đã thông qua dự thảo ngân sách quốc phòng cho năm 2021. Trong dự thảo, Washington có đề cập đến việc mở rộng các biện pháp trừng phạt đối với dự án “Dòng chảy phương Bắc 2”. Các biện pháp này áp đặt hạn chế đối với các công ty bảo hiểm và tổ chức chứng nhận. Ngoài ra, các công ty cung cấp dịch vụ hiện đại hóa hoặc lắp đặt thiết bị hàn trên các tàu tham gia lắp đặt dự án cũng bị trừng phạt. Tổng thống Mỹ có thể bãi bỏ các biện pháp trừng phạt đối với một công ty cụ thể nếu nó liên quan đến lợi ích quốc gia.

Phản ứng trước việc Mỹ gia tăng các lệnh trừng phạt đối với dự án trên, Ủy ban châu Âu (EC) đã lên tiếng chỉ trích, đồng thời bày tỏ lo ngại quyết định của Washington có thể ảnh hưởng đến các doanh nghiệp của EU đang làm việc trong dự án. Theo RIA Novosti, Người phát ngôn của EC Peter Stano nhấn mạnh, EU phản đối việc Mỹ đưa ra các biện pháp hạn chế kinh tế liên quan đến các công ty kinh doanh hợp pháp của EU. Đại diện của EC cũng khẳng định, EU sẵn sàng bảo vệ lợi ích của khối này trong dự án.

“Dòng chảy phương Bắc 2” là dự án hợp tác giữa Tập đoàn năng lượng khổng lồ Gazprom của Nga cùng 5 công ty châu Âu là Engie, OMV, Shell, Uniper và Wintershall Dea để đưa khí đốt từ Nga qua biển Baltic tới châu Âu. Dự án này được các bên ký kết bên lề Diễn đàn Kinh tế phương Đông tại thành phố Vladivostok (Nga) hồi tháng 9-2015. Tổng số tiền đầu tư cho dự án này ước tính khoảng 11 tỷ USD, trong đó, 50% kinh phí do Gazprom cung cấp, số tiền còn lại chia đều cho các công ty châu Âu. Hiện nay, tiến độ thực hiện dự án đã đạt 97%.

Dự án trên được kỳ vọng sẽ giúp giải quyết nhu cầu năng lượng của châu Âu. Các nhà phân tích của Công ty tư vấn năng lượng Wood Mackenzie nhận định, người tiêu dùng châu Âu sẽ được hưởng lợi vì giá khí đốt giảm khi dự án “Dòng chảy phương Bắc 2” hoàn thành. Tuy nhiên, lâu nay, việc triển khai dự án vấp phải sự phản đối mạnh mẽ của Mỹ. Bởi lẽ, Mỹ lo ngại dự án này sẽ khiến EU bị phụ thuộc vào nguồn năng lượng của Nga, đồng thời ảnh hưởng tới tham vọng xuất khẩu khí tự nhiên hóa lỏng của Washington sang “lục địa già”. Tháng 12-2019, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký lệnh trừng phạt các công ty tham gia dự án “Dòng chảy phương Bắc 2”. Theo đó, các nhà thầu liên quan bị đóng băng tài sản và thu hồi thị thực Mỹ.

Trong bối cảnh Mỹ liên tục gây sức ép cho việc triển khai dự án, nhiều quốc gia châu Âu đã lên tiếng phản đối và ra sức bảo vệ dự án. Thủ tướng Đức Angela Merkel cho rằng, đây là dự án kinh tế thuần túy, mang lại lợi ích cho châu Âu. Về phần mình, Thủ tướng Áo Sebastian Kurz khẳng định, việc đa dạng hóa và sử dụng những tuyến đường khác nhau để vận chuyển năng lượng tới châu Âu là điều tốt đẹp. 

LÂM ANH