Hãng thông tấn AFP của Pháp cho biết, ngày 4-2, Hội đồng Bảo an và Đại hội đồng LHQ đã khởi động quy trình tuyển chọn TTK LHQ cho nhiệm kỳ 5 năm, bắt đầu từ ngày 1-1-2022. Trong một văn kiện được thông qua cùng ngày, HĐBA LHQ nhấn mạnh rằng các ứng cử viên cho vị trí này phải là những người có năng lực lãnh đạo và quản lý điều hành đã được chứng minh, có kinh nghiệm phong phú về quan hệ quốc tế và có kỹ năng ngoại giao, giao thiệp và ngoại ngữ tốt.

Theo truyền thống trước đây, HĐBA LHQ được quyền tiến cử người được chọn làm TTK LHQ để Đại hội đồng LHQ thông qua. Tuy nhiên, thực hiện một nghị quyết của LHQ được phê chuẩn vào tháng 9-2015, tất cả 193 quốc gia thành viên LHQ đều được quyền tiến cử người mình chọn, còn các ứng cử viên phải thể hiện bản lĩnh và tài năng thông qua các cuộc chất vấn tại Đại hội đồng LHQ.

 Một phiên họp tại Đại hội đồng Liên hợp quốc vào tháng 9-2020. Ảnh: AP

Mặc dù LHQ chưa công bố các mốc thời gian cụ thể của quy trình tuyển chọn nhưng theo AFP, hoạt động chất vấn có thể sẽ diễn ra vào tháng 5 hoặc 6 năm nay. Tại hoạt động này, đại diện các quốc gia thành viên LHQ sẽ đưa ra những câu hỏi cho các ứng viên với nội dung xoay quanh nhiều vấn đề, từ vấn đề chính trị, xã hội, kinh tế đến văn hóa, ngoại giao. Sự kiện này sẽ được phát trực tiếp trên trang web của LHQ cũng như các kênh truyền hình lớn trên thế giới.

Trong thư gửi 193 quốc gia thành viên của LHQ, Đại sứ Honduras tại LHQ Mary Elizabeth Flores đã đề xuất các ứng cử viên nữ cho vị trí TTK LHQ nhiệm kỳ tới. Thời gian qua, LHQ đã thể hiện nỗ lực nâng cao địa vị phụ nữ và thúc đẩy bình đẳng giới trên tất cả lĩnh vực. Tuy nhiên, kể từ khi thành lập năm 1945 đến nay, vị trí TTK LHQ luôn do nam giới nắm giữ. “Các nước nên chú trọng đề cử các ứng cử viên nữ như một phần nhằm hiện thực hóa các cam kết bình đẳng giới với LHQ”, bà Flores nhấn mạnh.

Đến nay, ứng cử viên đầu tiên cho “cuộc đua” đã lộ diện, đó là TTK LHQ đương nhiệm Antonio Guterres. Đầu tháng trước, người phát ngôn của TTK LHQ Stephane Dujarric đã xác nhận người đứng đầu LHQ sẽ ra tranh cử nhiệm kỳ thứ hai. Ông Dujarric cho biết, TTK LHQ đã thông báo với Chủ tịch HĐBA và Đại hội đồng LHQ cũng như đại diện 5 nước ủy viên thường trực HĐBA LHQ (gồm Trung Quốc, Mỹ, Pháp, Anh và Nga) về việc “sẵn sàng đảm đương nhiệm kỳ thứ hai trong vai trò TTK LHQ”. Theo quy định của LHQ, người đứng đầu cơ quan này có thể giữ tối đa hai nhiệm kỳ. Ông Guterres hiện là TTK thứ 9 của LHQ, nhậm chức từ năm 2017.

Sự ra đời của LHQ phản ánh khát vọng chung của nhân loại về một thế giới hòa bình, an ninh và phát triển. Trải qua hơn 75 năm phát triển, LHQ đã trở thành tổ chức toàn cầu rộng rãi nhất, có vai trò hết sức quan trọng trong đời sống chính trị quốc tế. Những thành tích của LHQ đã được cộng đồng quốc tế ghi nhận, trong đó có một phần đóng góp quan trọng của các TTK LHQ. Trong nhiệm kỳ hiện nay, cựu Thủ tướng Bồ Đào Nha Guterres đã có rất nhiều nỗ lực thúc đẩy chủ nghĩa đa phương và tiến trình thực thi các mục tiêu phát triển bền vững, cũng như tăng cường hợp tác quốc tế đối phó với những thách thức như: Xung đột, tị nạn, đói nghèo, an ninh mạng, khủng bố, dịch bệnh, biến đổi khí hậu...

Thế giới đương đại đã, đang và sẽ có những chuyển biến nhanh chóng, vừa mang đến những thời cơ, vận hội, lại vừa đặt ra không ít nguy cơ, thách thức. Bức tranh đó sẽ không thể thiếu được vai trò dẫn dắt của LHQ. Vì vậy, TTK LHQ nhiệm kỳ 2022-2026 chắc chắn sẽ phải chèo lái “con thuyền” LHQ một cách vững vàng trong tương lai vì một thế giới được phục hồi sau đại dịch Covid-19, phát triển bền vững và bao trùm.

MINH QUANG