Vaccine ngừa Covid-19 được coi là vũ khí hiệu quả hay tấm lá chắn bảo vệ, mang lại hy vọng cho nhân loại và giúp phục hồi các nền kinh tế trong trận chiến chống lại loại virus không biên giới. Khi cung chưa đủ cầu, cụm từ “chủ nghĩa dân tộc vaccine” xuất hiện dày đặc trên các mặt báo. Những nước giàu đã tìm cách mua lượng lớn vaccine để triển khai sớm chương trình tiêm chủng cho người dân, trong khi nhiều nước nghèo vẫn đang vật lộn với dịch bệnh và chưa tiếp cận được với nguồn cung vaccine. Giữa lúc hợp tác toàn cầu trong việc chia sẻ vaccine còn rất ít, kế hoạch phân phối vaccine của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) chưa hoàn thành, Ấn Độ đã theo đuổi chính sách "ngoại giao vaccine". Theo Channel NewsAsia, chiến dịch “Vaccine Maitri” (Tình hữu nghị vaccine) của nước này đã đưa hàng triệu liều vaccine Covidshield do Ấn Độ sản xuất theo giấy phép của Oxford-AstraZeneca đến khoảng 60 quốc gia. 

Vaccine ngừa Covid-19 Covidshield do Ấn Độ sản xuất được nhiều nước quan tâm. Ảnh: Getty Images 

Trên bản đồ thế giới, Ấn Độ được biết đến là một cường quốc về dược phẩm. Nước này sản xuất khoảng 20% thuốc generic (thuốc có hoạt tính tương đương biệt dược gốc, được sản xuất khi quyền sở hữu công nghiệp của biệt dược đã hết hạn và có giá thành rẻ hơn) và cung cấp tới 62% sản lượng vaccine toàn cầu. Do đó, khi đại dịch Covid-19 bùng phát, Ấn Độ đã nhanh chóng đi tắt đón đầu. Trước khi vaccine ngừa Covid-19 được phát triển, Ấn Độ đã cung cấp cho khoảng 100 quốc gia hydroxychloroquine và paracetamol, đồng thời gửi dược phẩm, bộ xét nghiệm SARS-CoV-2 và các thiết bị khác đến khoảng 90 quốc gia. Ngoài ra, trước khi vaccine của Oxford-AstraZeneca được phê duyệt, Adar Poonawalla, người đứng đầu Viện Huyết thanh Ấn Độ (SII), nhà sản xuất vaccine lớn nhất thế giới, đã có bước đi táo bạo khi quyết định sản xuất loại vaccine này. Và sau khi loại vaccine trên được thông qua, SII đã có thể sản xuất hàng triệu liều, cung cấp cho Chính phủ Ấn Độ để sử dụng trong nước và xuất khẩu. Các liều vaccine của Ấn Độ đã được vận chuyển đến hầu hết các nước láng giềng của nước này như: Afghanistan, Bangladesh, Bhutan, Sri Lanka, Maldives và xa hơn nữa là Seychelles, Mông Cổ và các nước châu Phi... Thậm chí, vaccine của Ấn Độ còn thu hút các nước giàu như Anh và Canada. Bởi, vaccine do quốc gia Nam Á này sản xuất được đánh giá là tiết kiệm chi phí và vận chuyển dễ dàng do không cần bảo quản ở nhiệt độ rất thấp như một số loại vaccine khác của phương Tây.

Khi đặt nền móng cho cơ sở hạ tầng khoa học và công nghệ của Ấn Độ, ông Jawaharlal Nehru, Thủ tướng đầu tiên của nước này, hướng tới sự cao thượng và tính nhân văn. Sau đó, những người kế nhiệm ông nhận ra, Ấn Độ còn có thể tận dụng các thành tựu khoa học và y tế để nâng cao vị thế địa chính trị của mình. Trong bài phát biểu qua video trước Đại hội đồng Liên hợp quốc hồi tháng 9-2020, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi nhấn mạnh: "Là quốc gia sản xuất vaccine lớn nhất thế giới, tôi muốn đưa ra một cam kết với cộng đồng thế giới. Đó là năng lực sản xuất và phân phối vaccine của Ấn Độ sẽ được sử dụng để giúp cả nhân loại trong việc chiến đấu với cuộc khủng hoảng Covid-19". Qua thông điệp này, nhà lãnh đạo Ấn Độ muốn khẳng định rằng, Ấn Độ sẵn sàng gánh vác trách nhiệm toàn cầu với tư cách là một đối tác tin cậy.

Việc Ấn Độ chọn cách chia sẻ nguồn vaccine thay vì chặn xuất khẩu đã thu hút sự chú ý của thế giới. New Delhi còn hứa cung cấp 1,1 tỷ liều cho chương trình chia sẻ vaccine COVAX của WHO nhằm phân phối vaccine tới các nước nghèo. Sự hào phóng của Ấn Độ trong việc chia sẻ vaccine cho thấy tinh thần đoàn kết, sẻ chia trong gian khó của quốc gia Nam Á đối với cộng đồng quốc tế. Thủ tướng Canada Justin Trudeau tuyên bố rằng, năng lực dược phẩm to lớn của Ấn Độ và sự lãnh đạo của Thủ tướng Modi trong việc chia sẻ năng lực này với cộng đồng quốc tế sẽ giúp thế giới giành chiến thắng trước Covid-19.

Rõ ràng, chính sách "ngoại giao vaccine" của Ấn Độ đã giúp nước này nâng cao vị thế trên trường quốc tế cũng như thắt chặt quan hệ với các nước trên thế giới khi đại dịch Covid-19 vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp do sự xuất hiện của các biến chủng mới.

LÂM ANH