Theo CNN, dưới lãnh đạo của Đảng Cộng sản Cuba, Cuba đã tạo ra một kỳ tích tại khu vực Mỹ Latin khi phát triển 5 ứng viên vaccine ngừa Covid-19, trong đó có 2 loại đang ở trong giai đoạn thử nghiệm cuối cùng. Điều đó mở ra triển vọng trở thành cường quốc vaccine ngừa Covid-19 cho Cuba. Các chuyên gia cho rằng cách tiếp cận của Cuba trong việc phát triển vaccine tạo điều kiện cho chế phẩm này đến tay mọi người dân Cuba và hàng triệu người dân khác trong khu vực. Đây là điều rất cần thiết đối với Mỹ Latin khi khu vực này là một “điểm nóng” về dịch Covid-19 trên bản đồ thế giới.

 Vaccine ngừa Covid-19 Soberana 02 của Cuba cho thấy khả năng tạo miễn dịch cao trong quá trình thử nghiệm. Ảnh: France24.com

Cuba đã lên kế hoạch tiến hành tiêm chủng mở rộng vào tháng 5 tới với mục tiêu đầy tham vọng: Đến tháng 8 sẽ tiêm chủng được 60% dân số. Số dân còn lại sẽ được tiêm vaccine vào cuối năm. Hai ứng viên vaccine ngừa Covid-19 sáng giá nhất của Cuba là Soberana 02 và Abdala. Hai loại vaccine này cho thấy khả năng tạo miễn dịch cao trong quá trình thử nghiệm. The Washington Post nhận định, nếu thực hiện chiến dịch tiêm chủng thành công, Cuba sẽ trở thành một trong những quốc gia đầu tiên trên thế giới đạt được miễn dịch cộng đồng, từ đó mở ra cơ hội thu hút khách du lịch quốc tế và xuất khẩu vaccine. Ông Eduardo Martinez Diaz, Chủ tịch Tập đoàn Công nghệ sinh học và Dược phẩm nhà nước BioCubaFarma-đơn vị chịu trách nhiệm giám sát việc phát triển vaccine nhấn mạnh: “Mục tiêu chính sẽ là tiêm chủng cho toàn bộ người dân Cuba và kiểm soát virus. Cuba sẽ có thể trở lại trạng thái bình thường và an toàn cho những ai muốn tới thăm”.

Không có gì ngạc nhiên khi Cuba đạt được kết quả tích cực trong công tác nghiên cứu và phát triển vaccine ngừa Covid-19. Bởi lẽ, Cuba là một trong những nước có nền công nghệ sinh học hàng đầu thế giới. Cuba hiện tự sản xuất 8 trong số 11 loại vaccine bắt buộc trong nước và xuất khẩu chúng đến hơn 30 quốc gia trên thế giới. Sinh thời, Chủ tịch Cuba Fidel Castro, một độc giả trung thành của Tạp chí Y học New England, đã đặt mục tiêu đưa Cuba trở thành cường quốc công nghệ sinh học ở vùng Caribe. Vào đầu những năm 1980, nhà lãnh đạo Fidel Castro đã thúc đẩy ý tưởng này bằng cách tập hợp 6 nhà nghiên cứu trong một phòng thí nghiệm nhỏ ở La Habana. Trong nhiều năm qua, Cuba đặc biệt ưu tiên đầu tư vào công nghệ sinh học. Cuba có ít nhất 31 công ty nghiên cứu và 62 nhà máy cùng hơn 20.000 công nhân.

Trong quá trình làm việc, các nhà khoa học Cuba phải đối mặt với nhiều khó khăn hơn so với các đồng nghiệp ở các phòng thí nghiệm phương Tây, bao gồm tình trạng thiếu thiết bị, vật tư thay thế... do lệnh trừng phạt của Mỹ. Dù vậy, những trở ngại đó không hề ảnh hưởng tới quyết tâm sản xuất vaccine nội địa của người Cuba. Giới chức Cuba cho biết, các loại vaccine ngừa Covid-19 do Cuba phát triển có giá rẻ và dễ bảo quản. Chúng có thể được bảo quản ở nhiệt độ phòng trong nhiều tuần và có thể tích trữ lâu dài dù nhiệt độ lên tới 46,4 độ C. Với các ưu điểm này, vaccine của Cuba là sự lựa chọn thích hợp cho các nước nhiệt đới, có thu nhập thấp. Theo ông Ronald Sanders, Đại sứ Antigua và Barbuda tại Mỹ, vaccine phương Tây được bán với giá ngoài tầm với của các nước nhỏ. “Nếu Cuba hoàn thành thử nghiệm và Tổ chức Y tế thế giới phê chuẩn, chúng tôi sẽ chờ đợi để được mua vaccine”, ông Sanders lưu ý.

Những tiến triển trong việc bào chế vaccine của Cuba được cho là sẽ giúp nước này nâng tầm ảnh hưởng trên trường quốc tế. Bên cạnh đó, vaccine ngừa Covid-19 có thể trở thành nguồn thu mới quan trọng cho Cuba. Cũng giống như phần còn lại của thế giới, nền kinh tế của đảo quốc Caribe đang hứng chịu tác động nghiêm trọng vì dịch Covid-19. Thêm vào đó, các lệnh trừng phạt của Mỹ trong nhiều năm cũng làm tổn thương đến kinh tế của hòn đảo tự do. Một số quốc gia đã quan tâm tới vaccine của Cuba như Venezuela và Iran. Ngoại trưởng Venezuela Jorge Arreaza nhấn mạnh: “Chúng tôi rất tin tưởng vào nền y tế và công nghệ sinh học của Cuba. Vaccine của Cuba là giải pháp cho người dân nước tôi”.

Từ lâu, Cuba đã nổi tiếng về ngoại giao y tế khi đưa hàng nghìn nhân viên y tế ra nước ngoài hỗ trợ các nước trong các khủng hoảng, thảm họa thiên nhiên và tình trạng khẩn cấp y tế. Khi đại dịch Covid-19 bùng phát, đảo quốc Caribe đã thể hiện tình đoàn kết với các nước trong khu vực và trên thế giới thông qua việc cử “đội quân áo trắng” hỗ trợ chống dịch. Trong khi các nước giàu bị cáo buộc tích trữ vaccine, Cuba đã đề cập tới việc cung cấp vaccine Covid-19 miễn phí hoặc giá rẻ hơn cho các nước nghèo. Lời đề nghị này một lần nữa tái khẳng định tinh thần tương thân tương ái, sẻ chia với cộng đồng quốc tế của La Habana trong bối cảnh dịch bệnh hoành hành trên toàn cầu.

LÂM ANH