QĐND - Đầu tháng 6-1966, Sư đoàn 18 (Quân đội Sài Gòn) được Trung đoàn 11 thiết giáp Mỹ chi viện, liên tiếp tổ chức càn quét đánh phá các địa bàn huyện Long Khánh, Định Quán (tỉnh Đồng Nai). Trước tình hình đó, Trung đoàn 5 (Sư đoàn 5, Quân khu 7) nhận mệnh lệnh chiến đấu tiêu diệt Tiểu đoàn 1 (Trung đoàn 52, Sư đoàn 18 địch) để rút kinh nghiệm về công tác chỉ huy chiến đấu vận động phục kích đánh địch có xe cơ giới yểm trợ.

Sau nhiều ngày điều tra quy luật hoạt động của địch, Trung đoàn 5 xây dựng phương án chiến đấu phục kích tại khu vực ngã ba Ông Đồn thuộc huyện Long Khánh, (nay thuộc huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai). Theo kế hoạch, Trung đoàn 5 giao Tiểu đoàn 3 làm nhiệm vụ bảo vệ, chốt đường tại Lò Than (cách ngã ba Ông Đồn 2km) tiêu diệt địch trận đầu để buộc chúng đưa lực lượng ra ứng cứu, tạo thế để Tiểu đoàn 1, Tiểu đoàn 2 bố trí cách ngã ba Ông Đồn hơn 1km tiêu diệt địch đến tăng viện. Ngày 16-6, Trung đoàn 5 tổ chức hành quân chiếm lĩnh xây dựng công sự trận địa phục kích. Ngày 17-6, một đại đội địch có xe tăng yểm trợ càn quét theo hướng từ huyện Long Khánh lên huyện Hoài Đức (tỉnh Bình Thuận). Nắm thời cơ, Tiểu đoàn 3 nổ súng tập trung mạnh vào đầu đội hình địch, làm ùn tắc rối loạn cả đội hình xe tăng địch. Bị đánh bất ngờ, địch tháo chạy vào rừng, bỏ lại 8 xe M113.

Phát huy thắng lợi, Trung đoàn 5 xác định tiếp tục kiên trì thực hiện phương án đánh địch đến tăng viện. Trung đoàn cho Tiểu đoàn 3 rời khỏi trận địa, cơ động về xây dựng trận địa phục kích gần khu vực Tiểu đoàn 1 và Tiểu đoàn 2, hình thành thế bao vây khép kín. Ngay sau đó, địch dùng máy bay ném bom dữ dội vào khu vực trận địa. Song, cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 5 kiên cường bám trụ. Sau đợt oanh kích của máy bay địch, đúng như dự kiến, 13 giờ ngày 18-6, địch tổ chức Chiến đoàn 52 lên giải tỏa. Đợi chúng lọt vào trận địa phục kích, các mũi tiến công của Trung đoàn 5 vận động đánh chặn bộ phận đi đầu, hỏa lực bắn mạnh dồn dập vào trung tâm đội hình địch. Bị bao vây chặn đánh quyết liệt cả ba hướng, địch hoảng loạn tháo chạy. Các đơn vị Trung đoàn 5 vừa truy kích địch vừa diệt xe cơ giới. Đến 14 giờ ngày 18-6-1966, trận đánh kết thúc, Trung đoàn 5 đã diệt gọn 1 tiểu đoàn địch, bắn cháy 16 xe cơ giới, trong đó có 6 xe M113, thu 78 súng. Với thành tích này, Trung đoàn 5 được tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng nhì. Đây là trận đánh phục kích cấp trung đoàn đầu tiên giành thắng lợi, là kinh nghiệm để Trung đoàn 5 tổ chức hơn 1.000 trận đánh sau này, xây dựng nên truyền thống anh hùng “Vượt mọi khó khăn, liên tục đánh thắng”.

DUY HIỂN (Theo Lịch sử Sư đoàn 5, Quân khu 7)