Truyền thống vẻ vang của quê hương cách mạng, “Thủ đô kháng chiến”… là niềm vinh dự tự hào, là điểm tựa tinh thần to lớn để quân và dân Việt Bắc- Quân khu 1 luôn tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc và nhân dân, nêu cao tinh thần tự lực, tự cường, đoàn kết, chủ động, sáng tạo, vượt mọi gian khổ hy sinh, phấn đấu hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, tô thắm thêm truyền thống “Trung hiếu, Tiên phong, Đoàn kết, Chiến thắng” của lực lượng vũ trang (LLVT) quân khu.

Truyền thống vẻ vang, niềm tự hào của quân-dân Việt Bắc 

Trong cuộc đời quân ngũ, nhất là những năm công tác tại Báo Quân đội nhân dân, tôi có nhiều chuyến công tác, về nguồn trên địa bàn Quân khu 1, về với những địa danh lịch sử cội nguồn cách mạng- kháng chiến, về với vùng đất biên cương địa đầu Tổ quốc, “phên giậu” quốc gia, về với quân - dân Việt Bắc giàu truyền thống yêu nước- cách mạng, một lòng một dạ đi theo Đảng và Bác Hồ kính yêu, góp phần vào những chiến thắng vĩ đại của dân tộc.

Ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường, tôi đã yêu và thuộc lòng bài thơ “Việt Bắc” của Tố Hữu, trong đó có đoạn: “Ta về ta nhớ Phủ Thông, đèo Giàng/Nhớ sông Lô, nhớ phố Ràng/ Nhớ từ Cao-Lạng nhớ sang Nhị Hà...” và “Nhìn lên Việt Bắc: Cụ Hồ sáng soi/Ở đâu đau đớn giống nòi/Trông về Việt Bắc mà nuôi chí bền/ Mười lăm năm ấy ai quên/ Quê hương cách mạng dựng nên Cộng hòa”…

Sau này, trong các chuyến công tác, mỗi lần về với Việt Bắc - Quân khu 1, trong tôi luôn trào dâng bao cảm xúc, tự hào. Nơi đây, đồng bào các dân tộc giàu truyền thống yêu nước, đấu tranh kiên cường, bất khuất, đã sớm tạo nên phong trào đấu tranh cách mạng đi đầu trong cả nước, trở thành địa bàn và điều kiện thuận lợi để Đảng và Bác Hồ truyền bá Chủ nghĩa Mác - Lênin, xây dựng tổ chức Đảng, gây dựng, phát triển LLVT và phong trào cách mạng.

Năm 2020, kỷ niệm 75 năm Ngày truyền thống LLVT Quân khu 1 (16-10-1945 / 16-10-2020), chúng ta thêm tự hào về Việt Bắc - “chiếc nôi” của  cách mạng, khi vào dịp này, trên địa bàn Quân khu cũng diễn ra lễ kỷ niệm các sự kiện ghi dấu ấn lịch sử: Kỷ niệm 80 năm Ngày Khởi nghĩa Bắc Sơn (27-9-1940 / 27-9-2020) và sự ra đời của Đội du kích Bắc Sơn- một trong những LLVT cách mạng đầu tiên của Đảng ta, tạo cơ sở cho sự ra đời, trưởng thành của các Đội Cứu quốc quân 1, Cứu quốc quân 2, Cứu quốc quân 3 và Đội Việt Nam Tuyên truyền giải phóng quân - tiền thân của Quân đội nhân dân Việt Nam. Dịp này cũng diễn ra các hoạt động kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Biên giới năm 1950, quân và dân ta đã giải phóng một vùng đất đai rộng lớn, có vị trí chiến lược trọng yếu; mở rộng và củng cố căn cứ địa Việt Bắc, mở thông biên giới phía Bắc của Tổ quốc với các nước trên thế giới, nối liền Việt Bắc với đồng bằng Bắc Bộ và Liên khu 4…

leftcenterrightdel
Cán binh gần gũi, cùng đọc sách báo trong giờ nghỉ ở Lữ đoàn thông tin 601.

Ôn lại những chặng đường lịch sử- kháng chiến, chúng ta thêm tự hào về Việt Bắc- An toàn khu - “Thủ đô gió ngàn”- “Thủ đô kháng chiến”- căn cứ địa cách mạng. Cao Bằng là nơi lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc-Hồ Chí Minh về nước sau 30 năm bôn ba tìm đường cứu nước, để trực tiếp xây dựng cơ sở, chỉ đạo phong trào cách mạng Việt Nam. Bác đã quyết định chọn Việt Bắc làm căn cứ địa cách mạng đầu tiên của cả nước. Việt Bắc là nơi mở đầu cho thời kỳ cách mạng tiến lên đấu tranh vũ trang, phát động chiến tranh du kích giành chính quyền, là bàn đạp vững chắc để Tổng khởi nghĩa cách mạng Tháng Tám thành công, giành độc lập cho dân tộc, tự do, hạnh phúc cho nhân dân.

Việt Bắc- Quân khu 1 còn ghi dấu ấn, vang vọng mãi những trận thắng đầu tiên của Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân chỉ ít ngày sau khi thành lập (trận Phai Khắt, Nà Ngần), mở đầu cho truyền thống bách chiến, bách thắng của Quân đội ta. LLVT Chiến khu 1 đã bảo vệ an toàn tuyệt đối các cơ quan đầu não kháng chiến của Trung ương Đảng, Chính phủ và Bác Hồ, tham gia nhiều chiến dịch lớn, lập nhiều chiến công hiển hách, trong đó góp phần xứng đáng vào chiến thắng Việt Bắc - Thu Đông 1947, tạo tiền đề quan trọng đề kết thúc cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược.

Việt Bắc- ATK tự hào từng là “đại bản doanh” của Trung ương Đảng, Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng tham mưu, Tổng cục Chính trị, Tổng cục Cung cấp…, nơi các đồng chí lãnh đạo Trung ương Đảng, Chính phủ và Bác Hồ từng sống và làm việc trong suốt 9 năm trường kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp, giành độc lập dân tộc. Với các thế hệ cán bộ, nhân viên, chiến sĩ Tổng cục Chính trị (TCCT) và Báo Quân đội nhân dân, Việt Bắc- ATK Định Hóa (Thái Nguyên) là vùng “đất thiêng”, là cội nguồn truyền thống. Nơi đây có di tích Hầm Năm cửa - nơi đặt sở chỉ huy của TCCT, nơi làm việc của đồng chí Nguyễn Chí Thanh, Chủ nhiệm TCCT và Cơ quan TCCT trong kháng chiến chống Pháp. Tại thôn Khau Diều, xã Định Biên, huyện Định Hóa, ngày 20-10-1950, Báo Quân đội nhân dân - tờ báo vinh dự được Bác Hồ đặt tên và huấn thị cách làm báo, đã xuất bản số đầu tiên.

Những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Việt Bắc là hậu phương lớn của hậu phương miền Bắc, là “cảng nổi” giao lưu quốc tế của cả nước, đón nhận, trung chuyển hàng viện trợ của các nước XHCN và bạn bè quốc tế chi viện cho chiến trường, góp phần giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Tiếp đó, Việt Bắc- Quân khu 1 là “lá chắn thép”, địa bàn chiến đấu kiên cường, ngăn chặn và đánh bại cuộc chiến tranh xâm lược, bảo vệ vững chắc biên cương phía Bắc Tổ quốc.

Viết tiếp trang sử vàng và những chiến công mới

Trong các lần trao đổi, làm việc với chúng tôi, Trung tướng Dương Đình Thông, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Quân khu 1 khẳng định: Truyền thống vẻ vang của quê hương cách mạng Việt Bắc, của “Thủ đô kháng chiến” là niềm vinh dự tự hào, là điểm tựa tinh thần to lớn, để quân và dân Quân khu 1 nỗ lực phấn đấu vươn lên. Trong suốt 75 năm qua, LLVT Quân khu 1 luôn tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc và nhân dân, nêu cao tinh thần tự lực, tự cường, đoàn kết, chủ động, sáng tạo, vượt mọi gian khổ, hy sinh, phấn đấu hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó, xứng đáng với lời khen ngợi của Bác Hồ: “Cách mạng đã do Việt Bắc mà thành công, thì kháng chiến sẽ do Việt Bắc mà thắng lợi”. Việt Bắc - Quân khu 1 vẫn là địa bàn chiến lược quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Quân và dân Quân khu 1 luôn gắn bó keo sơn, đoàn kết hiệp đồng chặt chẽ, viết tiếp những chiến công, trang sử hào hùng trong thời kỳ mới.

Tôi còn nhớ, sau khi Thường vụ Quân ủy Trung ương phát động Cuộc vận động (CVĐ) “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”, vào tháng 4-2014, Báo Quân đội nhân dân đã phối hợp với Sư đoàn 3- Sao vàng (Quân khu 1) tổ chức cuộc tọa đàm “Tiếp nối truyền thống, đoàn kết lập công”. Các đại biểu của Sư đoàn 3 và đại diện các cơ quan, đơn vị trong quân khu về dự tọa đàm đã khẳng định truyền thống vẻ vang, thành tích, chiến công đáng tự hào của Sư đoàn 3 nói riêng, quân và dân Quân khu 1 nói chung. Các đại biểu dự tọa đàm cũng đóng góp nhiều ý kiến tâm huyết, trao đổi những cách làm hay, kết quả bước đầu trong triển khai thực hiện CVĐ, để tiếp tục phát huy truyền thống, cống hiến tài năng; xác định thực hiện tốt CVĐ là thời cơ, động lực tinh thần để cán bộ, chiến sĩ tiếp tục phát huy các giá trị truyền thống, phẩm chất cao đẹp của Bộ đội Cụ Hồ, Bộ đội Quân khu Việt Bắc-Quân khu 1, thi đua rèn đức, rèn sức, luyện tài, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, viết tiếp những thành tích, chiến công mới.

Theo các đồng chí lãnh đạo, chỉ huy Quân khu 1, những năm qua, thực hiện hiệu quả CVĐ “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”, gắn với đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; kết hợp chặt chẽ Phong trào Thi đua Quyết thắng trong LLVT Quân khu với các phong trào thi đua, các cuộc vận động ở địa phương…, đã tạo động lực để LLVT Quân khu thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị. Nhiều mô hình, cách làm mới sáng tạo, hiệu quả đã này nở và phát huy hiệu quả, đặc biệt là mô hình xây dựng chi bộ “4 tốt, 3 không” theo Chỉ thị số 1535-CT/ĐU ngày 13-4-2018 của Thường vụ Đảng ủy Quân khu.

Trung tướng Dương Đình Thông, Chính ủy Quân khu khẳng định: Xây dựng chi bộ “4 tốt, 3 không” trong Đảng bộ và LLVT Quân khu là chủ trương đúng đắn, kịp thời, phù hợp, mang lại hiệu quả thiết thực, nhất là tạo chuyển biến tích cực về năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở Đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên, phát huy vai trò tiền phong, gương mẫu của đội ngũ này. Từng chi bộ đã cụ thể hóa nội dung xây dựng chi bộ “4 tốt, 3 không” sát thực tiễn của cơ quan, đơn vị, tập trung khắc phục khâu yếu, mặt yếu trong lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị, đề ra các biện pháp thực hiện mang tính khả thi cao, tạo chuyển biến thực chất. Qua xây dựng chi bộ “4 tốt, 3 không”, nhận thức của cán bộ, đảng viên được nâng lên, giữ vững và tăng cường đoàn kết, thống nhất trong tập thể từng cơ quan, đơn vị, góp phần xây dựng tổ chức đảng TSVM, cơ quan, đơn vị VMTD. Kết quả xây dựng chi bộ "4 tốt, 3 không" là một trong những tiêu chí đánh giá, xếp loại chất lượng tổ chức đảng, đảng viên hằng năm; từ đó, nhiều đơn vị hoàn thành tốt các chỉ tiêu theo Chỉ thị số 1535 của Thường vụ Đảng ủy Quân khu.

leftcenterrightdel
Một gian trưng bày tại hội trại thanh niên chào mừng Đại hội đại biểu đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh Quân khu 1 lần thứ III.

Thực tế ở Quân khu 1 cho thấy, xây dựng chi bộ "4 tốt, 3 không", gắn với quán triệt sâu sắc, thực hiện tốt “3 đề cao” và “5 chống” và đẩy mạnh các phong trào thi đua còn góp phần quan trọng không ngừng đề cao và thực hiện tốt vai trò đầu tàu, gương mẫu của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ chủ trì các cấp. Theo đó, cả trong lời nói và việc làm, đội ngũ bộ phải làm gương cho chiến sĩ, cấp trên làm gương cho cấp dưới, chiến sĩ cũ làm gương cho chiến sĩ mới, đảng viên làm gương cho quần chúng.

Những năm qua, việc xây dựng bản lĩnh chính trị vững vàng, tinh thần sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ trên giao, nhất là nhiệm vụ khó khăn, đột xuất… được các cơ quan, đơn vị trong quân khu đặc biệt coi trọng, góp phần nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh và khả năng sẵn sàng chiến đấu của LLVT Quân khu.  Theo Thiếu tướng Nguyễn Đình Long, Chủ nhiệm Chính trị Quân khu: Đảng ủy, chỉ huy các cấp trong quân khu đặc biệt coi trọng công tác tư tưởng, giáo dục chính trị, tập trung xây dựng Đảng bộ Quân khu vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức, không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức đảng và đội ngũ đảng viên, góp phần quan trọng giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với các cơ quan, đơn vị, bảo đảm cho LLVT Quân khu luôn vững mạnh, hoàn thành tốt nhiệm vụ quân sự, quốc phòng.

Trao đổi với chúng tôi, Đại tá Nguyễn Xuân Thìn, Trưởng phòng Tuyên huấn, Cục Chính trị Quân khu tâm đắc: Quân khu đặc biệt coi trọng xây dựng nhân tố chính trị tinh thần cho cán bộ, chiến sĩ LLVT quân khu; thực hiện hiệu quả “Đề án đổi mới giáo dục chính trị tại đơn vị cơ sở trong giai đoạn mới”, chủ động phòng ngừa, đấu tranh làm thất bại âm mưu thủ đoạn “diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, “phi chính trị hóa”, “dân sự hóa” quân đội của các thế lực thù địch, phản động, qua đó giữ vững và tăng cường trận địa tư tưởng của Đảng trong LLVT quân khu, nhất là ở địa bàn trọng yếu, biên giới.

Trên địa bàn Quân khu 1 có 25 dân tộc anh em cùng sinh sống, nhiều địa phương kinh tế chậm phát triển, cơ sở hạ tầng còn hạn chế, đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn… Cùng với thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị trung tâm, nét nổi bật của LLVT Quân khu 1 trong những năm qua là luôn coi trọng làm tốt công tác dân vận, thực hiện tốt chức năng “Đội quân công tác”, tích cực giúp dân phát triển sản xuất, xóa đói, giảm nghèo, phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, cứu hộ, cứu nạn...

Những năm qua, Quân khu 1 đã đưa hàng trăm đại đội, tổ công tác, hàng chục vạn lượt cán bộ, chiến sĩ về thực hiện “4 cùng” với đồng bào, kết hợp triển khai thực hiện các dự án kinh tế - quốc phòng ở địa bàn vùng sâu, vùng xa, biên giới, vùng đồng bào dân tộc, vùng đặc biệt khó khăn.  Thượng tá Nguyễn Công Đoàn, Phó chủ nhiệm chính trị Sư đoàn 346 nêu kinh nghiệm: Đơn vị chủ động bám dân, bám địa bàn, tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện tốt chủ trương đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; đề cao cảnh giác, đấu tranh làm thất bại âm mưu thủ đoạn tuyên truyền chống phá, xuyên tạc; các hoạt động tôn giáo trái pháp luật…; chủ động tham mưu, đề xuất giúp cấp uỷ, chính quyền địa phương xây dựng cơ sở chính trị, củng cố quốc phòng-an ninh; tích cực tham gia xoá đói, giảm nghèo, phát triển KT-XH ở các địa phương.  

Phát huy truyền thống “Trung hiếu, Tiên phong, Đoàn kết, Chiến thắng”, LLVT Quân khu 1 luôn chăm lo xây dựng “Thế trận lòng dân” vững chắc, củng cố tình quân-dân thêm bền chặt, phát huy sức mạnh chính trị-tinh thần to lớn, bảo đảm cho địa bàn quân khu luôn ổn định, phát triển, bảo vệ vững chắc biên cương Tổ quốc, làm sáng đẹp thêm hình ảnh Bộ đội Cụ Hồ - Người chiến sĩ Việt Bắc trong thời kỳ mới.

Bài và ảnh: ANH QUÂN- THU HÀ