Quán triệt sâu sắc Quyết định số 290, từ cuối tháng 2-2010, Tổng cục Chính trị đã tham mưu với Đảng ủy Quân sự Trung ương (nay là Quân ủy Trung ương) lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn cấp ủy các cấp trong toàn quân tổ chức quán triệt, giáo dục cho cán bộ, đảng viên và quần chúng nhận thức sâu sắc, đầy đủ về Quy chế CTDV của hệ thống chính trị (HTCT); đồng thời, ban hành Quyết định số 03-QĐ/ĐU, ngày 4-1-2011 về “Quy chế CTDV của Quân đội nhân dân Việt Nam” và nhiều văn bản lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện CTDV trong quân đội. Phát huy đầy đủ vai trò, trách nhiệm của các cấp ủy đảng, người chỉ huy, chính ủy, chính trị viên, cơ quan chính trị các cấp và các tổ chức quần chúng, hội đồng quân nhân (HĐQN) của các cơ quan, đơn vị trong tiến hành CTDV. Sau 10 năm thực hiện quy chế, CTDV trong quân đội đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, có chuyển biến tích cực, rõ nét.
Cấp ủy, người đứng đầu cấp ủy đảng xác định rõ trách nhiệm, phát huy vai trò, năng lực trong lãnh đạo; phân công cấp ủy viên phụ trách CTDV ở tất cả các cấp. Nội dung CTDV và trách nhiệm thực hiện CTDV của các cấp ủy đảng được xác định rõ, gắn với nhiệm vụ chính trị của từng cơ quan, đơn vị, thể hiện bằng nghị quyết lãnh đạo chuyên đề, nghị quyết lãnh đạo thường kỳ, quy chế CTDV của cấp ủy và các chương trình, kế hoạch thực hiện nghị quyết lãnh đạo hằng năm, từng giai đoạn, tiến hành kiểm tra, giám sát việc tổ chức thực hiện.
Chính ủy, chính trị viên, người chỉ huy và cơ quan chính trị các cấp đã xác định rõ vai trò, trách nhiệm trong xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện CTDV ở cơ quan, đơn vị. Đẩy mạnh cải cách hành chính quân sự, phát huy dân chủ ở cơ sở, giải quyết kịp thời khó khăn, tháo gỡ vướng mắc từ cơ sở; thực hiện nghiêm túc, nền nếp, có hiệu quả công tác tiếp công dân. Đổi mới tác phong, phương pháp công tác, tạo môi trường làm việc dân chủ, thân thiện, đoàn kết; xây dựng cơ quan, đơn vị có môi trường văn hóa tốt đẹp, lành mạnh, phong phú, văn minh, chính quy, cảnh quan xanh-sạch-đẹp, là “điểm sáng” văn hóa trên địa bàn đóng quân.
Các tổ chức quần chúng, HĐQN luôn chủ động, tích cực đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, tập hợp đoàn viên, hội viên tạo sức mạnh trong thực hiện nhiệm vụ chính trị của cơ quan, đơn vị. Phát huy vai trò giám sát, phản biện xã hội, góp phần tích cực trong công tác xây dựng Đảng, nâng cao hiệu lực của người chỉ huy các cấp. Thường xuyên phối hợp với tổ chức đoàn thể địa phương thực hiện các phong trào, cuộc vận động, thực hiện các chính sách an sinh xã hội, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, tăng cường quốc phòng, an ninh (QPAN) trên từng địa bàn.
CTDV của quân đội luôn tập trung hướng mạnh về cơ sở, đa dạng hóa nội dung, hình thức tiến hành, đã xuất hiện nhiều mô hình hay, cách làm hiệu quả; đồng thời chú trọng tới các địa bàn chiến lược, trọng điểm về QPAN, khu kinh tế-quốc phòng. Các cơ quan, đơn vị trong toàn quân luôn thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động nhân dân chấp hành tốt đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, tạo sự đồng thuận xã hội, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Tham gia có hiệu quả phát triển kinh tế-xã hội (KT-XH), phối hợp với địa phương thực hiện các chương trình, mục tiêu quốc gia, giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh. Kết hợp chặt chẽ phát triển kinh tế với tăng cường QPAN. Tích cực tham gia xây dựng HTCT cơ sở, bảo đảm an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn cả nước. Phối hợp với các địa phương thực hiện có hiệu quả các phong trào thi đua, cuộc vận động, xây dựng các mô hình, điển hình “Dân vận khéo” trên các lĩnh vực. Quân đội thực hiện tốt chức năng đội quân chiến đấu, đội quân công tác, đội quân lao động, sản xuất, phát huy phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ; là lực lượng nòng cốt trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh, “thế trận lòng dân” vững chắc, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước.
Bên cạnh những kết quả trên, việc thực hiện quy chế và CTDV trong quân đội thời gian qua vẫn còn có điểm cần rút kinh nghiệm, như: Việc quán triệt, thực hiện các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo của trên ở một số cơ quan, đơn vị có nội dung còn chung chung; nội dung, hình thức tiến hành CTDV của một số đơn vị chậm được đổi mới; kiến thức, kinh nghiệm, phương pháp, tác phong công tác của một số cán bộ, chiến sĩ trong tiến hành CTDV có mặt chưa đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới...
Những năm tới, hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế chủ đạo, song tình hình thế giới có nhiều diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó dự báo. Trong nước, thế và lực, sức mạnh tổng hợp quốc gia, uy tín quốc tế của đất nước ngày càng được nâng cao. Tuy nhiên, đất nước phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, nhất là khi nước ta hội nhập sâu rộng hơn; tình hình Biển Đông, vùng biển Tây Nam và một số địa bàn chiến lược tiềm ẩn nhân tố gây mất ổn định. Đời sống của một bộ phận nhân dân và lực lượng vũ trang còn khó khăn. Các thế lực thù địch tiếp tục đẩy mạnh thực hiện chiến lược “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ; lợi dụng vấn đề “dân tộc”, “tôn giáo”, “dân chủ”, “nhân quyền”… để kích động ly khai, chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc, thực hiện âm mưu “phi chính trị hóa” quân đội với những thủ đoạn công khai, trực diện hơn. Quân đội tiếp tục được đầu tư xây dựng, nâng cao sức mạnh tổng hợp...
Trước tình hình đó, để tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả thực hiện Quy chế CTDV của HTCT, Quy chế CTDV của quân đội và trong tiến hành CTDV cấp ủy, chỉ huy, cơ quan chính trị các cấp tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu sau:
Một là, thường xuyên giáo dục, tuyên truyền nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ, dân quân tự vệ về Quy chế CTDV của HTCT và CTDV trong tình hình mới. Tiếp tục quán triệt sâu sắc Quyết định số 290 của Bộ Chính trị và các văn bản của Đảng về CTDV, nhất là Nghị quyết số 25-QĐ/TW, ngày 3-6-2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI, Nghị quyết số 49-NQ/QUTW, ngày 26-1-2015 của Quân ủy Trung ương... Qua đó làm chuyển biến sâu sắc về nhận thức và hành động của cấp ủy, chỉ huy các cấp và cán bộ, chiến sĩ về thực hiện quy chế và trong tiến hành CTDV; coi việc tiến hành CTDV vừa là tình cảm vừa là trách nhiệm chính trị của mỗi quân nhân. Chủ động đấu tranh, phản bác thông tin sai trái, bịa đặt của các thế lực thù địch nhằm chống phá khối đại đoàn kết toàn dân tộc, chia rẽ giữa Đảng, Nhà nước, quân đội với nhân dân.
Hai là, tăng cường sự lãnh đạo của tổ chức đảng, trách nhiệm của chính ủy, chính trị viên, người chỉ huy, cơ quan chính trị các cấp trong thực hiện quy chế và CTDV. Các cấp ủy, tổ chức đảng lãnh đạo, chỉ đạo, thường xuyên rà soát, điều chỉnh, bổ sung Quy chế CTDV bảo đảm phù hợp với tình hình thực tiễn cơ quan, đơn vị. Xây dựng kế hoạch, hướng dẫn thực hiện chặt chẽ, hiệu quả; huy động sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, lực lượng trong và ngoài quân đội. Cơ quan chính trị và cán bộ chính trị các cấp làm tốt vai trò tham mưu chỉ đạo, hướng dẫn, theo dõi tổ chức thực hiện nhiệm vụ CTDV của cơ quan, đơn vị; chỉ đạo các tổ chức quần chúng tích cực đổi mới nội dung, hình thức hoạt động, phối hợp thực hiện hiệu quả các phong trào thi đua, cuộc vận động của cơ quan, đơn vị và địa phương. Cùng với đó, thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, chấn chỉnh khắc phục những tồn tại, hạn chế; tiến hành sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm, xây dựng và nhân rộng các mô hình, điển hình tiên tiến; kịp thời biểu dương, khen thưởng tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong thực hiện quy chế và CTDV, kiên quyết xử lý những trường hợp vi phạm kỷ luật CTDV.
Ba là, tích cực đổi mới nội dung, hình thức tiến hành CTDV phù hợp với tình hình thực tiễn, hướng mạnh về cơ sở. Trên cơ sở nội dung hoạt động CTDV, các cơ quan, đơn vị thường xuyên nắm chắc tình hình, xác định nội dung tiến hành CTDV phù hợp với thực tiễn. Thực hiện có hiệu quả các hình thức CTDV, nhất là hình thức kết nghĩa, hành quân dã ngoại làm CTDV, tổ, đội công tác tăng cường cho cơ sở. Tiếp tục thực hiện các chương trình phối hợp hoạt động với các ban, ngành, các tổ chức chính trị-xã hội ở Trung ương và địa phương. Vận động các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp trong và ngoài nước, phát huy vai trò của chức sắc, chức việc, già làng, trưởng bản, người có uy tín để tiến hành CTDV. Thực hiện tốt CTDV trong xây dựng các khu kinh tế-quốc phòng, địa bàn chiến lược, trọng điểm.
Các cơ quan, đơn vị tích cực nghiên cứu, giải quyết các vấn đề mới nảy sinh, nhất là địa bàn biên giới, biển, đảo, các trung tâm đô thị, khu công nghiệp, khu chế xuất, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng đồng bào tôn giáo và những vấn đề liên quan đến tranh chấp đất đai, đền bù, giải tỏa, ô nhiễm môi trường, dịch bệnh… hoạt động của các tổ chức bất hợp pháp, các đối tượng phản động, cơ hội chính trị và những hiện tượng không lành mạnh của tín ngưỡng, tôn giáo. Đa dạng hóa các hình thức vận động nhân dân vùng biên giới, góp phần hỗ trợ phát triển KT-XH và xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác cùng phát triển.
Bốn là, chủ động nâng cao hiệu quả công tác tham mưu, phối hợp với cấp ủy, chính quyền và các ban, ngành, đoàn thể ở Trung ương, địa phương tạo sức mạnh tổng hợp trong tiến hành CTDV. Trên từng địa bàn, các đơn vị phát huy tốt vai trò phối hợp tham mưu giúp cấp ủy, chính quyền địa phương lãnh đạo, chỉ đạo tiến hành hiệu quả CTDV; thực hiện nghiêm túc cơ chế lãnh đạo, phối hợp hoạt động trong tiến hành CTDV. Thực hiện có hiệu quả các chương trình, kế hoạch ký kết giữa cơ quan, đơn vị với các tổ chức ở địa phương. Thường xuyên nắm chắc tình tình, chủ động xây dựng, bổ sung kế hoạch, phương án phối hợp xử trí tình huống, đặc biệt khi xảy ra tình hình phức tạp, không để lan rộng, kéo dài. Các tổ chức quần chúng phối hợp chặt chẽ với đoàn thể địa phương, đa dạng hóa các hình thức vận động, tập hợp nhân dân thực hiện các phong trào thi đua, cuộc vận động, gắn phát triển KT-XH với tăng cường QPAN. Xây dựng đơn vị an toàn gắn với địa bàn an toàn.
Năm là, phát huy dân chủ rộng rãi; đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của các tổ chức quần chúng và HĐQN, tạo sự đoàn kết, thống nhất cao trong thực hiện nhiệm vụ. Duy trì nền nếp đối thoại của cấp ủy, chỉ huy với cán bộ, chiến sĩ; lắng nghe, tiếp thu các ý kiến đóng góp của quần chúng trong cơ quan, đơn vị; những vấn đề còn chưa thống nhất cần phản ánh, kịp thời phúc đáp, giải trình tạo sự đoàn kết, thống nhất cao trong nội bộ, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, hiệu quả điều hành của cấp ủy, chỉ huy các cấp. Tích cực đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của các tổ chức quần chúng và HĐQN, bảo đảm sát thực, phù hợp với thực tiễn. Phối hợp chặt chẽ với các tổ chức, đoàn thể địa phương trong tiến hành CTDV. Đa dạng hóa các hình thức vận động đoàn viên, hội viên và nhân dân, quan tâm xây dựng lực lượng nòng cốt, nhất là ở địa bàn trọng điểm. Phát huy vai trò giám sát và phản biện xã hội, hiến kế của các tổ chức quần chúng trong thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các quy chế, quy định của cấp ủy, chỉ huy; tích cực thực hiện nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị.
Sáu là, thường xuyên quan tâm xây dựng, củng cố tổ chức cơ quan, đội ngũ cán bộ dân vận, bồi dưỡng nâng cao nhận thức, năng lực CTDV cho cán bộ, đảng viên; tăng cường đầu tư cơ sở vật chất cho hoạt động CTDV. Tập trung xây dựng cơ quan dân vận, cán bộ dân vận bảo đảm số lượng, chất lượng; bồi dưỡng đội ngũ cán bộ dân vận có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức trong sáng, kiến thức, kinh nghiệm tiến hành CTDV. Chủ động cập nhật những nội dung mới, bồi dưỡng, tập huấn nâng cao trình độ, kỹ năng xử lý các tình huống cho cán bộ, chiến sĩ trực tiếp làm CTDV. Chống biểu hiện chủ quan, xem nhẹ CTDV. Khắc phục hiện tượng đưa cán bộ dôi dư, phẩm chất, năng lực yếu và không có uy tín về làm CTDV. Quán triệt, thực hiện phong cách “trọng dân, gần dân, hiểu dân và có trách nhiệm với dân”, “nghe dân nói, nói dân hiểu, làm dân tin”. Đẩy mạnh Phong trào thi đua “Văn hóa công sở trong Quân đội nhân dân Việt Nam”...
Dân vận và CTDV là nhiệm vụ có ý nghĩa chiến lược đối với toàn bộ sự nghiệp cách mạng nước ta; là điều kiện quan trọng đảm bảo cho sự lãnh đạo của Đảng và củng cố, tăng cường mối quan hệ máu thịt giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân. CTDV của Quân đội nhân dân Việt Nam là một bộ phận CTDV của Đảng; một mặt hoạt động của công tác chính trị trong quân đội; là nhiệm vụ chính trị thường xuyên của cấp ủy, chỉ huy các cấp, các cơ quan, đơn vị và mọi quân nhân, công nhân, viên chức, lao động quốc phòng trong Quân đội nhân dân Việt Nam. Vì vậy, toàn quân cần tiếp tục quán triệt, xác định rõ trách nhiệm và thực hiện có hiệu quả Quyết định số 290-QĐ/TW ngày 25-2-2010 của Bộ Chính trị khóa X về “Quy chế công tác dân vận của hệ thống chính trị”, Quyết định số 03-QĐ/ĐU, ngày 4-1-2011 về “Quy chế công tác dân vận của Quân đội nhân dân Việt Nam”, nâng cao hiệu quả CTDV của quân đội lên một tầm cao mới.
Thượng tướng TRẦN QUANG PHƯƠNG, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó chủ nhiệm Tổng cục Chính trị