Trong quá trình ấy, những năm qua, cùng với dịch bệnh, thì sự cố môi trường do hóa chất độc, sinh học, phóng xạ, hạt nhân (sự cố CBRN) xảy ra gây những hậu quả nghiêm trọng, là thách thức to lớn. Ứng phó với những sự cố môi trường nghiêm trọng; phòng, chống dịch bệnh nguy hiểm là một trong những nhiệm vụ quan trọng của quân đội, trong đó Bộ đội Hóa học (BĐHH) làm nòng cốt.
Trong vòng xoáy toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế, chỉ qua một đại dịch như dịch Covid-19 cho thấy, thế giới đã khó khăn thế nào để chống chọi được với nó. Dịch bệnh ngày càng trở thành mối đe dọa an ninh xuyên quốc gia và mang tính toàn cầu. Dịch bệnh cùng với những sự cố CBRN không chỉ gây ra hậu quả nghiêm trọng về kinh tế-xã hội mà còn là vấn đề nhạy cảm, dễ bị kẻ xấu lợi dụng kích động, tuyên truyền, xuyên tạc chống phá Đảng, Nhà nước, gây tâm lý hoang mang trong nhân dân, gây bất ổn định chính trị, xã hội, quốc phòng, an ninh. Nhiệm vụ phòng, chống, khắc phục vì thế rất khó khăn, phức tạp.
Bằng sự nỗ lực, chủ động, sáng tạo, BĐHH đã phát huy tốt vị trí, vai trò của mình; tham mưu, đề xuất với Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng các giải pháp chuẩn bị, phòng ngừa, ứng phó sự cố CBRN; phòng, chống dịch bệnh; xây dựng, phát triển về tổ chức lực lượng; huấn luyện, giáo dục, đào tạo; bảo đảm trang bị; tham gia xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến hóa học, phóng xạ, sinh học; thực hiện các điều ước, công ước quốc tế về an toàn, an ninh, không phổ biến vũ khí hóa học, sinh học, hạt nhân. Binh chủng luôn chú trọng đẩy mạnh công tác đối ngoại quốc phòng và hợp tác quốc tế, coi đây là điều kiện thuận lợi để nâng cao tiềm lực về con người và trang bị khí tài trong quá trình hiện đại hóa.
Không chỉ có chiến lược bài bản trong phòng ngừa, BĐHH còn trực tiếp thực hiện nhiều nhiệm vụ khắc phục sự cố CBRN. Gần đây nhất là quá trình xử lý thành công sự cố cháy tại Công ty cổ phần Bóng đèn phích nước Rạng Đông (Thanh Xuân, Hà Nội) năm 2019. Trước đó, BĐHH cũng đã xử lý rất nhiều vụ việc, như: Xử lý sự cố hóa chất Clopicrin tại Nhà máy thuốc lá Thăng Long năm 1988; xử lý hơn 100 tấn hóa chất độc do vỡ container tại cảng Chùa Vẽ (Hải Phòng) năm 1998; xử lý sự cố hóa chất trong vụ cháy tại tại Công ty cổ phần Nhiệt điện Hải Phòng năm 2010... Đặc biệt, với đại dịch Covid-19, chấp hành sự chỉ đạo của thủ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng Tham mưu, Binh chủng Hóa học đã tổ chức khử trùng, vệ sinh môi trường ở nhiều khu vực trên khắp các địa bàn rộng lớn có dịch bệnh, góp phần khống chế, không để dịch bệnh bùng phát mạnh trên diện rộng.
Cùng với thực hiện các nhiệm vụ quan trọng, những năm qua, Binh chủng Hóa học đã thực hiện tốt nhiệm vụ quan trắc môi trường, điều tra đánh giá hiện trạng và tác động môi trường, nhất là ở những địa bàn trọng điểm, cung cấp dữ liệu phục vụ phát triển kinh tế, bảo đảm sức khỏe nhân dân. Có thể khẳng định, công tác ứng phó, khắc phục sự cố CBRN; phòng, chống dịch bệnh, bảo vệ môi trường trong những năm qua đã tạo ra những dấu ấn rất quan trọng của BĐHH trong thời bình; góp phần giữ vững môi trường an ninh, an toàn để xây dựng, phát triển đất nước, củng cố quốc phòng và bảo vệ Tổ quốc. Vấn đề trên được xác định là một trong những nhiệm vụ quan trọng của quân đội, trong đó BĐHH làm nòng cốt.
Để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới, binh chủng xác định, tiếp tục làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức về phòng ngừa, phát hiện, ứng phó nguy cơ, sự cố CBRN; phòng, chống dịch bệnh cho bộ đội và nhân dân. Tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tham mưu, đề xuất các biện pháp phòng ngừa, ứng phó sự cố CBRN; phòng, chống dịch bệnh, bảo vệ môi trường.
Binh chủng tập trung xây dựng, kiện toàn tổ chức, biên chế lực lượng ứng phó sự cố CBRN có cơ cấu, quy mô quân số hợp lý, theo hướng chuyên môn hóa, tinh, gọn, mạnh, khả năng cơ động cao, trang bị hiện đại, được huấn luyện tốt, đủ khả năng hoàn thành nhiệm vụ được giao. Nâng cao trình độ, khả năng ứng phó các sự cố hóa, sinh học, phóng xạ và thảm họa môi trường, bảo đảm cho các lực lượng luôn sẵn sàng ứng phó sự cố hóa chất độc, phóng xạ, hạt nhân trong nước và khu vực. Coi trọng huấn luyện, diễn tập nâng cao năng lực tổ chức, chỉ huy, điều hành của chỉ huy các cấp trong ứng phó sự cố, cứu hộ, cứu nạn.
Cùng với đó, binh chủng tập trung đẩy mạnh nghiên cứu khoa học và hợp tác quốc tế trong lĩnh vực ứng phó sự cố CBRN; phòng, chống dịch bệnh. Ứng dụng kết quả nghiên cứu khoa học vào thực tiễn thực hiện nhiệm vụ. Ứng dụng thành tựu của Cách mạng công nghiệp 4.0 vào công tác xây dựng cơ sở dữ liệu, dự báo nguy cơ sự cố CBRN; dịch bệnh gây ra. Trên cơ sở đó, xây dựng phương án ứng phó sát thực tiễn. Tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực ứng phó sự cố CBRN nhằm chia sẻ thông tin; đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, học hỏi kinh nghiệm về tổ chức, phương pháp huấn luyện, diễn tập nâng cao năng lực tham mưu cho cơ quan, năng lực chỉ huy, chỉ đạo của đội ngũ cán bộ các cấp và khả năng ứng phó, xử trí các tình huống sự cố CBRN; phòng, chống dịch bệnh của đơn vị.
Thiếu tướng HOÀNG XUÂN DŨNG, Chính ủy Binh chủng Hóa học