Dấu ấn công tác công đoàn trong quân đội giai đoạn 2008-2013 (bài 4)

Bài 4: Người lao động thật sự làm chủ

QĐND - Làm thế nào để người lao động thực sự phát huy được quyền làm chủ ở từng cơ quan, đơn vị là vấn đề được chúng tôi quan tâm trong chuyến khảo sát thực tế về hoạt động của tổ chức công đoàn tại một số đơn vị. 

Không dân chủ hình thức

Đến làm việc tại Nhà máy Z117 (Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng), chúng tôi mang trăn trở của mình trao đổi với Thượng tá Nguyễn Hồng Thịnh, Chủ tịch Công đoàn nhà máy. Câu hỏi được chúng tôi đặt ra là làm thế nào để công nhân viên chức, lao động quốc phòng (CNVC, LĐQP) thật sự phát huy quyền làm chủ của mình? Giải đáp thắc mắc này, anh Thịnh mang ra 7 cuốn quy chế hoạt động của nhà máy, quy định trên các lĩnh vực như: Tuyển dụng lao động; thanh toán phân phối tiền lương; bình xét phân loại lao động gián tiếp bổ trợ hằng tháng; nhận xét phân loại chất lượng lao động; quy chế chấm điểm thi đua; quy chế hiếu hỷ; chế độ thai sản… Theo anh Thịnh thì tất cả các quy chế này được biên soạn dựa trên nguyện vọng của người lao động.
- Vậy các quy chế này được ban hành theo quy trình như thế nào? Tôi hỏi anh Thịnh.
- Người lao động trực tiếp thảo luận, đóng góp vào từng nội dung của quy chế tại đại hội công nhân viên chức nhà máy. Trên cơ sở kết quả thảo luận tại đại hội, giám đốc nhà máy theo thẩm quyền ký ban hành thực hiện. Anh Thịnh cho biết.
Cũng theo anh Thịnh thì để tránh dân chủ hình thức, vừa qua Ban chấp hành công đoàn còn phối hợp với ban giám đốc rà soát, đánh giá việc thực hiện thỏa ước lao động tập thể. Đặc biệt, dưới sự chỉ đạo của Ban chấp hành công đoàn nhà máy, Ban Thanh tra nhân dân do Đại hội công nhân viên chức bầu ra thường xuyên giám sát việc bảo đảm quyền lợi của người lao động. Bên cạnh đó, công đoàn nhà máy còn là thành viên của hội đồng nâng lương, nâng bậc, tuyển dụng, khen thưởng, thực hiện các dự án đầu tư...
Có mặt tại Xưởng dụng cụ cơ điện, Nhà máy Z117, trò chuyện với chị Nguyễn Thị Bình An, công nhân tổ nguội, chúng tôi được biết, việc phát huy dân chủ của người lao động được tổ chức công đoàn nhà máy đặc biệt quan tâm. Chị An dẫn chứng:
- Có thời điểm do yêu cầu sản xuất kinh doanh tăng cao, bảo đảm tiến độ theo yêu cầu của bạn hàng, mỗi khi nhà máy tổ chức làm tăng ca, tăng giờ hoặc làm vào ngày nghỉ, Ban giám đốc đều thông qua tổ chức công đoàn để lấy ý kiến dân chủ của người lao động. Nếu làm vào thời gian này, chúng tôi sẽ được hưởng đầy đủ chế độ tiêu chuẩn theo thỏa ước. Mặt khác, tất cả các quy định mới của nhà máy liên quan đến chế độ chính sách tiêu chuẩn, đời sống việc làm của người lao động đều được thông báo kịp thời qua giao ban, sinh hoạt và hệ thống bảng tin. Bên cạnh đó, công đoàn cũng tổ chức các hòm thư góp ý để người lao động phản ánh những băn khoăn thắc mắc. Hằng tháng, Ban giám đốc đều tổ chức sinh hoạt đối thoại, lắng nghe ý kiến, kịp thời giải quyết những kiến nghị, đề xuất của người lao động.
 

Đoàn viên công đoàn Nhà máy Z133 (Tổng cục Kỹ thuật) tham gia luyện thi tay nghề năm 2012.

Đa dạng hóa “kênh” đối thoại
Theo Đại tá Ngô Văn Bích, Trưởng ban Công đoàn Quốc phòng (CĐQP) thì một trong những nguyên nhân quan trọng giúp các đơn vị trong quân đội không để xảy ra tình trạng đơn thư khiếu nại tập thể, vượt cấp, khiếu kiện đông người, bãi công chính là nhờ một phần rất quan trọng trong việc phát huy quyền làm chủ của người lao động thông qua tổ chức công đoàn các cấp. Theo đó, từ bố trí, sắp xếp việc làm, tạo thu nhập, chế độ chính sách của người lao động trong các doanh nghiệp đều được bảo đảm công khai, dân chủ thông qua tổ chức công đoàn. 

Trao đổi với Thượng tá Trần Thị Hòa, Trợ lý công đoàn-phụ nữ, Học viện Kỹ thuật Quân sự về vấn đề nêu trên, chị cho rằng:
- Hiện nay, tất cả các văn bản liên quan đến chế độ, tiêu chuẩn của đoàn viên công đoàn và người lao động đều được các cơ quan chức năng của học viên công khai trên mạng nội bộ (mạng LAN). Vì vậy, mọi người đều có điều kiện nghiên cứu, qua đó kịp thời kiến nghị, đề xuất, trao đổi với cơ quan liên quan những vướng mắc nếu có.
Nói về tiện ích trong việc phát huy quyền làm chủ của người lao động qua cách làm trên, chị Nguyễn Thị Thùy Vân, nhân viên văn thư, Khoa Quân sự, Học viện Kỹ thuật Quân sự cho biết:

- Qua hệ thống mạng nội bộ này, chúng tôi dễ dàng được tiếp cận các thông tin liên quan đến nghiệp vụ hoạt động công đoàn, nhất là các quy định, văn bản mới. 
Cùng với cách làm trên, Phòng Chính trị của học viện còn chỉ đạo, hướng dẫn tổ chức công đoàn cơ sở tăng cường phát huy quyền làm chủ tập thể và trí tuệ của đoàn viên công đoàn tham gia quản lý, giám sát thực hiện các chế độ, chính sách của chỉ huy các cấp; đồng thời tổ chức các buổi sinh hoạt, đối thoại giữa lãnh đạo, chỉ huy đơn vị với tổ chức công đoàn một cách công khai, dân chủ, thẳng thắn trước những vấn đề đoàn viên công đoàn quan tâm như: Chế độ nhà ở, nâng lương, thăng quân hàm…
 

Bài và ảnh: HỒNG HẢI – NGUYÊN THẮNG