Tây Nguyên là địa bàn chiến lược, hậu quả sau chiến tranh rất nặng nề; các thế lực thù địch thường xuyên kích động, chia rẽ dân tộc, tôn giáo nhằm phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân, gây mất ổn định chính trị. Đây cũng là địa bàn có khí hậu khắc nghiệt, địa hình chia cắt, giao thông không thuận lợi; kinh tế, văn hóa, xã hội chậm phát triển, đời sống nhân dân còn nhiều khó khăn… Với tinh thần vượt khó, cán bộ, chiến sĩ, NLĐ binh đoàn đã đồng cam cộng khổ, cùng với đồng bào địa phương từng bước biến những vùng đất còn hoang hóa, nhiều tàn tích sau chiến tranh trở thành vùng kinh tế phát triển năng động, với cây trồng chủ yếu là cao su, cà phê, tiêu, lúa nước… chạy dọc hơn 250km chiều dài biên giới. Hiện nay, binh đoàn quản lý hơn 41.000ha cao su, 350ha cà phê, 70ha lúa nước, trên địa bàn 3 tỉnh: Gia Lai, Kon Tum, Quảng Bình và hai nước: Lào, Campuchia. Binh đoàn đã xây dựng 6 nhà máy chế biến mủ cao su với tổng công suất 40.000 tấn/năm, một nhà máy sản xuất phân bón vi sinh công suất 20.000 tấn/năm.
Từ những ngày đầu thành lập, binh đoàn chủ trương “phát triển, mở rộng sản xuất đến đâu, thu hút lao động và xây dựng khu dân cư đến đó”, thực hiện chính sách ưu tiên tuyển lao động tại chỗ, lao động là người dân tộc thiểu số (DTTS); kết hợp chặt chẽ giữa thu hút lao động và chăm lo về mọi mặt, hỗ trợ phát triển kinh tế gia đình, giúp người dân yên tâm, gắn bó, bám trụ địa bàn, xây dựng gia đình, xây dựng quê hương trên những vùng đất mới. Từ chỗ chỉ có gần 5.000 lao động với 3 cụm và 21 điểm dân cư cùng 1.718 hộ (thời điểm năm 1990), đến nay, binh đoàn có 18.000 lao động (trong đó hơn 8.000 lao động là người DTTS), xây dựng 10 cụm, 266 điểm dân cư dọc biên giới, với hàng vạn nhân khẩu. Các thôn, làng mới được thành lập không chỉ tạo điều kiện cho đồng bào các DTTS thay đổi cuộc sống mà còn tạo thành các khu vực vành đai biên giới trong thế trận quốc phòng toàn dân và an ninh nhân dân vững chắc.
Phát huy truyền thống Bộ đội Cụ Hồ, những năm qua, binh đoàn thường xuyên đẩy mạnh Phong trào “Quân đội chung sức xây dựng nông thôn mới”, góp phần giúp bà con DTTS phát triển kinh tế hộ gia đình, tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương xây dựng hệ thống chính trị cơ sở vững mạnh. “Binh đoàn gắn với tỉnh, huyện; công ty gắn với huyện, xã, đội sản xuất gắn với thôn, làng; hộ công nhân người Kinh gắn với hộ đồng bào DTTS” là cách làm, mô hình mới, sáng tạo, hiệu quả trong tiến hành công tác dân vận của binh đoàn. Theo đó, các công ty, đơn vị của Binh đoàn 15 đã kết nghĩa với 37 xã; 174 đội sản xuất, nhà máy kết nghĩa với 271 thôn, làng; 4.617 hộ công nhân người Kinh gắn kết với 4.617 hộ đồng bào DTTS. Mô hình “gắn kết hộ” là một sáng tạo trong thực tiễn và là bước phát triển mới của hình thức “dân vận khéo” theo tư tưởng Hồ Chí Minh.
Xác định việc tham gia xây dựng cơ sở chính trị địa phương vững mạnh là nhiệm vụ quan trọng, Binh đoàn 15 và các lực lượng chức năng chủ động tham mưu, giúp cấp ủy, chính quyền địa phương, tổ chức quần chúng hoạt động ngày càng hiệu quả; phát huy tốt vai trò các già làng, trưởng thôn, người có uy tín trong đồng bào các DTTS, các chức sắc tôn giáo...; trở thành nhân tố quan trọng cho sự ổn định an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn. Các tổ chức cơ sở đảng đã bồi dưỡng, kết nạp hàng trăm đảng viên là người DTTS. Cán bộ của binh đoàn trực tiếp tham gia vào cấp ủy, HĐND, ủy ban MTTQ, làm trưởng thôn, công an viên, tham gia các tổ chức quần chúng: Công đoàn, thanh niên, phụ nữ, hội cựu chiến binh, hội nông dân tập thể... ở các xã, thôn, làng; thường xuyên tham gia sinh hoạt, trao đổi, bồi dưỡng năng lực, nâng cao hiệu quả công tác của hệ thống chính trị cơ sở. Đội ngũ cán bộ, công nhân của binh đoàn tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân chấp hành tốt chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật Nhà nước; đồng thời vạch trần âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, phản động; vận động nhân dân từ bỏ các tà đạo (Tin lành Đêga, Hà Mòn), ngày càng tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, đoàn kết, cảnh giác, không mắc mưu trước những luận điệu lừa bịp, lôi kéo của các thế lực thù địch, phản động.
Những năm gần đây, do giá mủ cao su, cà phê xuống thấp ảnh hưởng đến quá trình sản xuất, kinh doanh và thu nhập của người lao động, với quyết tâm khắc phục khó khăn để vươn lên, Binh đoàn 15 chủ trương đổi mới, trong đó “tái cơ cấu doanh nghiệp theo hướng tinh gọn, hiệu quả, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và đa dạng hóa sản phẩm” là 3 mũi nhọn đột phá. Thực hiện tốt công tác đào tạo đội ngũ cán bộ, nhân viên, nâng cao tay nghề của công nhân, tiết giảm triệt để các chi phí sản xuất, nâng cao năng suất chất lượng, sản lượng, hạ giá thành sản phẩm, giữ vững thị trường truyền thống và tìm các thị trường mới. Chủ động hối hợp với các địa phương, quy hoạch các khu kinh tế-quốc phòng, khai hoang đồng ruộng, tổ chức trồng trọt, chăn nuôi với phương châm “lấy ngắn nuôi dài”, bảo đảm lương thực, thực phẩm trước, từng bước trồng cây công nghiệp-cao su, cà phê-và ổn định dân cư.
Phát huy truyền thống đơn vị Anh hùng LLVT nhân dân, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ, NLĐ Binh đoàn 15 trong những năm qua đã vượt qua mọi khó khăn, gian khó, gắn bó đồng hành cùng với cấp ủy, chính quyền và nhân dân địa phương, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ kinh tế-quốc phòng, góp phần xây dựng vùng biên giới Tây Nguyên phát triển về kinh tế-xã hội, mạnh về quốc phòng, an ninh.
Đại tá HOÀNG VĂN SỸ, Tư lệnh Binh đoàn 15