Sau khi hoàn thành nhiệm vụ Chiến dịch Thượng Lào (Xuân Hè 1953), Đại đoàn 308 được lệnh quay về tham gia Chiến dịch Điện Biên Phủ. Đầu tháng 3-1954, Đại đoàn trở lại Điện Biên Phủ, không kịp nghỉ ngơi, cán bộ, chiến sĩ đơn vị khẩn trương chuẩn bị cho “trận đánh lịch sử”.

Trong đợt 1 của chiến dịch, đại đoàn được giao nhiệm vụ tiến công cứ điểm Độc Lập. Đúng 17 giờ ngày 14-3, đại đoàn bắt đầu nổ súng tiến công, đến ngày 17-3, đã làm chủ cứ điểm Độc Lập, phá toang tuyến ngoại vi của địch ở phía Đông Bắc và Tây Bắc. Sau khi chọc thủng tấm lá chắn phía bắc của tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ, trong khoảng 10 ngày, các chiến sĩ của đại đoàn đã đào được hàng chục ki-lô-mét giao thông hào, chiến hào với đủ công sự phục vụ chiến đấu và sinh hoạt.            

Bước vào đợt 2 chiến dịch, từ đêm 30-3, nhiệm vụ của đại đoàn là đánh chiếm các điểm cao phía đông của phân khu trung tâm, nhanh chóng thắt chặt vòng vây bằng hệ thống giao thông hào, chiến hào, khống chế đánh chiếm sân bay chính, hạn chế và triệt hẳn đường tiếp viện của địch, tích cực tiêu diệt và tiêu hao sinh lực địch, tạo điều kiện tổng công kích tiêu diệt toàn bộ tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ. Đại đoàn 308 đảm nhiệm toàn bộ Mặt trận phía Tây Mường Thanh, thu hút sự chú ý của địch. Các đơn vị của đại đoàn đã đồng loạt nổ súng tiến công các cứ điểm 106, điểm cao 311 và đồi A1. Sau 10 ngày chiến đấu, đêm 16-4, cứ điểm 105 bị tiêu diệt. Đợt tiến công thứ 2 tuy không đánh chiếm được tất cả các mục tiêu đề ra nhưng đã gây tác động lớn đến tinh thần của địch và phá vỡ hệ thống phòng thủ của chúng.

Trong đợt 3 của chiến dịch, đại đoàn được giao nhiệm vụ tiến công địch ở khu vực phía tây. Tất cả những trận đánh này nhằm “bóc” hết cả hai mạng sườn địch, khiến chúng phải “phơi bày ruột gan” và tất cả phải hoàn thành trong đêm 6-5, để hôm sau toàn bộ mặt trận chuyển sang tổng công kích. Với những trận đánh trong đêm 6-5, các cánh quân của ta ở phía đông và phía tây đã hoàn thành giai đoạn vây lấn, bề ngang trận địa địch bị ép chặt. Trưa 7-5, từ phía tây, Đại đoàn 308 đã đánh thẳng vào sở chỉ huy địch ở Mường Thanh, cùng các đơn vị bạn ở phía đông, tiêu diệt các vị trí cuối cùng của địch. Đến 17 giờ 30 phút, quân ta đánh chiếm sở chỉ huy địch, bắt sống tướng Đờ Cát, báo hiệu Chiến dịch Điện Biên Phủ toàn thắng.

Qua Chiến dịch Điện Biên Phủ, Đại đoàn 308-Đại đoàn Quân Tiên Phong đã trưởng thành thêm một bước quan trọng và rút ra nhiều bài học bổ ích, nhất là công tác lãnh đạo, chỉ huy tác chiến, xây dựng trận địa tiến công và bao vây, đánh địch phản kích, cơ động tiến công địch các hướng... Những bài học kinh nghiệm đó còn nguyên giá trị lý luận và thực tiễn để cán bộ, chiến sĩ phát huy trong huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện hiện nay...

HƯNG BÌNH