Ngày 17-6-1951, một tiểu đoàn địch có 10 xe lội nước dẫn đầu, từ thị xã Ninh Bình tiến ra càn quét vùng tự do tả ngạn sông Vân. Phát hiện âm mưu càn quét của địch, Tiểu đoàn 84, được tăng cường thêm Đại đội 62 (Tiểu đoàn 80) trong đội hình Trung đoàn 36 đã bố trí trận địa chống càn ở Cam Giá-Kỳ Vỹ đón đánh địch.

Địch càn ban ngày giữa đồng bằng trống trải, lại có phi pháo và xe lội nước gắn trọng liên, súng cối, hỏa lực rất mạnh (nhân dân ta gọi là xe cóc), khiến bộ đội ta không khỏi lo ngại. Tận mắt nhìn thấy cảnh quân địch hùng hổ càn quét, những bánh xích của xe cóc guồng nát các cánh đồng lúa chín của nhân dân đang mùa thu hoạch, ai nấy đều sục sôi lòng căm thù, kiên quyết tiêu diệt bằng được xe địch. Mặc cho pháo của chúng trên xe cóc bắn phá, bộ đội ta bình tĩnh, bí mật giấu mình tại các trận địa ở bờ ruộng, bìa làng chờ địch đến. Khi đoàn xe lội nước và tiểu đoàn bộ binh địch đã lọt vào cánh đồng giữa Cam Giá và Kỳ Vỹ, quân ta nhất tề nổ súng tiến công.

Dưới sự yểm hộ của các khẩu đội ĐKZ và súng cối, Đại đội 62 (Tiểu đoàn 80) từ Kỳ Vỹ đánh thốc lên, Tiểu đoàn 84 từ Cam Giá đánh thốc xuống, hình thành hai gọng kìm khép chặt quân địch giữa cánh đồng nước. Ngay từ phút đầu, 3 xe cóc đã bị hỏa lực ta bắn hỏng, chiếc bốc cháy, chiếc nằm tại chỗ. Địch chống trả quyết liệt, các mũi xung kích của ta ẩn hiện giữa những bờ ruộng lúa, xông thẳng vào đội hình địch. Quần nhau trên cánh đồng chiêm đầy nước, bộ đội ta linh hoạt và nhanh hơn hẳn địch. Trước khí thế dũng mãnh của quân ta, địch hốt hoảng tháo chạy nhưng lại bị hỏa lực pháo, cối của ta bắn chặn. Nhân dân không quản ngại bom đạn, chạy ra khỏi hầm trú ẩn reo hò, hoan hô bộ đội. Được cổ vũ, bộ đội ta chiến đấu càng thêm dũng mãnh. Trong trận này, địch bỏ xác tại trận hơn 100 tên và toàn bộ 10 xe lội nước. Chiến thắng Cam Giá-Kỳ Vỹ gây tiếng vang lớn, khẳng định khả năng chống càn của quân và dân ta ở đồng bằng Liên khu 3.

MAI XUÂN HÙNG