Vừa qua, nhân kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, Quốc vụ khanh phụ trách Cựu chiến binh và Ký ức chiến tranh của Chính phủ Pháp đã bàn giao hệ thống chiếu sáng cầu Mường Thanh cho tỉnh Điện Biên. Việc làm này là minh chứng cho tinh thần “gác lại quá khứ, hướng tới tương lai tốt đẹp” của cả hai nước Việt Nam - Pháp.
Chứng tích lịch sử
Ngay sau khi nhảy dù xuống Điện Biên (tháng 11-1953), quân Pháp xây dựng một cây cầu sắt bắc qua sông Nậm Rốm để phục vụ cho quá trình di chuyển. Khi ấy, người Pháp gọi cầu Mường Thanh ngày nay bằng cái tên mỹ miều “Bailey”, do một người tên là Donald Coleman Bailey thiết kế bằng phương pháp lắp ghép. Cầu dài 40m, rộng 5m, hai bên thành cầu là những thanh sắt chống đỡ đơn giản không có trục giữa. Sàn cầu lát bằng gỗ, dưới là những thanh dầm bằng sắt được liên kết với nhau rất chắc chắn bảo đảm trọng tải từ 15 đến 18 tấn.
Cầu nối con đường huyết mạch giữa các cứ điểm ở phía Tây sông Nậm Rốm với các cao điểm phía Đông của Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ, là con đường vận chuyển lương thực, vũ khí, đạn dược và nguyên vật liệu phục vụ cho việc xây dựng các cứ điểm phòng ngự ở khu vực phía Đông của Pháp. Để bảo vệ cây cầu này, quân Pháp bố trí các cứ điểm 507, 508 và 509, được mệnh danh là những “thiên thần gác cửa”.
Vào lúc 14 giờ ngày 7-5-1954, Đại đội 360, Tiểu đoàn 130, Trung đoàn 209, Đại đoàn 312 vượt cầu Mường Thanh tiến công tiêu diệt ổ trọng liên 4 nòng của quân Pháp. Trận chiến quyết liệt tại đây đã gây thương vong lớn cho cả hai bên, hàng trăm chiến sĩ của ta đã nằm xuống bên kia cầu Mường Thanh. Nhưng với sự hỗ trợ của hỏa lực, bộ đội ta đã chiếm được các cứ điểm tại cầu Mường Thanh và đánh thẳng vào Sở Chỉ huy Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ. Đúng 17 giờ ngày 7-5-1954, bộ đội ta tiến vào hầm chỉ huy quân đội viễn chinh Pháp, bắt sống tướng De Castries và toàn thể bộ tham mưu của Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ.
    |
 |
| Cầu Mường Thanh, chứng tích lịch sử sau 70 năm. |
Chiến sĩ Điện Biên Trần Quang Hữu (sinh năm 1930, hiện đang sinh sống tại đội 17b, xã Thanh Xương, huyện Điện Biên) kể lại, cây cầu là đường vận chuyển nguyên vật liệu, đạn dược, dây thép gai... phục vụ cho việc xây dựng các cứ điểm phòng ngự ở khu vực phía Đông. Tuy nhiên, người Pháp lại không ngờ chính cây cầu này đã đón những bước chân bộ đội ta qua sông bắt sống tướng De Castries và gần một vạn tù binh. Thời điểm đó, bộ đội ta reo hò, mừng vui chiến thắng và cũng từ đó cầu còn được gọi là cầu “Tiến quân lịch sử”. Nhưng để có được khoảnh khắc lịch sử đó biết bao đồng đội của ông Hữu đã hy sinh. 70 năm trôi qua, cây cầu còn đây, nhưng đồng đội của ông đã mãi mãi đi xa.
Mặc dù chiến tranh đã lùi xa, nhưng cầu Mường Thanh vẫn là chứng tích của lịch sử, chứng kiến những gì đau thương nhưng cũng hùng tráng nhất của quá khứ. Giờ đây, một số hạng mục của cầu đã xuống cấp nhưng đã được trùng tu để đảm bảo an toàn cho người dân và du khách tham quan.
Vì một tương lai bền vững
Sau Chiến thắng Điện Biên Phủ, cầu Mường Thanh trở thành cầu dân sinh, phục vụ nhu cầu đi lại của người dân. Cây cầu cũng trở thành điểm tham quan, tìm hiểu lịch sử đối với du khách khi đến với Điện Biên, đặc biệt là du khách Pháp.
|
 |
| Khách du lịch tham quan, tìm hiểu về lịch sử cầu Mường Thanh. |
Lần đầu quay trở lại Điện Biên Phủ sau 70 năm, ông Jean Yves Guinard (cựu binh người Pháp) đã ngay lập tức đến thăm cầu Mường Thanh. Cựu binh Jean Yves Guinard cho biết, ông có mặt ở đây để hiểu về lịch sử và nhớ về đồng đội đã mất. Theo ông, cách tôn trọng họ là không né tránh lịch sử. Vì thế, sau ngày tham chiến ở Việt Nam, nhiều cựu binh Pháp đã nỗ lực góp phần vào bình thường hóa quan hệ hai nước. Chiến tranh đã lùi xa, việc truyền lại những ký ức lịch sử cho lớp trẻ là quan trọng.
Cầu Mường Thanh giờ đây đẹp lung linh với hệ thống ánh sáng nhiều màu sắc, cùng với cầu Thanh Bình là điểm nhấn, tô đẹp thêm cho dòng sông Nậm Rốm huyền thoại và bộ mặt của đô thị Điện Biên. Những năm qua, Chính phủ Pháp luôn thiện chí nỗ lực, khắc phục hậu quả chiến tranh, đồng hành cùng sự phát triển của Điện Biên. Trong đó có việc tài trợ dự án chiếu sáng cầu Mường Thanh, góp phần tạo điểm nhấn cho di tích này.
|
 |
| Bộ đội Việt Nam dìu ông Jean Yves Guinard, cựu binh người Pháp thăm lại cầu Mường Thanh. |
Hệ thống chiếu sáng cầu Mường Thanh được bàn giao đúng dịp kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ. Điểm nhấn của hệ thống chiếu sáng cầu Mường Thanh dựa trên kết cấu đặc biệt của cây cầu. Lớp bên ngoài của các ô vuông không được chiếu sáng sẽ tạo một điểm nhấn màu đen, lớp phía trong được hòa trộn bởi hai màu trắng, xanh sẽ tạo nên hiệu ứng màu tím. Phương thức phối màu đặc biệt này đã tạo nên những hiệu ứng thú vị cho du khách ngay cả khi nhìn tổng thể hay nhìn từng phân đoạn nhỏ của cây cầu.
Tại lễ bàn giao (được tổ chức vào chiều tối 5-5), bà Patricia Mirallès, Quốc vụ khanh phụ trách Cựu chiến binh và Ký ức chiến tranh của Chính phủ Pháp khẳng định, việc hỗ trợ Điện Biên lắp đặt hệ thống chiếu sáng cầu Mường Thanh có ý nghĩa vô cùng quan trọng, là minh chứng cho tinh thần hòa giải - gác lại quá khứ, hướng tới tương lai tốt đẹp, vì sự hợp tác và phát triển hữu nghị của hai nước. Việc hai nước cùng nhau vượt qua ký ức đau thương của chiến tranh để hướng tới tương lai được thể hiện qua những dự án hợp tác ngày càng thực chất và hiệu quả tại chiến trường xưa.
Bài, ảnh: THÙY BIÊN
* Mời bạn đọc vào chuyên mục Chiến thắng Điện Biên Phủ - Mốc son lịch sử xem các tin, bài liên quan.