Có thể khắc chế rô-bốt lục quân?

Thực tế trong các cuộc chiến tranh gần đây, các nước chủ chiến thường chủ đích sử dụng các loại phương tiện chiến tranh hiện đại, chế áp điện tử từ trên không, mặt đất, vô hiệu hóa quá trình trinh sát, thu thập tin tức phục vụ công tác chỉ huy, tham mưu tác chiến của đối phương. Tiếp đó, họ sử dụng các loại hỏa lực từ xa, sức công phá lớn để “làm mềm chiến trường”. Những đòn đánh mạnh, ác liệt từ nhiều hướng, nhiều phía khiến đối phương khó có khả năng chống đỡ. Đặc biệt, sự ác liệt của bom, đạn và các loại hỏa lực tầm xa có sức hủy diệt lớn đã gây ra tâm lý căng thẳng cho binh sĩ, hạn chế sự năng động, tinh thần dũng cảm, sẵn sàng chiến đấu hy sinh của con người, phá vỡ tính ổn định trong công tác chỉ huy và sử dụng lực lượng cũng như trong hiệp đồng tác chiến.

leftcenterrightdel
Rô-bốt PackBot 510. Nguồn:  army-technology.com.
Tiếp đó, các nước chủ chiến sử dụng nhiều thủ đoạn chiến thuật, trong đó có các chiêu bài vu hồi, “tạo đường thoát hợp lý” để đối phương vô tình di chuyển, rút quân có mục đích, nhưng lại theo ý định tác chiến đã nằm trong tính toán từ trước của các nước chủ chiến. Chính “cơ hội” này đã tạo ra “thời cơ” để các nước chủ chiến tiêu diệt đối phương nhanh, ngọn. Cụ thể, “cơ hội” mà các nước chủ chiến “cố ý” dành cho trong thời gian, không gian hẹp dễ làm cho chỉ huy phía bên kia lầm tưởng và tổ chức rút quân chiến thuật hoặc tạm thời phân tán lực lượng, tránh đối đầu trực tiếp, bảo toàn lực lượng. Tuy nhiên, trong hoàn cảnh bị đánh ác liệt, toàn diện bởi các đòn hỏa lực oanh kích từ xa trước đó nên binh sĩ thường căng thẳng thần kinh, tâm lý. Khi có lệnh rút thường phá vỡ trật tự và kết cấu phòng thủ nếu không có công tác chỉ huy tốt và tính kỷ luật chiến đấu cao thậm chí rút ào ạt, đội hình lộn xộn, càng gây tâm lý hoang mang bởi thất bại cho binh sĩ. Thời điểm này chính là “cơ hội vàng” để bên chủ chiến kết thúc chiến dịch hoặc trận đánh. Cũng ở trong giai đoạn này, bên chủ chiến bắt đầu sử dụng các loại rô-bốt để tác chiến thay vì sử dụng bộ binh như truyền thống.

Các chuyên gia phân tích quân sự cho rằng, quá trình sử dụng rô-bốt trong tác chiến thật sẽ chỉ gần giống như các hoạt động thử nghiệm từng công bố trên các phương tiện thông tin khi thử nghiệm trước đó, trong đó có cả các tính năng thuộc diện bí mật, chỉ bộc lộ trong điều kiện tác chiến cần thiết. Vấn đề hiện nay là phải phán đoán chính xác các hành động của rô-bốt trong chiến đấu để có biện pháp khắc chế hiệu quả. Điều này chỉ có được qua đúc rút thực tế từ chiến trường, khi giáp mặt tác chiến với rô-bốt. Tuy nhiên, ở một góc độ nào đó, sự phán đoán về tính năng kỹ, chiến thuận cũng như các ưu điểm, nhược điểm trong tác chiến của các loại rô-bốt để có biện pháp phòng ngừa ngay từ đầu là rất cần thiết. Đó cũng là bài toán khôn ngoan và ý thức cảnh giác trong xây dựng lực lượng vũ trang ngay từ trong thời bình.

Một trong những yếu tố quan trọng nhất gần như là nguyên tắc trong chiến tranh là, càng sử dụng lực lượng hiện đại bao nhiêu thì càng cần phải có các phương thức bảo đảm hậu cần, kỹ thuật, thông tin và các mặt bảo đảm khác phức tạp bấy nhiêu. Trong đó, sự hiệp đồng chặt chẽ giữa các lực lượng cùng tham gia vào nhiệm vụ là cực kỳ quan trọng. Hơn nữa, rô-bốt thường di chuyển không nhanh, khả năng mang vác có hạn, năng lượng duy trì hoạt động cũng có hạn và cần thời gian tiếp tế. Từ tính năng được xây dựng, các nhà phân tích khoa học quân sự cho rằng, rô-bốt dễ bị nhầm lẫn và khó phát hiện được phương tiện, vũ khí chiến đấu giả. Có nghĩa là, chỉ cần thiết lập, bố trí mục tiêu giả giống như thật, hoặc phát ra tín hiệu gần giống như thật là đối phương sẽ điều khiển rô-bốt đến. Các tín hiệu giả mà rô-bốt có thể nhận được bao gồm các thông tin hình ảnh địa hình, hình ảnh hoạt động trinh sát, các loại mục tiêu lộ như: Lô cốt, ụ súng, giao thông hào, trận địa phòng không, sở chỉ huy, nơi bố trí thiết bị thông tin… Các dấu hiệu mùi, tiếng động phương tiện và từ trường phát ra từ các loại vũ khí, trang bị kỹ thuật hạng nặng cũng là những dấu hiệu để rô-bốt tìm đến tác chiến.

Rô-bốt thực chất là một thiết bị điện tử được điều khiển từ xa. Muốn điều khiển được rô-bốt thì lực lượng điều khiển phải thiết lập cơ sở trung tâm chỉ huy để người điều kiển thực hiện các thao tác chỉ huy rô-bốt thông qua các thông tin thu thập từ chính các hệ thống cảm biến và camera ảnh gắn trên rô-bốt. Tuy nhiên, ở nơi địa hình rộng, không bằng phẳng, địa hinh rừng núi thì chắc chắn khả năng quan sát, phát hiện mục tiêu của rô-bốt sẽ bị giới hạn bởi các vật che đỡ, che khuất. Chính điều này đã trở thành hạn chế của rô-bốt, khiến cho khả năng tự bảo vệ và hiệp đồng bảo vệ rô-bốt khi tác chiến sẽ khó khăn hơn.

Từ những tính năng kỹ, chiến thuật của một số loại rô-bốt tiêu biểu đã sử dụng trên chiến trường và trong thử nghiệm mà quân đội các nước Nga, Mỹ áp dụng như đã trình bày, chúng ta thấy rằng, việc tiệm cận chiến trường, trận địa trên từng hướng, mũi bằng rô-bốt là chắc. Để chống lại những “chiến binh” đa năng ấy, cần có nhiều biện pháp và hính thức chiến thuật khác nhau, trong đó nổi bật là quá trình trang bị kiến thức và nhận diện đối phương trên chiến trường một cách sâu kỹ cho các đối tượng trong lực lượng vũ trang. Việc trang bị kiến thức khoa học kỹ thuật, tính năng chiến đấu của rô-bốt và nhiều loại trang bị mới khác giúp người tham gia hoặc trực tiếp làm nhiệm vụ chiến đấu hình thành tâm lý vững vàng, tinh thần sẵn sàng chiến đấu cao, đặc biệt là hình thành tư duy đối phó với các tình huống chiến trường khốc liệt có thể xảy ra.

Tiếp đó, để khắc chế được rô-bốt quân sự trên chiến trường, vấn đề cốt lõi là phải chiếm được quyền điều khiển rô-bốt. Có thể chiếm được quyền điều khiển rô-bốt bằng nhiều cách, trong đó có biện pháp tiêu diệt lực lượng trung tâm điều khiển nằm cách xa rô-bốt bằng các phương án tập kích và các hình thức chiến thuật phù hợp. Hoặc là dùng phương pháp kỹ thuật, chế áp sóng điều khiển điện tử, gây rối loạn hệ thống điều khiển trung tâm của rô-bốt. Đây là biện pháp kỹ thuật tối ưu, ít bị tổn thất người và vũ khí, nhưng đòi hỏi trình độ tác chiến cao của lực lượng kỹ thuật. Điều này khó có được nếu không đầu tư sâu cả về con người, phương tiện, phương pháp nghiên cứu, huấn luyện và tổ chức diễn tập vòng tổng hợp.

Để thực hiện được những mục đích này, trước hết, những người tham gia chiến đấu phòng thủ trong khu vực và trong từng hướng, mũi, từng trận địa cần có sự bố phòng vững chắc, liên hoàn, vừa có chiều sâu và chính diện, có thể cơ động liên tục, hiệp đồng, chi viện chính xác, hỗ trợ, bảo vệ và phối hợp tác chiến chặt chẽ. Vấn đề đặt ra là phải có mạng thông tin tác chiến liên hoàn, vững chắc, chuẩn xác và thông suốt. Việc tổ chức quan sát, tích cực nhận biết thông tin về khả năng tác chiến của rô-bốt từ nhiều mũi, nhiều hướng trong nhiều thời điểm khác nhau giúp lực lượng vũ trang hoàn toàn có nhiều biện pháp để tiêu diệt rô-bốt từ xa, bảo vệ vững chắc trận địa phòng thủ, tiến tới đánh bại ý đồ tác chiến của đối phương.

MẠNH THẮNG