QĐND - Vụ sập mỏ đá xảy ra trên địa bàn xã Thu Cúc (huyện Tân Sơn, tỉnh Phú Thọ) vào cuối tháng 6 vừa qua làm hai người chết và thiệt hại tài sản lên đến hàng trăm triệu đồng đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về mất an toàn trong lao động tại các mỏ đá tại địa phương. Không những vậy, việc khai thác đá ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân cũng là một trong những yếu tố khiến dư luận bất bình.

Người dân đang phải "sống chung" với ô nhiễm bụi đá, do hoạt động khai thác đá diễn ra tại địa phương.

 

Bao giờ mới hết cảnh … ô nhiễm môi trường?

Khoảng mười năm trở lại đây, khi UBND tỉnh Phú Thọ cấp phép cho một số doanh nghiệp khai thác đá, thì cuộc sống của người dân bị đảo lộn. Cứ mỗi lần các doanh nghiệp nổ mìn là bụi đá, khói thuốc nổ bay mù mịt, đất... Thậm chí, có không ít gia đình bị đá văng làm thủng mái, nứt tường. Cùng với đó, các loại xe tải trọng lớn hoạt động liên tục từ 5 giờ sáng đến hơn 1 giờ đêm khiến cho tiếng ồn của khu vực luôn ở mức "quá tải".

Vào nhà một người dân ven đường, chúng tôi ghi nhận: Bột đá, bụi đất đóng thành từng lớp váng trên những chén, ca đựng nước. Một số người dân địa phương cho biết, một vài năm trở lại đây, trong xóm có nhiều người bị bệnh và tử vong do ung thư (cả xóm có đến 30 người chết vì ung thư). Điều quan ngại là hầu hết số người này đều qua đời ở độ tuổi từ 35 đến 50.

Ví dụ, gia đình chị Đinh Thị Huân (ở xóm Minh Tân, xã Phúc Khánh) có chồng làm công nhân ở mỏ đá Hang Chuột. Gần một năm trước, anh thường xuyên thấy người mệt mỏi, đau ngực phải nghỉ việc. Chị Huân và các con đưa chồng đến Bệnh viện K (Hà Nội) thăm khám. Các bác sĩ cho biết, chồng chị bị ung thư phổi giai đoạn cuối. Mặc dù đã cố hết sức chạy chữa, nhưng chỉ 5 tháng sau anh qua đời.

Tương tự, chị Hoàng Thị Lương, Hoàng Thị Viên (trú ở xóm Minh Tân) có chồng làm nghề khai thác đá, khoan nổ mìn và cũng đã chết vì bệnh ung thư. Còn cụ Đinh Thị Đanh (81 tuổi) có chồng và con trai là công nhân ở mỏ đá cũng chết vì căn bệnh quái ác kể trên.

“Quả bóng trách nhiệm”?

Bức xúc trước việc các công ty khai thác đá hoạt động tiềm ẩn nhiều nguy hiểm rình rập, gây bất ổn cho cuộc sống, nhiều lần người dân làm đơn yêu cầu các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương can thiệp, nhưng sự việc vẫn chìm vào im lặng.

Anh Đỗ Văn Nam (31 tuổi), cho biết: “Người dân địa phương chúng tôi đang rất hoang mang, lo lắng trước nguy cơ bệnh tật ngày một gia tăng và tiềm ẩn nhiều hiểm từ phía các mỏ đá đang khai thác. Thế nhưng, khi phản ánh thì cơ quan chức năng và chính quyền địa phương đều từ chối và cho rằng đó là trách nhiệm của tỉnh…”.

Còn theo ông Hoàng Văn Bình (55 tuổi), một người dân khác: “Không chỉ bị ảnh hưởng từ sự rung giật do nổ mìn, khói bụi, chúng tôi còn ăn ngủ không yên bởi một số kho thuốc nổ của các công ty khai thác đá để quá gần. Không những thế, có công ty còn thuê nhà dân để làm kho chứa thuốc nổ. Không hiểu vì lý do gì, cơ quan chức năng, chính quyền xã, huyện vẫn đồng ý cho các doanh nghiệp để kho thuốc nổ gần khu dân cư?”.

Ông Đinh Xuân Trường, Chủ tịch UBND xã Phúc Khánh thì cho rằng: “Mặc dù nằm trên địa phận của xã, nhưng các mỏ đá này không mang lại nguồn lợi kinh tế đáng kể nào cho địa phương. Người dân trong xã không hề được hưởng trợ cấp độc hại do ô nhiễm không khí, nguồn nước và tiếng ồn. Hơn thế, đường làng, đường liên xã bị tàn phá do các xe trọng tải lớn liên tục cày xới. UBND xã thường xuyên phải lo giải quyết đơn khiếu nại của nhân dân. Rất mong các cơ quan chức năng sớm cho đóng cửa các mỏ đá và di dời các công ty khai thác đá ra khỏi địa bàn….”.

Còn ông Nguyễn Quốc Tuấn, Phó phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Yên Lập cho biết: “Việc cấp phép hoạt động cho các doanh nghiệp là do UBND tỉnh. UBND huyện chỉ có trách nhiệm yêu cầu các đơn vị khai thác tuân thủ những quy định về tải trọng, sửa chữa đường, an toàn lao động, môi trường. Hiện nay nguyên nhân gây nên bệnh tật cho người dân địa phương vẫn chưa được các cơ quan chức năng xác định. Chính vì vậy, chúng tôi đang phối hợp với chính quyền địa phương đẩy mạnh việc tuyên truyền, vận động nhân dân bình tĩnh và tin tưởng vào các cơ quan chức năng. Đồng thời chỉ đạo các doanh nghiệp khai thác đá trên địa bàn chấp hành đúng các quy định về an toàn trong sản xuất và chú ý đến việc giữ gìn vệ sinh môi trường trên địa bàn...”.

Hiện, nhân dân xã Phúc Khánh đang rất lo lắng và bất an. Đề nghị cơ quan chức năng của huyện Yên Lập và tỉnh Phú Thọ sớm có đánh giá chính xác, phân định rõ trách nhiệm trong công tác quản lý tại các mỏ đá và giải quyết thỏa đáng những bức xúc của người dân.

Bài, ảnh: SƠN LẬP