Trong đó, nhiều trẻ đã đi làm, có đủ khả năng sống độc lập. Hành trình nuôi dạy trẻ khuyết tật thực sự là một hành trình dài, đòi hỏi rất nhiều tình yêu thương, kiên nhẫn và cống hiến cho bác sĩ nhi khoa Đỗ Thúy Nga và các cộng sự.
Mỗi “thiên thần đặc biệt” là một giáo trình riêng
Nằm sâu trong một ngách nhỏ, Trung tâm Hy Vọng (phường Kim Mã, quận Ba Đình, Hà Nội) trực thuộc Hội Cứu trợ trẻ em khuyết tật Hà Nội hiện đang chăm sóc hơn 50 trẻ có rối loạn phổ tự kỷ hoặc bị di chứng về não, chậm phát triển trí tuệ...
Giám đốc Trung tâm, bác sĩ nhi khoa Đỗ Thúy Nga nay đã bước sang tuổi 83, mái tóc bạc trắng, nhưng đôi mắt bà vẫn thật tinh anh, sắc sảo, phong thái giao tiếp mẫn tiệp. Trong hành trình 24 năm hoạt động của Trung tâm Hy vọng luôn có dấu ấn của bà, giúp nơi đây luôn là ngôi nhà bình an, đong đầy yêu thương dành cho trẻ khuyết tật.
Trung tâm Hy vọng thực hiện quản lý, chăm sóc, dạy và phục hồi chức năng cho trẻ khuyết tật, tự kỷ … Nhiều trẻ khi đến với Trung tâm chỉ biết khóc cười vô cớ, hay đập phá vô thức chỉ vì thích nghe một tiếng động nào đó. Trẻ thường mặc định một hành vi, một cử chỉ, một con đường, một kiểu tóc của mẹ. Âu yếm gọi các em nhỏ ấy là “những thiên thần đặc biệt”, bà Đỗ Thúy Nga chia sẻ giản dị: “Nhiều người hỏi tôi giáo trình thế nào mà khiến các em từ chỗ không biết làm gì, chỉ sau một thời gian đã có kỹ năng vệ sinh cá nhân, biết vẽ, biết đọc, biết giúp việc nhà. Bí quyết ở đây chính là tình yêu thương và sự kiên nhẫn, thực hiện giáo dục dựa trên quan điểm mỗi trẻ là một bản thể riêng, cần có giáo trình riêng, tùy thuộc vào hoàn cảnh gia đình và dạng tự kỷ, dạng khuyết tật của trẻ. Đơn cử, có bé khi đến học tại Trung tâm, đôi tay run rẩy không xúc được cơm, giáo viên lúc đưa cho bé chút lạc nguyên vỏ, nhờ con giúp bóc lạc cho nhà bếp, lúc lại hướng dẫn con cầm bút vẽ, tô màu… Từng chút từng chút, bàn tay con mỗi ngày thêm cứng cáp, vững vàng, và khả năng nhận biết cũng mỗi ngày lại tốt hơn”.
 |
Bà Đỗ Thúy Nga cùng các cộng sự, cộng tác viên đã giúp cho nhiều trẻ khuyết tật tìm thấy niềm vui khi được chăm sóc ở Trung tâm Hy vọng. |
Nói thêm về kinh nghiệm nuôi dạy trẻ, bà Đỗ Thúy Nga nhấn mạnh: “Muốn hiểu được những yếu tố đặc thù của trẻ, giáo viên không chỉ phải hiểu trẻ, mà còn phải tìm hiểu kỹ cả hoàn cảnh gia đình trẻ để từ đó tìm ra biện pháp thích hợp. Nói cách khác, giữa giáo viên và gia đình cần luôn có sự hợp tác chặt chẽ. Mọi biện pháp của giáo viên đều phải hướng về mục đích vun đắp tình yêu trường, yêu lớp, yêu cô ở trẻ, để trẻ thực sự thích đến trường, mỗi ngày đến trường của trẻ thực sự là một ngày vui, một ngày được khám phá nhiều điều thích thú, bổ ích. Các con được vui chơi, được học tập, được rèn các kỹ năng”.
Chứng kiến hoạt động quản lý, chăm sóc, nuôi dạy trẻ tại Trung tâm Hy vọng, chị Phạm Thị Thanh Huyền, sinh 1984, đầu bếp chuyên trách công tác đi chợ, nấu ăn cho trẻ tại Trung tâm chia sẻ: “Nhiều trẻ tự kỷ, hành vi bột phát khó kiểm soát, khi đến với Trung tâm thậm chí còn không nói được những từ đơn giản. Vậy mà thật kỳ diệu, nay con có thể đọc tốt, biết vệ sinh cá nhân. Tôi thực sự khâm phục các cô giáo, sự kiên trì, nhẫn nại và tình yêu thương các cô giáo dành cho các con”.
Trong đội ngũ giáo viên đang làm việc tại Trung tâm Hy vọng, có nhiều người đã gắn bó với Trung tâm từ 15 năm đến 20 năm, bởi họ trân trọng môi trường làm việc nơi đây, trân trọng tâm huyết của người đứng đầu đơn vị đối với họ. Nói về đội ngũ giáo viên của Trung tâm, bà Đỗ Thúy Nga nhấn mạnh: “Muốn thực hiện giáo trình riêng phù hợp từng trẻ, điều quan trọng là cần đặt niềm tin vào đội ngũ giáo viên, hiểu từng hoàn cảnh, cảm thông và chia sẻ khi giáo viên gặp khó khăn. Ban giám đốc phải làm việc công tâm, đối xử công bằng, không thiên vị. Chúng tôi luôn đề cao nếp sống bao dung, chân thành và trung thực, biết lắng nghe, khiêm tốn, học hỏi, từ đó tạo dựng môi trường làm việc thân thiện, yêu thương và tin tưởng lẫn nhau, qua đó, nâng cao chất lượng nuôi dạy, chăm sóc trẻ khuyết tật. Chúng ta cứ trao yêu thương cho các con rồi sẽ được đón nhận những ngọt ngào. Hy vọng các con ngày một khôn hơn, lớn hơn, biết tự chăm sóc bản thân, biết yêu thương và chia sẻ, hướng tới một tương lai tươi sáng hơn".
Chia sẻ khó khăn với các gia đình, làm cầu nối tình yêu cộng đồng
Từng nhiều lần đến Trung tâm Hy vọng trao tặng thầy trò Trung tâm các món quà tặng thiết thực dịp lễ, tết, kỷ niệm Ngày Người khuyết tật Việt Nam 18-4, Ngày Quốc tế người khuyết tật 3-12, Quốc tế Thiếu nhi 1-6…Phó chủ tịch Hội Cứu trợ trẻ em tàn tật Việt Nam, Chủ tịch Hội Cứu trợ trẻ em khuyết tật Hà Nội Nguyễn Kim Hoàng luôn dành sự trân trọng đối với đóng góp của bà Đỗ Thúy Nga trong hành trình đem đến hy vọng và tình yêu thương cho các “thiên thần đặc biệt”. Ông xúc động chia sẻ: “Với khuôn viên nhà, đất rộng ở ngay phường Kim Mã, bà Nga và gia đình có thể sống an nhàn với nguồn tiền cho thuê nhà ổn định mà không phải vất vả, bận rộn gì. Nhưng bà đã chọn con đường hoạt động vì an sinh xã hội, chia sẻ khó khăn với các gia đình có trẻ khuyết tật thể nặng, dạng tự kỷ, down, bại não, động kinh. Rất nhiều trẻ hoàn cảnh khó khăn khi đến với Trung tâm Hy vọng được miễn giảm học phí. Điều đáng quý nhất, đó là các em được chăm sóc rất tốt, phòng học sạch, đẹp, an toàn, cô trò gắn bó, gần gũi, yêu thương”.
Là giám đốc Trung tâm Hy vọng, bằng lối sống gần gũi, giản dị, luôn biết cảm thông, chia sẻ và tôn trọng mọi người, bác sĩ nhi khoa Đỗ Thúy Nga đã tạo dựng được niềm tin đối với cộng đồng xã hội trong công tác chăm sóc trẻ yếu thế, giúp Trung tâm Hy vọng trở thành cầu nối tình yêu của cộng đồng. Là tổ chức ngoài công lập, mặc dù cơ sở vật chất còn khiêm tốn nhưng nhiều năm qua, Trung tâm vẫn duy trì giảm học phí cho những trẻ có hoàn cảnh khó khăn với mong muốn tất cả những trẻ khuyết tật đều được chăm sóc, rèn luyện. Nhiều trẻ được nhận học bổng, quà tặng từ các tổ chức thiện nguyện.
 |
Bà Đỗ Thúy Nga nguyện tiếp tục cống hiến sức lực, tâm huyết, đồng hành cùng các trẻ khuyết tật tại Trung tâm Hy vọng. |
Nhằm đỡ đần phần nào với công việc của mẹ, con gái của bà Đỗ Thúy Nga là Nguyễn Hồng Vân hiện đã đảm nhận công việc Phó giám đốc Trung tâm Hy vọng, tiếp tục hành trình bền bỉ nuôi dạy và chăm sóc trẻ khuyết tật. Chị Nguyễn Hồng Vân chia sẻ: “Muốn làm tốt công việc này, luôn phải có tình yêu thương trẻ em, yêu thương những người yếu thế, thông cảm trước khó khăn mà họ đang gặp phải. Trong hoạt động của Trung tâm, ngoài sổ thu-chi hằng ngày, chúng tôi luôn có sổ vàng ghi các loại quà tặng của các tổ chức, có sổ hồ sơ học sinh nghèo có hoàn cảnh khó khăn, có danh sách giảm học phí hằng tháng cho trẻ, tùy thuộc hoàn cảnh thực tế của gia đình các em”.
Để duy trì và phát triển hoạt động chăm sóc, nuôi dạy trẻ khuyết tật, Trung tâm Hy vọng không hoạt động đơn lẻ mà luôn được đón nhận sự quan tâm của Đảng và nhà nước, các tổ chức trong và ngoài nước. Đặc biệt là sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Hội Cứu trợ trẻ em khuyết tật Hà Nội, Đảng uỷ, UBND, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc quận Ba Đình và phường Kim Mã. Hằng năm, Trung tâm Hy vọng thường xuyên đón các tổ chức thiện nguyện, các anh chị sinh viên các trường Đại học và THPT-THCS thành phố Hà Nội đến trao yêu thương cho các con, tổ chức cho các con những sân chơi nho nhỏ như hướng dẫn các con tập vẽ tranh, nặn tượng, tập thể dục, tập bóng đá, tập hát múa... Có những cá nhân như bà Trần Thị Nga-đã đồng hành cùng Trung tâm Hy vọng hơn 20 năm qua; rồi những cá nhân như họa sĩ Đinh Công Đạt, chị Bùi Thị Hạnh; Công ty dược phẩm Việt Quốc…
Trẻ được giáo viên hướng dẫn những động tác yoga phù hợp, giúp trẻ giảm hành vi tiêu cực và hỗ trợ cho hô hấp, tim mạch và tiêu hóa. Đối với những trẻ chưa tự phục vụ, các cô giáo và tình nguyện viên kiên trì rèn cho trẻ từ những thao tác nhỏ như tập cầm thìa, tập uống nước bằng cốc, tập đi dép, tập mặc áo quần, tập đánh răng, rửa tay bằng xà phòng, tập đi vệ sinh đúng cách… Mỗi ngày trẻ nhận biết một chút để rồi năm tháng qua đi, trẻ biết tự phục vụ bản thân, không còn phụ thuộc vào người chăm sóc. Trẻ cũng được trị liệu cảm xúc, trị liệu ngôn ngữ, trị liệu âm nhạc thông qua các phương pháp dạy trẻ phù hợp, giúp trẻ thích học và biết hợp tác với các cô giáo hơn. Thông qua các môn học, giáo viên truyền cho trẻ tình yêu quê hương đất nước và gia đình. Cô dạy cho trẻ biết yêu kính ông bà, cha mẹ, sống thân thiện với mọi người biết phân biệt tốt, xấu, thiện ác, biết cảm thông và chia sẻ.
Không nói nhiều về những vất vả, khó khăn trong hành trình bền bỉ, kiên nhẫn và yêu thương rèn, dạy, chăm sóc trẻ tự kỷ và khuyết tật trí tuệ, bác sĩ nhi khoa Đỗ Thúy Nga chỉ bày tỏ giản dị: “Những người làm nghề như chúng tôi chỉ hy vọng những tiến bộ nho nhỏ của trẻ sẽ mang lại niềm vui ấm áp cho ông, bà, cha, mẹ trẻ, góp phần động viên, giúp các gia đình vơi bớt khó khăn, vất vả về cả vật chất và tinh thần. Đồng thời, cũng để khẳng định một điều: Trẻ khuyết tật trí tuệ vẫn có khả năng phát triển nếu được quan tâm đúng cách. Mỗi dạng trẻ khuyết tật đều có nhu cầu đặc điểm riêng. Việc tổ chức dạy trẻ đều phải dựa trên mặt mạnh của trẻ. Mỗi giáo viên dạy trẻ đều phải hiểu trẻ để cố gắng tìm ra những biện pháp phù hợp với trò của mình để cải thiện dần những khiếm khuyết đối với trẻ, giúp các em hòa nhập cộng đồng ngày càng tốt hơn”.
Hằng năm, Trung tâm Hy vọng thường xuyên đón nhận nhiều tình nguyện viên người Australia, Nhật Bản, Hàn Quốc, Anh, Pháp, Canada, Mỹ, Singapore, Ấn Độ... hỗ trợ giáo viên Trung tâm, đưa việc dạy kỹ năng sống vào nội dung dạy trẻ và phục hồi chức năng cho trẻ, lồng ghép dạy trẻ kỹ năng tự phục vụ, kỹ năng giao tiếp, kỹ năng xã hội… |
DƯƠNG QUANG
* Mời bạn đọc vào chuyên mục Cuộc thi viết "Những tấm gương bình dị mà cao quý" xem các tin, bài liên quan.