Phân định rõ chức năng, tránh chồng chéo trách nhiệm

Cần xây dựng luật về Chủ tịch nước

Đánh giá rất cao kết quả hoạt động của Chủ tịch nước, Phó chủ tịch nước trong việc thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn được Hiến định, nhiều đại biểu Quốc hội đặc biệt nhấn sâu vào việc thiếu những cơ chế cụ thể để Chủ tịch nước, Phó chủ tịch nước phát huy vị trí, vai trò và triển khai thực hiện trách nhiệm, quyền hạn hiệu quả hơn.

Đại biểu Nguyễn Anh Sơn (Nam Định) nêu lại ý kiến của cử tri rằng Chủ tịch nước, Phó chủ tịch nước luôn thể hiện sự căm ghét đối với những kẻ tham nhũng với thái độ rất rõ ràng. Theo đại biểu, Chủ tịch nước đã cố gắng hết sức mình vì dân, vì nước qua việc thực hiện nhiệm vụ. Tuy nhiên, lý do khách quan là mặc dù Hiến pháp đã quy định rõ hơn một bước về quyền hạn, trách nhiệm của Chủ tịch nước, nhưng vẫn chưa thật cụ thể... Do vậy, đại biểu kiến nghị đưa vào Chương trình Xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội nhiệm kỳ tới nội dung xây dựng, ban hành luật về Chủ tịch nước. Trong khi các lĩnh vực lập pháp, hành pháp, tư pháp đều có các luật, riêng Chủ tịch nước vừa có phần lập pháp, vừa có phần hành pháp, vừa có phần tư pháp, nhưng chưa có luật để cụ thể hóa quyền hạn, trách nhiệm, đặc biệt là để kiện toàn bộ máy của Chủ tịch nước.

Cũng dẫn đánh giá của cử tri về Chủ tịch nước, đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TP Hồ Chí Minh) nói, Chủ tịch nước là người gương mẫu trong lối sống và công việc, có tinh thần trách nhiệm cao và làm việc không mệt mỏi cho dân, cho nước và cho sự nghiệp cách mạng. Với vai trò là Trưởng ban Chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương, Chủ tịch nước có nhiều đóng góp cho sự nghiệp đổi mới hệ thống pháp luật nói chung và hệ thống tư pháp của đất nước nói riêng. Chủ tịch nước luôn gắn bó với cử tri, nuôi dưỡng được tình cảm cách mạng với nhân dân; có thái độ kiên quyết bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ. Đại biểu bày tỏ hy vọng, trong nhiệm kỳ tới, Chủ tịch nước với vai trò là nguyên thủ quốc gia có thể đóng góp nhiều mặt hơn trong nhiệm vụ của Nhà nước, đặc biệt là quốc phòng, ngoại giao và có vai trò đặc biệt trong kiểm soát quyền lực theo nghị quyết của Đảng và theo Hiến pháp.

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ linh hoạt trong điều hành kinh tế

Đây là nhận định chung của rất nhiều đại biểu khi nhận xét về một nhiệm kỳ hoạt động của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Đại biểu Trần Du Lịch (TP Hồ Chí Minh) khái quát lại thành 3 điểm sáng nổi bật nhất trong hoạt động của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ nhiệm kỳ qua. Một là Chính phủ đã rất kiên trì thực hiện 3 mục tiêu là ổn định kinh tế vĩ mô, chống lạm phát, tăng trưởng hợp lý và giải quyết an sinh xã hội, nhờ vậy đã đưa nước ta tới thời kỳ ổn định để phát triển. Hai là trong công tác xây dựng pháp luật, Chính phủ luôn kiên trì thực hiện theo nguyên tắc thị trường nhiều hơn, lấy cơ sở hội nhập như một phương thức để chúng ta rút ngắn quá trình công nghiệp hóa. Ba là đàm phán thành công các hiệp định song phương thế hệ mới, đặc biệt là Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), thể hiện nỗ lực nâng tầm đất nước lên cao hơn. Tuy nhiên, đại biểu cũng nhắc tới nhiều tồn tại, hạn chế mà Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ vẫn chưa khắc phục được triệt để. Đặc biệt là các vấn đề tái cơ cấu nền kinh tế, nợ công, lãng phí…

Cũng như các đại biểu khác, đại biểu Mai Thị Ánh Tuyết (An Giang) đề cập tới những kết quả đạt được trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong nhiệm kỳ qua, mang lại những thành tựu đáng kể cho sự phát triển kinh tế-xã hội của Việt Nam trong thời gian qua. Bên cạnh đó, đại biểu cũng góp ý thẳng thắn về nhiều vấn đề. Đáng chú ý nhất là tình trạng đùn đẩy trách nhiệm qua lại giữa các cơ quan công quyền. Cách hành xử theo thói quen này đã gây ra nhiều rào cản, ách tắc, phiền toái và chậm trễ, gây hậu quả xấu cho hoạt động sản xuất, kinh doanh cũng như cho đời sống và hoạt động của nhân dân. Hai vụ việc gần đây được đại biểu nêu tên cụ thể là việc thực hiện quy định cấm sử dụng Salbutamol trong chăn nuôi và việc thực hiện chính sách thuế với các doanh nghiệp xăng dầu.

Cải cách tư pháp nâng cao niềm tin vào công lý

Với báo cáo của lãnh đạo Tòa án Nhân dân Tối cao và Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao, nhiều đại biểu công nhận tác động tích cực của việc triển khai thực hiện chủ trương cải cách tư pháp của Đảng thông qua Nghị quyết số 49/NQ-TƯ của Bộ Chính trị về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020. Cũng nhờ kiên định thực hiện chủ trương cải cách tư pháp, các cơ quan tư pháp, trong đó có tòa án và viện kiểm sát, đã thực hiện tốt hơn chức năng, nhiệm vụ của mình.

Đại biểu Tô Văn Tám (Kon Tum) đưa ra nhận định, việc triển khai thực hiện chủ trương cải cách tư pháp thời gian qua đã giúp nâng cao niềm tin vào công lý của nhân dân, với một trong những điểm sáng là tiếp tục thực hiện một cách đúng đắn, trung thực, cầu thị việc bồi thường oan, sai trong tố tụng hình sự. Nhiệm kỳ qua, các tòa án đã thụ lý 27 trên 27 đơn yêu cầu bồi thường; các viện kiểm sát đã thụ lý giải quyết 96 đơn yêu cầu bồi thường thuộc thẩm quyền và đã giải quyết bồi thường 85 người, số còn lại đang trong quá trình xem xét, giải quyết. Việc giải quyết bồi thường đều được đánh giá là nghiêm túc, đúng quy định. Nhưng người dân cũng lấy làm tiếc là vẫn còn có trường hợp tổ chức xin lỗi công khai người được bồi thường chưa được thực hiện một cách thấu đáo và thấu hiểu.

Cũng đánh giá cao việc Tòa án và Viện kiểm sát triển khai thực hiện các chủ trương về cải cách tư pháp, đại biểu Nguyễn Thái Học (Phú Yên) đã dùng tới cụm từ “rất tích cực” khi nói về những chuyển biến trong hoạt động của hai ngành này. Trái với những lo lắng của một số đại biểu khác về tình trạng Tòa án, Viện kiểm sát và cơ quan điều tra ngồi lại với nhau để bàn về một vụ án có thể dẫn tới tiếng nói của luật sư không được coi trọng, nguyên tắc tranh tụng không được bảo đảm, đại biểu Nguyễn Thái Học nêu quan điểm, các cơ quan này ngồi lại với nhau không có nghĩa là để “thống nhất” bản án. Họ ngồi với nhau nhưng để phối hợp tốt hơn, để bàn, phân tích, đánh giá và làm rõ vấn đề, qua đó tránh oan, sai cũng là cần thiết. Tuy nhiên, đại biểu cũng đề nghị tòa án cần khẳng định hơn, cố gắng hơn trong việc tạo điều kiện để nâng cao chất lượng tranh tụng tại phiên tòa, qua đó nâng cao tính chính xác và chuẩn mực trong các phán quyết của tòa, mang lại niềm tin cho nhân dân.

CHIẾN THẮNG