QĐND - Nhận lời mời của Tổng thống Hợp chủng quốc Hoa Kỳ Ba-rắc Ô-ba-ma (Barack Obama), Chủ tịch nước Trương Tấn Sang thăm chính thức Hoa Kỳ từ ngày 24 đến 26-7-2013. Đây là một dấu mốc quan trọng trong quá trình phát triển quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ.
Kể từ khi hai nước Việt Nam - Hoa Kỳ bình thường hóa quan hệ đến nay theo tinh thần “gác lại quá khứ, hướng tới tương lai”, quan hệ giữa hai nước đã có những bước phát triển tích cực trên nhiều lĩnh vực. Các cơ chế hợp tác cụ thể được thiết lập và đang được triển khai trên nhiều lĩnh vực, từ chính trị-ngoại giao, kinh tế-thương mại, an ninh-quốc phòng đến khoa học-công nghệ, giáo dục, đào tạo, nhân đạo…
Về quan hệ chính trị, hai bên đã trao đổi nhiều đoàn chính quyền, quốc hội, các cấp bộ ngành, các đoàn cấp cao. Trong các chuyến thăm cấp cao lẫn nhau, hai bên đã ra ba Tuyên bố chung vào các năm 2005, 2006, 2008, trong đó khẳng định mong muốn xây dựng “quan hệ đối tác tích cực, hữu nghị, xây dựng, hợp tác nhiều mặt, tôn trọng lẫn nhau và cùng có lợi”.
Về quan hệ kinh tế-thương mại, hai nước đã ký nhiều hiệp định hợp tác song phương. Tháng 5-2006, hai bên chính thức kết thúc đàm phán song phương về việc Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO). Ngày 9-12-2006, Quốc hội Mỹ đã thông qua dự luật áp dụng Quy chế Quan hệ thương mại bình thường vĩnh viễn (PNTR) với Việt Nam và ngày 29-12-2006, Tổng thống Mỹ G.Bu-sơ (G.Bush) đã ký ban hành luật này. Hiện Việt Nam đã tham gia đàm phán Hiệp định Đối tác kinh tế xuyên Thái Bình Dương (TPP) với Hoa Kỳ và 9 nước khác, trong tháng 7 này đang tiến hành đàm phán vòng 18 tại Ma-lai-xi-a. Hai nước đã ký Hiệp định Thương mại song phương Việt - Mỹ (BTA) và kể từ khi hiệp định này có hiệu lực ngày 10-12-2001, quan hệ thương mại giữa hai nước Việt Nam - Hoa Kỳ đã tăng trưởng nhanh chóng. Kim ngạch thương mại hai chiều liên tục tăng trong những năm gần đây, năm 2012 đạt 24,5 tỷ USD, tăng 14% so với năm 2011. Tính đến tháng 5-2013, kim ngạch thương mại hai chiều đạt hơn 11 tỷ USD, trong đó Việt Nam xuất khẩu 8,8 tỷ USD, nhập khẩu 2,2 tỷ USD, tăng 16% so với cùng kỳ năm ngoái. Từ năm 2005, Hoa Kỳ trở thành thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam.
Về đầu tư, tính đến ngày 20-5-2013, tổng vốn đầu tư trực tiếp FDI của Mỹ vào Việt Nam đạt 10,5 tỷ USD với 658 dự án, đứng thứ 7 trong số các nước và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam. Nhiều công ty của Mỹ đang kinh doanh tại Việt Nam, trong đó có những đại công ty như Inter, Microsoft, GE, Chevron, ExxonMobil…
Kể từ khi ký Hiệp định Hợp tác về khoa học-công nghệ giữa hai nước vào năm 2000, hai bên đã lập Ủy ban Hỗn hợp hợp tác khoa học-công nghệ, tiến hành trao đổi hợp tác song phương về khoa học-công nghệ, hợp tác trên nhiều lĩnh vực như khí tượng thủy văn, công nghệ không gian, sở hữu trí tuệ, tiêu chuẩn đo lường chất lượng, hải dương học, nghiên cứu biển và hỗ trợ phát triển nguồn nhân lực công nghệ cao để nâng cao năng lực công nghệ cho Việt Nam. Hai bên đã phát triển quan hệ “đối tác kiểu mẫu” trong nghiên cứu về biến đổi khí hậu và khắc phục hậu quả của biến đổi khí hậu, nước biển dâng…
Trong hợp tác giáo dục, hiện có khoảng 16.000 sinh viên, thực tập sinh Việt Nam đang theo học tại Hoa Kỳ, đứng đầu trong số các nước Đông Nam Á về số lượng người theo học tại Mỹ, tăng 4,6% so với năm 2011.
Trong 4 tháng đầu năm 2013, lượng khách du lịch Mỹ đến Việt Nam đạt khoảng 165,2 nghìn lượt người, chỉ xếp sau Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản.
Trong lĩnh vực hợp tác y tế và nhân đạo, hai bên đã ký nhiều văn kiện hợp tác. Việt Nam đã là một trong số 15 quốc gia nhận viện trợ của chương trình phòng, chống HIV/AIDS. Hoa Kỳ và Việt Nam đã hợp tác trong vấn đề tẩy độc da cam/đi-ô-xin, trợ cấp y tế cho người khuyết tật trong đó có các nạn nhân chất độc da cam/đi-ô-xin.
Hai bên cũng hợp tác tích cực trong lĩnh vực rà phá bom mìn, điều tra khảo sát, đánh giá tác động của sự ô nhiễm bom mìn, vật liệu nổ còn sót lại sau chiến tranh.
Trên tinh thần nhân đạo, hai bên Việt Nam và Hoa Kỳ đã tích cực thúc đẩy hoạt động tìm kiếm hài cốt người mất tích trong chiến tranh tại Việt Nam. Hai bên đã thực hiện thành công 111 đợt hoạt động hỗn hợp, 127 đợt trao trả hài cốt, phía Hoa Kỳ nhận dạng được 695 trường hợp. Phía Hoa Kỳ hợp tác với Việt Nam cung cấp thông tin liên quan đến việc tìm kiếm người Việt Nam mất tích trong chiến tranh.
Do có sự khác nhau về lịch sử, văn hóa, hệ thống chính trị, trình độ phát triển nên giữa hai bên vẫn còn những khác biệt về vấn đề dân chủ, nhân quyền, tôn giáo. Hai bên đã xây dựng được cơ chế đối thoại nhân quyền thường xuyên giữa hai nước từ năm 1994 và đã tiến hành 17 vòng đối thoại nhằm tăng cường hiểu biết và thu hẹp bất đồng…
Trên các diễn đàn đa phương, hai bên đã hợp tác tốt trong các cơ chế như APEC, ARF, ADMM+, EAS…
Chuyến thăm chính thức Hoa Kỳ của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang diễn ra trong bối cảnh quan hệ hợp tác giữa hai nước có những bước tiến triển rõ rệt. Đây là dịp để lãnh đạo hai nước Việt Nam - Hoa Kỳ trao đổi về những định hướng lớn nhằm thúc đẩy quan hệ hai nước phát triển và về các vấn đề khu vực, quốc tế mà hai bên cùng quan tâm.
Chuyến thăm thể hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ, chủ động hội nhập quốc tế của Đảng và Nhà nước ta. Chuyến thăm thể hiện Việt Nam mong muốn phát triển quan hệ với các nước thành viên Hội đồng Bảo an LHQ và quan hệ với các nước, các tổ chức quốc tế, góp phần nâng cao vị thế Việt Nam và việc duy trì môi trường hòa bình, ổn định, phục vụ công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Chúng ta tin tưởng chắc chắn rằng chuyến thăm chính thức Hoa Kỳ của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang sẽ thành công tốt đẹp.
QĐND