Thúc đẩy quan hệ đối tác toàn diện Việt Nam – Niu Di-lân

QĐND - Nhận lời mời của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, Toàn quyền Niu Di-lân Gie-ri Ma-pa-rê (Jerry Mateparae) và Phu nhân thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam từ ngày 3 đến 8-8. Chuyến thăm là sự kiện quan trọng góp phần  thúc đẩy quan hệ đối tác toàn diện Việt Nam - Niu Di-lân được lãnh đạo hai nước nhất trí thiết lập nhân chuyến thăm Niu Di-lân năm 2009 của Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh.

Niu Di-lân nằm ở tây-nam Thái Bình Dương, có diện tích 268.680km2, gồm hai đảo chính là đảo Bắc và đảo Nam; có dân số 4,42 triệu người (năm 2011), thu nhập bình quân đầu người hằng năm đạt 35 nghìn USD (năm 2011). Niu Di-lân theo chế độ quân chủ nghị viện. Người đứng đầu Nhà nước là Nữ hoàng Anh Ê-li-da-bét Đệ Nhị, được đại diện bởi Toàn quyền do Nữ hoàng Anh bổ nhiệm trên cơ sở kiến nghị của Thủ tướng, nhiệm kỳ 5 năm. Toàn quyền Niu Di-lân Gie-ri Ma-pa-rê được bổ nhiệm tháng 8-2011.

Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh Chính phủ Niu Di-lân do Thủ tướng Giôn Ki đứng đầu tiếp tục triển khai chính sách đối ngoại theo hướng tập trung tăng cường quan hệ với các nước châu Á - Thái Bình Dương, đồng thời coi trọng củng cố quan hệ với các đối tác truyền thống; tập trung phát triển các mối quan hệ giúp bảo đảm lợi ích an ninh và kinh tế của Niu Di-lân. Tháng 7 vừa qua, Thủ tướng Giôn Ki công bố tài liệu Chiến lược quan hệ với ASEAN, tạo khuôn khổ tăng cường quan hệ hợp tác nhiều mặt giữa Niu Di-lân với ASEAN - đối tác thương mại lớn thứ tư của Niu Di-lân - cả trên phương diện song phương và đa phương.

Được thiết lập từ năm 1975 tới nay, trải qua thử thách của thời gian, quan hệ hữu nghị và hợp tác nhiều mặt giữa Việt Nam và Niu Di-lân những năm gần đây không ngừng được củng cố và phát triển. Quan hệ đối tác toàn diện giữa hai nước tiếp tục được đẩy mạnh với việc trao đổi đoàn các cấp. Hai nước đã xây dựng chương trình hành động giai đoạn 2010-2013 và hoàn thiện chương trình hành động giai đoạn 2013-2016, dự định ký nhân chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam lần này của Toàn quyền Gie-ri Ma-pa-rê.

Thời gian qua, quan hệ kinh tế, thương mại, đầu tư song phương Việt Nam - Niu Di-lân đã có những bước phát triển tích cực, tuy ở mức chưa cao nhưng được cải thiện, năm sau cao hơn năm trước. Kim ngạch thương mại hai chiều năm 2011 đạt 525 triệu USD tăng lên 569 triệu USD trong năm 2012. Tính đến hết tháng 6-2013, kim ngạch thương mại hai chiều đạt 335 triệu USD, tăng 18% so cùng kỳ năm ngoái. Về đầu tư, Niu Di-lân có 18 dự án, với tổng vốn đầu tư hơn 76,3 triệu USD, đứng thứ 40 trong số 92 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư tại Việt Nam. Mức ODA của Niu Di-lân dành cho Việt Nam ổn định và liên tục tăng trong thập kỷ qua, từ mức 3,2 triệu đô-la Niu Di-lân năm 2003-2004 lên 10,5 triệu đô-la Niu Di-lân trong năm 2012-2013, tập trung các lĩnh vực phát triển nguồn nhân lực, phát triển nông nghiệp-nông thôn, phát triển bền vững.

Hợp tác về giáo dục là lĩnh vực tiềm năng của hai nước. Hiện có 2.150 sinh viên Việt Nam học tại Niu Di-lân. Hợp tác trong nhiều lĩnh vực khác, như khoa học, công nghệ, nông nghiệp và phát triển nông thôn, lao động, du lịch… hứa hẹn nhiều tiềm năng.

Việt Nam - Niu Di-lân đã, đang hợp tác chặt chẽ và hỗ trợ lẫn nhau tại các tổ chức, diễn đàn đàn quốc tế và khu vực quan trọng trên thế giới mà hai nước đều là thành viên, như LHQ, WTO, APEC, ASEM, các cơ chế của ASEAN... Niu Di-lân khẳng định ủng hộ Việt Nam ứng cử vào vị trí Ủy viên không thường trực của HĐBA LHQ nhiệm kỳ 2020-2021 và Hội đồng Nhân quyền nhiệm kỳ 2014-2016. Với kinh nghiệm là một trong những nước sáng lập Hiệp định Đối tác kinh tế chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP), Niu Di-lân tích cực ủng hộ và phối hợp chặt chẽ với Việt Nam trong quá trình đàm phán TPP và Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP).

Chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam lần này của Toàn quyền Niu Di-lân Gie-ri Ma-pa-rê nhằm khẳng định coi trọng và mong muốn tăng cường quan hệ song phương, hợp tác nhiều mặt với Việt Nam đồng thời trao đổi về các vấn đề quốc tế, khu vực mà hai bên cùng quan tâm.

Chúng ta tin tưởng rằng, chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam của Toàn quyền Niu Di-lân Gie-ri Ma-pa-rê và Phu nhân sẽ thành công tốt đẹp, góp phần thúc đẩy quan hệ đối tác toàn diện giữa Việt Nam và Niu Di-lân, đáp ứng lợi ích của nhân dân hai nước, góp phần vào hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương và trên thế giới.