Ông đã tình nguyện theo các chú bộ đội Đại đội 2, Tiểu đoàn 10, Trung đoàn 190, Sư đoàn 345 phục vụ chiến đấu và trực tiếp chiến đấu tại mặt trận thị xã Lào Cai từ ngày 17-2-1979 đến ngày 10-4-1979. Ông Bắc cho biết, ông còn nhớ năm đó, khoảng giữa tháng 2 và giữa tháng 4, hai lần ông vinh dự được đăng hình ảnh mình trên Báo Quân đội nhân dân, một bài có ảnh chụp ông vác hòm đạn cùng dân quân và một bài có ảnh chụp ông cùng một chú bộ đội do một nhà báo ông chỉ nhớ tên là Hồng chụp.

Gửi kèm đơn, ông Nguyễn Xuân Bắc còn có 3 văn bản tuyên dương và xác nhận thành tích của chỉ huy cấp đại đội, tiểu đoàn, trung đoàn dành cho ông. Giấy nhận xét gần hai mặt giấy của Ban chỉ huy Tiểu đoàn 10 ngày 10-4-1979 do đồng chí Nguyễn Văn Kiệm nhận xét, có đoạn: “Với tuổi nhỏ sức yếu nhưng em Bắc đã hành động như một chiến sĩ pháo thủ, kiên cường đánh giỏi bắn trúng…”. Giấy nhận thực ngày 11-4-1979 của Trung đoàn 190, Sư đoàn 345 do đồng chí Lưu Quang Đình, Chính ủy trung đoàn ký, đóng dấu đỏ ghi rõ: “Em Bắc tuy mới lứa tuổi học sinh nhưng đã có lòng căm thù địch sâu sắc, ý chí quyết tâm cao, hành động dũng cảm, không sợ gian khổ ác liệt... Em Bắc đã đóng góp thành tích vào thắng lợi của đơn vị nói riêng và của cả dân tộc nói chung. Thủ trưởng Trung đoàn 190 đã đề nghị lên trên tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Ba cho em Bắc”.

Sau cuộc chiến tranh, ông Bắc trở về địa phương tiếp tục học tập. “41 năm đã qua đi, tôi rất hy vọng được nhận tấm Huân chương Chiến công hạng Ba đó, nhưng đến nay tôi chưa nhận được và chưa được hưởng chế độ gì. Tôi rất thắc mắc không biết trường hợp của tôi thì đề nghị đơn vị hay địa phương nơi tôi sinh sống để được giải quyết. Ban CHQS địa phương cũng có lần trả lời tôi là chưa có văn bản nào hướng dẫn. Không biết điều đó có đúng không?”, ông Bắc viết trong đơn.

Đọc đơn ông và các căn cứ kèm theo, tòa soạn có căn cứ để bước đầu nhận định những điều ông cung cấp là thật. Sư đoàn 345 hiện nay đã giải thể, sáp nhập vào Sư đoàn 355 (Quân khu 2). Từ năm 1981 đến nay, Bộ Quốc phòng đã chỉ đạo các đơn vị tích cực triển khai giải quyết khen thưởng các nội dung thành tích trong các cuộc kháng chiến, làm nhiệm vụ quốc tế, trong đó có cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc. Đối với các đơn vị đã giải thể, hoặc chưa đề nghị khen thưởng cho các cá nhân thuộc đơn vị, việc xét, đề nghị khen thưởng do cơ quan quân sự địa phương thực hiện.

Hiện nay, theo Hướng dẫn số 1196/BTĐKT-VII ngày 18-6-2014 của Ban Thi đua-Khen thưởng Trung ương, thời gian giải quyết khen thưởng thành tích nói trên đã kết thúc. Khi có chủ trương tiếp tục khen thưởng, cơ quan các cấp trong quân đội sẽ hướng dẫn, triển khai thực hiện cụ thể. Vì vậy, việc khen thưởng của ông, cơ quan quân sự địa phương trả lời ông chờ văn bản hướng dẫn mới sẽ tiếp tục giải quyết là không sai.

KIM DUNG