Trước đó, nguyên nhân của bệnh quan liêu được Người chỉ rõ trong bài viết đăng trên Báo Nhân Dân số 23, ngày 2-9-1951, đó là: “Xa nhân dân”, do đó không hiểu tâm lý, nguyện vọng của nhân dân; “khinh nhân dân”, cho rằng nhân dân là bảo sao làm vậy, không hiểu được chính trị, lý luận cao xa như mình. Khi có sai lầm, khuyết điểm thì sợ nhân dân phê bình, sợ mất thể diện, sợ phải sửa chữa… Bệnh quan liêu, mệnh lệnh chỉ đưa đến một kết quả là: Hỏng việc. Qua đó, Bác chỉ rõ cách chữa của bệnh ấy là: Đặt lợi ích nhân dân lên trên hết; liên hệ chặt chẽ với nhân dân; việc gì cũng bàn với nhân dân, giải thích cho nhân dân hiểu rõ; có khuyết điểm phải thật thà tự phê bình trước nhân dân và hoan nghênh nhân dân phê bình mình; sẵn sàng học hỏi nhân dân; tự mình phải gương mẫu cần, kiệm, liêm, chính, để nhân dân noi theo.

Thấm nhuần lời dạy của Bác, trong suốt quá trình lãnh đạo sự nghiệp cách mạng, việc đấu tranh chống bệnh quan liêu, mệnh lệnh, lãng phí, tham ô và tiêu cực luôn được Đảng, Nhà nước ta thực hiện một cách quyết liệt. Đặc biệt, những năm qua, nhiều vụ việc vi phạm kỷ luật nghiêm trọng, các vụ án lớn, mà nguyên nhân xuất phát từ bệnh quan liêu, mệnh lệnh của một bộ phận cán bộ, đảng viên (CB, ĐV) thoái hóa, biến chất đã được Đảng, Nhà nước ta chỉ đạo xử lý nghiêm minh, đúng pháp luật, không có vùng cấm. Hội nghị Trung ương 4, khóa XII cũng xác định: “Quan liêu, xa rời quần chúng của một bộ phận CB, ĐV là căn bệnh tồn tại khá phổ biến và gây hại trực tiếp đến sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc”.

Từ sự chỉ đạo quyết liệt, vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, cùng với sự giám sát chặt chẽ của quần chúng nhân dân, bệnh quan liêu, mệnh lệnh, tham ô, lãng phí trong bộ máy chính quyền đã được hạn chế, đẩy lùi đáng kể. Lãnh đạo các cấp sâu sát hơn trong công việc, chủ động gặp gỡ, nắm bắt và xử lý kịp thời những bức xúc, nguyện vọng chính đáng của nhân dân, góp phần củng cố niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng.

Tuy nhiên, quá trình thực thi công vụ, một bộ phận CB, ĐV, nhất là CB, ĐV có chức, có quyền vẫn còn biểu hiện quan liêu, mệnh lệnh, xa rời quần chúng, quen ngồi bàn giấy, phòng điều hòa nghe báo cáo, “chỉ tay năm ngón”, không nắm được tình hình cụ thể của địa phương, ngành mình, dẫn tới vi phạm khuyết điểm…

Phòng, chống bệnh quan liêu, mệnh lệnh theo lời dạy của Bác không thể mang lại hiệu quả khi chỉ tiến hành bằng hô hào suông, những phương châm chung chung, mà phải có một hệ thống biện pháp thiết thực, cụ thể. Theo đó, mỗi CB, ĐV, nhất là các đồng chí được giao giữ cương vị trọng trách phải thực sự nêu gương trong giữ gìn đạo đức cách mạng, thường xuyên gần gũi, học hỏi nhân dân, sâu sát cơ sở, nắm chắc thực trạng cơ quan, đơn vị, địa phương mình, để có những đề xuất hiệu quả, thiết thực trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo. Đặc biệt, 2020 là năm cuối toàn Đảng, toàn dân, toàn quân thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XII của Đảng, việc chống bệnh quan liêu càng trở nên bức thiết, để các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước được thực hiện một cách hiệu quả, góp phần đem lại cuộc sống hạnh phúc cho nhân dân.

NGUYỄN HỒNG SÁNG