Báo cáo của Ban chỉ đạo đổi mới, phát triển KTTT, HTX cho biết, về tổ hợp tác (THT), đến nay, cả nước có hơn 101.400 THT, tăng 0,58% so với năm 2003; doanh thu bình quân đạt 408 triệu đồng/THT/năm, tăng 75,7%; thu nhập bình quân đạt 26 triệu đồng/1 lao động/1 năm, tăng 21%... Hiện toàn quốc có 22.861 HTX, tăng 59% so với năm 2003; số lao động làm việc trong HTX là 1,2 triệu người, tăng khoảng 14,8%; doanh thu bình quân đạt trên 4,4 tỷ đồng/ HTX/năm, tăng gấp 5,2 lần; thu nhập bình quân của lao động thường xuyên đạt khoảng 36,6 triệu đồng/năm, tăng khoảng 133%... Mặc dù vậy, các HTX phát triển chưa tương xứng với tiềm năng.

Kết luận hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, đây là hội nghị quan trọng để củng cố niềm tin và đổi mới cách làm; qua đó phát huy tốt hơn và tiếp tục nâng cao vai trò thực chất của KTTT trong nền kinh tế nhiều thành phần của nước ta.

leftcenterrightdel
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trao Huân chương Lao động hạng Ba tặng các hợp tác xã tiêu biểu. Ảnh: QUANG HIẾU.

Thủ tướng Chính phủ đánh giá, thời gian qua, KTTT, HTX có sự phát triển khá mạnh về cả lượng và chất, tạo ra số lượng lớn việc làm, xây dựng các liên kết phát triển mới trong nông nghiệp, cùng với doanh nghiệp tạo ra một diện mạo nông thôn mới, phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn, giảm nghèo bền vững, ổn định xã hội. Số lượng HTX tăng theo từng năm, đặc biệt xuất hiện nhiều mô hình HTX kiểu mới, mạnh dạn áp dụng khoa học công nghệ vào sản xuất kinh doanh.

Bên cạnh những kết quả đạt được, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, KTTT vẫn còn những hạn chế. Cụ thể, tốc độ tăng trưởng của khu vực này chậm, thiếu ổn định, chưa phát huy được tiềm năng của KTTT, HTX. Đóng góp của khu vực HTX vào GDP của cả nước còn khiêm tốn và có xu hướng giảm. Mô hình HTX kiểu mới thành công số lượng chưa lớn, quy mô HTX còn nhỏ, tính liên kết còn hạn chế, năng lực cạnh tranh thấp. Cơ chế liên kết HTX với doanh nghiệp chưa định hình theo các nguyên tắc thị trường và hội nhập quốc tế nên hiệu quả liên kết còn thấp, chưa tạo ra sự thay đổi căn bản về chất trong quan hệ sản xuất ở nông thôn-nông nghiệp…

Theo Thủ tướng, nguyên nhân dẫn tới hạn chế trên là do thể chế pháp luật bảo đảm sự công khai, minh bạch, bảo vệ quyền lợi của hộ xã viên chưa được tốt, dẫn đến tư tưởng hoài nghi sự minh bạch về chính sách, về hoạt động, về sự an toàn trong môi trường kinh doanh, làm ảnh hưởng sâu đến tâm lý các chủ thể kinh tế. Cùng với đó, cấp ủy, chính quyền, cơ quan chức năng, nhất là người đứng đầu, ở nhiều cơ quan, địa phương chưa thấy hết được vai trò của KTTT mà nòng cốt là HTX trong phát triển kinh tế, ổn định xã hội. Các vấn đề về quyền tài sản, nhất là đối với đất đai của các chủ thể phát triển nông thôn (nông dân, HTX, doanh nghiệp) chưa được xác định rõ và có các giải pháp xử lý căn cơ, bài bản; còn gây nhiều tranh chấp, xung đột ở nông thôn.

Triển khai một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm phát triển KTTT thời gian tới, Thủ tướng Chính phủ cho rằng, trước hết cần tiếp tục khẳng định quan điểm, định hướng nhất quán của Đảng, Nhà nước về vị trí vai trò của KTTT. Cùng với kinh tế Nhà nước, KTTT ngày càng trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân. Theo đó, cần nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế để phát huy tối đa sức mạnh của HTX kiểu mới và các mô hình KTTT. Các giá trị trung tâm cần phải có là “tầm nhìn dài hạn, lợi ích chia sẻ bền vững giữa thành viên HTX-người lao động-khách hàng-người tiêu dùng-đối tác, và đổi mới sáng tạo” trên nền tảng tổ chức quản trị hiện đại theo cơ chế thị trường.

Thủ tướng nhấn mạnh, phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt động của KTTT là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị. Nhà nước đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển KTTT thông qua việc tạo khung pháp luật, ban hành các chính sách hỗ trợ, bảo đảm thực hiện tốt các mục tiêu kinh tế, chính trị và xã hội. “Phát triển KTTT theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 5 (khóa IX), phù hợp với cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, phải xuất phát từ nhu cầu của người dân, tổ chức tham gia…. Đặc biệt đề cao nguyên tắc “tự nguyện, dân chủ và cùng có lợi” trong hoạt động HTX mà Bác Hồ đã chỉ dạy”- Thủ tướng nêu rõ.

Trên cơ sở báo cáo tổng kết, những kiến nghị, đề xuất của các bộ, ngành, địa phương và HTX tại hội nghị, Thủ tướng giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì phối hợp với Liên minh HTX Việt Nam và các cơ quan liên quan tổng hợp, hoàn thiện báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Trong khuôn khổ Hội nghị đã diễn ra Lễ trao tặng Huân chương Lao động hạng Ba; Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ; Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư tặng các tập thể, cá nhân.

* Sáng cùng ngày, tại Hà Nội, Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với Liên minh HTX Việt Nam tổ chức Diễn đàn Kinh tế hợp tác (KTHT), HTX 2019 với chủ đề “Cơ hội và thách thức phát triển KTHT, HTX”. Phó thủ tướng Vương Đình Huệ tham dự và chủ trì diễn đàn. 

VŨ DUNG