QĐND Online -  Sau đúng 10 ngày đã thảo luận ở tổ về chủ trương đầu tư xây dựng dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành (sân bay Long Thành), chiều 14-11, các đại biểu Quốc hội (ĐBQH) tiếp tục thảo luận về dự án này tại hội trường.

Nhiều ĐBQH cho rằng về lâu dài việc xây sân bay Long Thành là cần thiết, nhưng cũng băn khoăn liệu đã cấp thiết hay chưa, thời điểm nào là hợp lý khi hiện nay tình trạng nợ công ở nước ta đang ở mức cao. “Việc xây dựng cảng hàng không tầm cỡ với khu vực là niềm tự hào sâu xa của người Việt Nam. Chủ trương là đúng, cần thiết và cấp thiết nhưng nguồn vốn, thời gian thực hiện sẽ như thế nào?”, đại biểu (ĐB) Huỳnh Nghĩa (Đà Nẵng) nói. Ông cũng nhắc lại những bài học kinh nghiệm chua xót khi triển khai một số dự án xây dựng cơ bản trước đây do thiếu đồng bộ nên tuổi thọ công trình thường không dài, liên tục phải sửa chữa khiến đội vốn, mất thời gian. Theo ĐB, số tiền đầu tư 18,7 tỷ USD cho cả dự án là quá lớn, tỷ suất đầu tư theo phân kỳ được Bộ Giao thông vận tải (GTVT) tính toán nhưng hiệu suất đầu tư lại chưa được tính toán kỹ. Theo ông, cần phải xây dựng nhưng hiện nay chưa phải là thời điểm thích hợp, chưa thực sự cấp thiết. “Hiện nay tình hình kinh tế của đất nước chưa có điều kiện để tập trung vào đầu tư một dự án lớn như vậy. Vẫn còn nhiều vấn đề về nông nghiệp, nông thôn, giao thông; tiền lương cho người lao động chân chính còn thấp… Khi chưa có tiền tăng lương cho mọi đối tượng thì chưa xây dựng sây bay Long Thành”, ĐB Nghĩa nói.

Ðại biểu Quốc hội thành phố Đà Nẵng Huỳnh Nghĩa phát biểu ý kiến. Ảnh: Doãn Tấn - TTXVN.

ĐB đề nghị Bộ GTVT cần làm thật tốt khâu chuẩn bị, đặc biệt là khả năng kêu gọi đầu tư nguồn vốn, chọn thiết kế chất lượng quốc tế, đội ngũ nhân viên chất lượng phục vụ cao nhất để sau 15-20 năm nữa bảo đảm việc xây dựng siêu dự án sân bay Long Thành trở thành hiện thực.

ĐB Nguyễn Phi Thường (Hà Nội) lại đánh giá việc xây dựng sân bay Long Thành vừa cần thiết vừa cấp thiết. Đại biểu cho rằng, đất nước ta đang trong quá trình CNH-HĐH, đang trên đà phát triển hội nhập sâu với khu vực và thế giới thì không thể không có một sân bay lớn tầm cỡ quốc tế. “Đây là một dự án mang tính chiến lược, tạo cú hích mạnh mẽ phát triển cho ngành hàng không dân dụng nói riêng và ngành GTVT nói riêng. Khi thực hiện dự án sẽ tạo động lực lan tỏa, góp phần phát triển vùng kinh tế trọng điểm Nam bộ, vùng lõi kinh tế của TP Hồ Chí Minh”, ĐB Nguyễn Phi Thường nhận định.

ĐB cũng chỉ ra 3 điểm cần hoàn thiện và làm rõ thêm: Thứ nhất về tổng nguồn vốn hơn 18,7 tỷ USD riêng giai đoạn 1 thì Nhà nước phải bỏ trực tiếp 1 tỷ USD, còn lại hơn 2 tỷ USD vay ODA thì cũng phải bảo lãnh. Xây dựng nhà ga có thể xã hội hóa nhưng trong tình hình khó khăn hiện nay thì có thể Nhà nước vẫn phải dự trù 1 tỷ USD cho hạng mục này. “Thực chất nhiều khoản vay rồi sẽ lại do Chính phủ bảo lãnh, vì vậy Chính phủ cần làm rõ các vấn đề mà dư luận và ĐBQH còn băn khoăn” –ĐB Thường nói.

Thứ hai là từ khó khăn về nguồn vốn cần cân nhắc lựa chọn đầu tư và phân kỳ đầu tư để giảm phát đầu tư, tăng hiệu quả đầu tư và sinh lời vốn. Thứ ba là cần chuẩn bị kỹ phương án khai thác kinh doanh sân bay Long Thành vì hiện nay trong đề án của Bộ GTVT được thể hiện khá mờ nhạt. ĐB cho rằng, dùng 3 viễn cảnh: tăng trưởng số khách hàng hàng không nội địa, kết quả phát triển sản lượng hành khách so với sân bay các nước và vị trí trung tâm khu vực Đông Nam Á để khẳng định sự thuận lợi là chưa thuyết phục. “Trong vận tải, vận chuyển hàng không, nguyên tắc kinh tế, chi phí thời gian, nguyên tắc an toàn thường chi phối khách hàng hơn các thứ khác cho nên họ không có xu hướng chọn đường đi sao cho nhanh và hiệu quả nhất. Vì vậy chưa thể khẳng định nhờ vào lợi thế cạnh tranh nào rõ hơn mà sân bay Long Thành có thể lấy khách của các sân bay khác”, ĐB Thường nhấn mạnh.

Trước đó, trong phiên họp tổ về dự án này, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội Lê Như Tiến cũng cho rằng, việc xây dựng sân bay Long Thành là cần thiết nhưng chưa cấp bách. Theo ĐB Lê Như Tiến, nhiều chuyên gia hàng không lâu năm đã nhận định, về lâu dài cần có sân bay khác thay thế sân bay Tân Sơn Nhất, thế nhưng, đó là trong ít nhất 20 năm tới. Còn với điều kiện kinh tế, khả năng huy động vốn hiện nay, việc xây sân bay Long Thành là chưa cần thiết và thiếu thuyết phục. “Theo quan điểm của tôi, dự án này tương lai sẽ phải làm, nhưng cần lùi lại đến khi nền kinh tế của chúng ta đã khá hơn, tăng trưởng bền vững hơn, tích lũy tốt hơn, nợ công an toàn hơn. Lúc đó chúng ta làm sân bay Long Thành cũng chưa muộn”, đại biểu Lê Như Tiến nói.

ĐB Trần Du Lịch (TP Hồ Chí Minh) cho rằng việc bấm nút thông qua chủ trương xây dựng sân bay Long Thành là một quyết định khó khăn của ĐBQH. Ông cũng đồng tình với ý kiến của nhiều ĐBQH bày tỏ sự lo lắng khi nguồn vốn đổ vào xây dựng sân bay Long Thành là khá lớn trong lúc “nợ công đang cận kề ngưỡng vượt trần thì lấy tiền đâu ra mà xây dựng?”. Tuy nhiên, ĐB Trương Văn Vở (Đồng Nai) lại tự tin, “đừng sợ vì nợ mà không làm gì cả, cái chính là thu xếp khả năng trả nợ như thế nào”.

Quan điểm của ĐB Nguyễn Bá Thuyền (Lâm Đồng) là nếu muốn cạnh tranh với các sân bay khu vực như ở Thái Lan, Singapore thì không thể lấy sân bay Tân Sơn Nhất để cạnh tranh được vì cơ sở hạ tầng yếu kém như báo cáo đã nêu hoặc gần đây là chất lượng dịch vụ ở sân bay này và sân bay Nội Bài.

Theo ĐB, bây giờ bàn việc xây dựng sân bay Long Thành đã là trễ rồi bởi “khi ta chạy thì họ cũng chạy, chưa kể xuất phát từ đâu, bởi họ đã xuất phát từ lâu nên không có chuyện đầu tư để đón đầu”. ĐB cho rằng dự án cấp thiết và cần thiết phải triển khai ngay vì công tác chuẩn bị đầu tư phải ngay từ bây giờ, bởi 8 đến 10 năm nữa mới đưa vào sử dụng chứ không phải 2 hoặc 3 năm nữa là có được. “Để xem hiệu quả đến đâu, cần có con số cụ thể  phải đi sâu vào phân tích, báo cáo  tiền khả thi. Tôi kiến nghị QH sớm thông qua chủ trương đầu tư, để Chính phủ tập trung hướng tiếp theo, từ đó có giải pháp để triển khai càng nhanh càng tốt. Không triển khai ngay từ bây giờ thì không còn khả năng cạnh tranh và nếu không thì sẽ lỡ nhịp”, ĐB Nguyễn Bá Thuyền nói...

PHÚC THẮNG