Theo dõi sát tình hình để đón các dòng vốn đầu tư quốc tế đang dịch chuyển

Phần lớn ca nhiễm Covid-19 đã ra viện, trong đó có ca rất nặng như bệnh nhân số 19, chưa có bệnh nhân tử vong. Nhiều tờ báo lớn quốc tế đưa tin về thành công trong phòng, chống Covid-19 của Việt Nam. Hình ảnh và vị thế Việt Nam trên bình diện quốc tế đã được nâng cao.

Nền kinh tế có dấu hiệu phục hồi

Trong tháng 5-2020, tháng đầu tiên sau giãn cách xã hội, nền kinh tế bắt đầu giai đoạn “bình thường mới” và đã có những tín hiệu dần phục hồi. Đã có 5.056 doanh nghiệp (DN) quay trở lại hoạt động, tăng 32,7%. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tăng 26,9%; chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tăng 11,2%; xuất khẩu tăng 5,2% so với tháng trước... Tuy nhiên, tính chung 5 tháng đầu năm, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng giảm 3,9%. Nếu loại trừ yếu tố giá thì giảm 8,6% (cùng kỳ năm 2019 tăng 8,5%).

Hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa chịu ảnh hưởng mạnh của dịch Covid-19 khiến đơn hàng giảm mạnh. Song tín hiệu mừng là Việt Nam vẫn duy trì được xuất siêu sau 5 tháng đầu năm 2020. Tính chung 5 tháng đầu năm 2020, cán cân thương mại hàng hóa ước tính xuất siêu 1,9 tỷ USD. Trong khi đó, thu ngân sách Nhà nước 5 tháng đầu năm ước tính đạt 529,6 nghìn tỷ đồng, bằng 35% dự toán năm.

Đáng lưu ý là trong bối cảnh rất nhiều khó khăn nhưng nhiều tỉnh, thành phố vẫn thể hiện quyết tâm phấn đấu hoàn thành toàn diện, vượt mức kế hoạch năm 2020, đó là: Hà Nội, Hưng Yên, Quảng Ninh, Hải Phòng, Bắc Ninh, Đồng Nai, Bình Dương, Bình Phước, Bà Rịa-Vũng Tàu… Trong tháng 5, thị trường nội địa được khôi phục khá mạnh mẽ. Các trung tâm du lịch lớn đón đông du khách nội địa. Các hãng hàng không, ngành du lịch bị thiệt hại nặng nề do dịch Covid-19 đã trở lại hoạt động tương đối nhộn nhịp.

Hoạt động phân phối xăng dầu tại Kho xăng dầu Bắc Giang (Công ty Cổ phần Xăng dầu dầu khí Hà Nội). Ảnh: VŨ DUNG.

Vẫn cần thận trọng với dịch Covid-19

Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Ngọc Thiện đề nghị các bộ, ngành cần có sự phối hợp để khuyến khích người Việt Nam đi du lịch nội địa. Bộ Giáo dục và Đào tạo nên nghiên cứu cho học sinh nghỉ hè sớm, vì chỉ cần có thêm một tuần nghỉ hè là sẽ tạo cơ hội cho kích cầu thị trường du lịch nội địa. Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội nên nghiên cứu dịp nghỉ lễ có những ngày nghỉ liền nhau để tạo cơ hội cho du lịch. Cùng với đó, Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện đề nghị Ban chỉ đạo Quốc gia phòng, chống dịch Covid-19 và Bộ Y tế nên có thông tin hướng dẫn về các quốc gia bảo đảm an toàn về dịch Covid-19 để từ đó cho phép nới lỏng dần, đón khách du lịch từ các quốc gia này tới một số địa điểm tương đối biệt lập tại Việt Nam, ví dụ như đảo Phú Quốc.

Về vấn đề này, nhiều ý kiến thành viên Chính phủ cho rằng, thời gian qua, tuy nước ta đã cơ bản khống chế được dịch Covid-19 nhưng nguy cơ dịch bệnh của các nước trên thế giới còn rất nhiều, do đó cần rất thận trọng khi xem xét mở cửa đón khách quốc tế. Trước mắt tiếp tục tổ chức đón người Việt Nam ở nước ngoài có nhu cầu về nước, cùng với đó là cho nhập cảnh các chuyên gia nước ngoài của các dự án, nhà máy, khu công nghiệp. Tất nhiên là vẫn phải thực hiện quy định về cách ly.

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, khái quát tình hình tháng 5, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, kết quả thực hiện nhiệm vụ tốt hơn hẳn tháng 4. Chính phủ đã có nhiều hoạt động tháo gỡ, thúc đẩy sản xuất, đặc biệt là Nghị quyết số 84/NQ-CP mới được ban hành và một số nghị quyết khác. “Chúng ta lấy cung làm chủ đạo và đẩy mạnh cầu của nền kinh tế vì cung cầu của chúng ta đều yếu do dịch Covid-19 vừa rồi... Chúng ta đã chỉ đạo với tinh thần kiên quyết không lùi bước trước thách thức, đổi mới sáng tạo trong điều hành, khắc phục đứt gãy chuỗi cung ứng, chủ động thu hút đầu tư phát triển, kể cả trong nước và quốc tế”, Thủ tướng nói.

Thủ tướng nhấn mạnh, thời điểm này là cơ hội rất quan trọng để chúng ta vươn lên trong bối cảnh thế giới còn nhiều khó khăn thách thức. Muốn vậy, cần theo dõi sát tình hình quốc tế, để có đối sách trong các lĩnh vực thương mại, đầu tư, du lịch, nhất là dòng vốn đầu tư đang dịch chuyển trên toàn cầu. Tuy nhiên, Thủ tướng cũng nhắc nhở không thể chủ quan, tiếp tục đề phòng, cảnh giác với dịch Covid-19. Cần phải tiếp tục thực hiện các biện pháp nhằm đạt mục tiêu kép về phòng, chống dịch và khôi phục phát triển kinh tế đạt kết quả cao nhất.

Rà soát môi trường đầu tư kinh doanh

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chỉ đạo cần tiếp tục tập trung làm tốt việc phân bổ các gói hỗ trợ, đặc biệt là gói hỗ trợ cho người lao động khó khăn. Gói hỗ trợ này rất nhân văn, nhưng nếu không quản lý tốt đối tượng nhận hỗ trợ, để bị lợi dụng thì thành chuyện phức tạp. Các bộ, ngành, địa phương phải dựa vào Nghị quyết số 84/NQ-CP mới được ban hành để giải quyết khó khăn đang đặt ra. Trong đó, tiếp tục thu hút vốn đầu tư xã hội, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công. Vừa qua, việc giải ngân vốn đầu tư công đã được cải thiện nhưng vẫn còn chậm.

Cùng với đó, cần tiếp tục sắp xếp lại DN nhà nước, nâng cao năng lực DN nội địa, hỗ trợ DN nhỏ và vừa. Có ý kiến tại phiên họp cho rằng do ảnh hưởng của dịch Covid-19, nên việc cải cách môi trường đầu tư kinh doanh, khuyến khích khởi nghiệp đang chững lại. Do đó, Thủ tướng chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương phải rà soát, quan tâm hơn nữa vấn đề khởi nghiệp, tiếp tục tạo thuận lợi cho môi trường đầu tư kinh doanh, cần công khai quy trình, thủ tục ưu đãi cho DN, công khai, đơn giản hóa các thủ tục hành chính, bởi một bộ phận công chức từ tỉnh, huyện, một số ngành còn gây khó khăn cho người dân, DN.

Để tạo thêm động lực cho nền kinh tế, Thủ tướng chỉ đạo phải đẩy mạnh kích cầu thị trường nội địa, kích cầu tiêu dùng cá nhân, kích cầu du lịch nội địa. Cần đẩy nhanh chuyển đổi nền kinh tế số, thực hiện chính quyền điện tử, thanh toán điện tử. Với việc thực hiện thí điểm Mobile Money, Thủ tướng đồng ý với quan điểm cho rằng, cần thí điểm trước ở một số vùng sau đó mới mở rộng trên cả nước.

Cùng với việc chỉ đạo các giải pháp phát triển kinh tế-xã hội, Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu luôn chú trọng, tăng cường quốc phòng, an ninh, không để bất ngờ trong mọi tình huống.   

Chỉ đạo giải quyết hai vấn đề được dư luận rất quan tâm

Tại phiên họp, Chính phủ đã thảo luận về hai vấn đề được dư luận rất quan tâm trong thời gian qua. Một là, tiếp tục đưa ra biện pháp mạnh mẽ hơn về chống xâm hại trẻ em, bảo vệ quyền trẻ em, nhất là trong mùa hè này, không để xảy ra các sự cố đáng tiếc đối với trẻ em. Thủ tướng chỉ đạo, các trường học, cơ sở giáo dục, đào tạo, vui chơi giải trí dành cho trẻ em trên toàn quốc cần đánh giá lại rủi ro, đe dọa an ninh, tính mạng của trẻ em. Phải xử lý nghiêm các vụ việc để giáo dục, răn đe.

Hai là, giá thịt lợn hiện nay vẫn ở mức cao mặc dù thời gian qua Chính phủ đã đưa ra nhiều biện pháp. Thủ tướng yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đưa ra các biện pháp, xem xét kỹ những yếu tố cấu thành giá thịt lợn, trong đó có chi phí thức ăn chăn nuôi, vấn đề giống, tái đàn sau dịch tả lợn châu Phi và đặc biệt là khâu trung gian. Thủ tướng nêu rõ quan điểm là giải quyết căn cơ, bài bản, ổn định giá thịt lợn, không để tăng cao, nhưng cũng tránh hiện tượng thịt lợn rớt giá, làm tổn hại đến lợi ích người nuôi lợn, ảnh hưởng xấu đến sự phát triển bền vững ngành chăn nuôi. Phải giữ giá thịt lợn ổn định bằng tư duy chuỗi liên kết giá trị, bằng khuyến khích đầu tư quy mô lớn, ứng dụng công nghệ hiện đại, đặc biệt là giải quyết tốt khâu đầu vào, giống, thức ăn, phát động tái đàn trên cơ sở khống chế dịch tả lợn châu Phi cùng những biện pháp khác như nhập khẩu.

Thủ tướng nhấn mạnh các bộ, ngành phải có nhiều giải pháp, cố gắng phấn đấu đạt ở mức cao nhất các nhiệm vụ, mục tiêu đã đề ra năm 2020.

QUANG PHƯƠNG