QĐND Online - Sáng 4-11, Quốc hội thảo luận tại tổ về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) và Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật thuế.

Tại các tổ thảo luận, hầu hết đại biểu Quốc hội cho rằng, sau gần 5 năm thực hiện, Luật Thuế TTĐB cơ bản đã đạt được các mục tiêu, yêu cầu đề ra khi ban hành Luật. Bên cạnh những kết quả đạt được, so với thực tế của nền kinh tế hiện nay và xu hướng phát triển, một số quy định trong Luật Thuế TTĐB đã bộc lộ hạn chế về: Đối tượng chịu thuế, giá tính thuế TTĐB và thuế suất thuế TTĐB đối với thuốc lá, rượu, bia, ca-si-nô, xăng sinh học.

Theo đại biểu Đoàn Nguyễn Thùy Trang (TP Hồ Chí Minh): Việt Nam thuộc nhóm 15 nước có số người hút thuốc lá cao trên thế giới, một trong những nguyên nhân là do giá bán lẻ thuốc lá còn thấp, thanh thiếu niên dễ tiếp cận với thuốc lá. Theo thống kê, việc tiêu thụ thuốc lá tạo ra hệ quả và tử vong cao, mỗi năm có từ 66.000 đến 70.000 ca tử vong do tác hại thuốc lá; chưa kể tác hại của thuốc lá thụ động. Hiện nay, thuế thuốc lá ở Việt Nam là 41% thấp hơn nhiều nước trong khu vực và thế giới. Đại biểu cho rằng, nghịch lý ở Việt Nam là do thuế rẻ nên một bao thuốc lá chỉ tương đương một lít sữa; trong khi đó ở thế giới một bao thuốc lá tương đương 4 lít sữa. Rất nhiều người đồng ý tăng thuế thuốc lá song một số đại biểu đặt vấn đề ảnh hưởng đến nguồn thu xã hội. Đại biểu khẳng định việc tăng thuế chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến sản xuất song những ngành này cần phải tự điều chỉnh lại vì lâu nay họ đã lãi nhiều rồi. “Chúng ta không nên hy sinh sức khỏe của người dân để bảo vệ một ngành ảnh hưởng rất nhiều. Cũng có ý kiến tăng thuế làm tăng tình hình nhập lậu, song nhiều năm qua không tăng thuế nhưng thuốc lá nhập lậu vẫn tăng. Trong 5 năm qua tăng từ 175 triệu bao lên 1 tỷ bao. Tăng thuế thuốc lá cũng làm tăng nguồn thu cho ngân sách”, đại biểu Trang nói.

Tiêu hủy thuốc lá buôn lậu. Ảnh minh họa: baophapluat.vn.

Cũng đồng thuận với vấn đề tăng thuế thuốc lá lần này và rút ngắn lộ trình như tờ trình của Chính phủ, tuy nhiên đại biểu Mai Thị Ánh Tuyết (An Giang) lại cho rằng, cần cân nhắc vấn đề buôn lậu ở các tỉnh biên giới. “Khi chúng ta tăng thuế này thì giải pháp đồng bộ của Chính phủ và các bộ, ngành phải thực hiện như thế nào khi các nước giáp chúng ta thuế tiêu thụ đặc biệt đều thấp hơn Việt Nam”, đại biểu Tuyết nói. Hiện tại, thuế tiêu thụ đặc biệt về thuốc lá của Cam-pu-chia chỉ là 10% và như Lào là 35%, trong khi lần này chúng ta đưa ra mức thuế đối với thuốc lá từ ngày 1-1-2016 tăng từ 65 lên 70%. Theo đại biểu, chúng ta tăng nhưng cần kèm theo giải pháp đồng bộ để chống buôn lậu thuốc lá, đặc biệt các tỉnh giáp biên giới với Cam-pu-chia, Trung Quốc...

Đại biểu Huỳnh Minh Thiện (TP Hồ Chí Minh) thì đề nghị từ ngày 1-1-2016, tăng 75% thay vì 70% và từ ngày 1-1-2018 tăng lên 100% đối với mặt hàng này, trong khi đó đại biểu Đoàn Nguyễn Thùy Trang lại cho rằng, phải tăng ngay từ năm 2015 chứ không đợi sang năm 2016.

Về thuế suất đối với mặt hàng rượu, bia, Chính phủ đề nghị tăng thuế suất thuế TTĐB đối với mặt hàng rượu từ 20 độ cồn trở lên tăng từ mức thuế suất 50% lên thuế suất 65% (tăng 15%); rượu dưới 20 độ cồn áp dụng thuế suất 35% (tăng 10%). Đối với bia: Từ ngày 1-7-2015 tăng từ 50 lên 55%; từ ngày 1-1-2017 tăng lên 60%; từ ngày 1-1-2018 tăng lên 65%. Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh (Bình Định) cho biết, ở nhiều nước có những loại bia chỉ 4 độ, các nước Hồi giáo còn có bia 0 độ để khách nước ngoài đến uống cho đỡ thèm và không say. Do đó, đại biểu đề nghị quy định bia chia làm 2 loại: Trên 4 độ và dưới 4 độ, trong đó khuyến khích các doanh nghiệp làm bia dưới 4 độ, doanh nghiệp vừa có lợi, người dân cũng có lợi.

Về mặt hàng này, đại biểu Huỳnh Minh Thiện (TP Hồ Chí Minh) khẳng định, việc lạm dụng đã gây ra rất nhiều trường hợp tử vong đau lòng, tai nạn giao thông, rồi các việc gây rối, gây mất trật tự an toàn xã hội từ rượu bia cũng có. Đại biểu đề nghị mức thuế suất rượu từ 20 độ cồn trở lên là 75% và dưới 20 độ cồn là 50% thay vì 65% đến 35% như trong đề nghị của Chính phủ. Mức thuế suất với bia từ ngày 1-1-2016 chỉ một mức là 75% thay vì áp dụng 3 mức cho 3 thời gian khác nhau.

Đại biểu Mai Thị Ánh Tuyết (An Giang) đưa ý kiến, ngoài áp thuế TTĐB với rượu bia, cũng cần quan tâm đến nước ngọt có ga. Theo đại biểu, nước ngọt có ga là một sản phẩm tiêu thụ lớn và vấn đề bảo vệ sức khỏe cũng như tác động của mặt hàng này chúng ta cũng cần quan tâm để tăng năng lực cạnh tranh trong nước, thúc đẩy phát triển hơn. “Hiện nay, một số nước như châu Âu, Lào, Mexico, Cam-pu-chia... sản phẩm có ga đánh thuế 10% do đó đối với Việt Nam cũng cần xem xét nước ngọt có ga có nên đánh thuế không?”, đại biểu Ánh Tuyết nói. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng, phải đánh thuế theo lộ trình, xem xét để trình Quốc hội trong thời gian tới, vừa nuôi dưỡng vừa tạo điều kiện cho các doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh hơn nữa, nó cũng là sự đóng góp vào ngân sách Nhà nước.

PHÚC THẮNG