Nhiều gói vay hấp dẫn cho doanh nghiệp nhỏ và vừa

Thực hiện chủ trương của Chính phủ về phấn đấu giảm lãi suất cho vay, trên cơ sở diễn biến kinh tế vĩ mô, thị trường tiền tệ, ngoại hối, ngày 18-11-2019, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam ban hành Quyết định số 2416/QĐ-NHNN về mức lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa bằng đồng Việt Nam (VNĐ) của tổ chức tín dụng (TCTD) đối với khách hàng vay để đáp ứng nhu cầu vốn phục vụ một số lĩnh vực, ngành kinh tế theo quy định tại Thông tư số 39/2016/TT-NHNN ngày 30-12-2016. Theo đó, lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa bằng VNĐ đối với các nhu cầu vốn phục vụ nông nghiệp, nông thôn, xuất khẩu, công nghiệp hỗ trợ, DNNVV, doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao giảm từ 6,5%/năm xuống 6%/năm; lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa bằng VNĐ của quỹ tín dụng nhân dân và tổ chức tài chính vi mô đối với các nhu cầu vốn này giảm từ 7,5%/năm xuống 7%/năm.

leftcenterrightdel
VPBank là một trong những ngân hàng triển khai nhiều chương trình, gói tín dụng đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Về phía các TCTD, đã chủ động tiếp cận đối tượng khách hàng là nhóm DNNVV, đưa ra nhiều chương trình, sản phẩm ưu tiên, hỗ trợ cho các doanh nghiệp này với mức lãi suất thấp hơn quy định của NHNN Việt Nam (xuống mức 5,5%/năm đối với nhu cầu vốn ngắn hạn bằng VNĐ). Điển hình là Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) triển khai các chương trình, gói tín dụng cho DNNVV với tổng quy mô lên tới 90.000 tỷ đồng, như: Gói tín dụng ngắn hạn tri ân DNNVV là khách hàng VIP và phát triển quan hệ với DNNVV là khách hàng mới có tiềm năng phát triển; gói tín dụng ngắn hạn cạnh tranh 15.000 tỷ đồng dành cho DNNVV... Hay như Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) triển khai các chương trình, gói tín dụng đối với DNNVV với tổng quy mô các gói lên tới 10.000 tỷ đồng: Chương trình ưu đãi "Vững bước thành công", chương trình ưu đãi lãi suất cho vay sản xuất kinh doanh ngắn hạn dành cho khách hàng DNNVV... Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) cũng triển khai nhiều chương trình, gói tín dụng đối với DNNVV, như: Chương trình cấp tín dụng dành cho khách hàng DNNVV không có tài sản bảo đảm, cấp tín dụng đối với doanh nghiệp có chủ là phụ nữ, chương trình ưu đãi xuất nhập khẩu...

Cần có chiến lược và phương án kinh doanh khả thi

Theo ông Nguyễn Quốc Hùng, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế, NHNN Việt Nam: Tính đến 30-9-2019, dư nợ tín dụng đối với DNNVV đạt 1.475.828 tỷ đồng, tăng 12,9% so với cuối năm 2018 (cùng kỳ tháng 9-2018 tăng 12,34%), với 196.689 khách hàng còn dư nợ. Trong đó, dư nợ đối với DNNVV hoạt động trong ngành công nghiệp và xây dựng chiếm khoảng 41%; DNNVV hoạt động trong ngành thương mại và dịch vụ chiếm 54%; DNNVV hoạt động trong ngành nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản chỉ chiếm 5% trên tổng dư nợ. Tính đến cuối tháng 9-2019, dư nợ tín dụng đối với DNNVV tăng cao hơn tốc độ tăng trưởng tín dụng chung của nền kinh tế và cao hơn cùng kỳ năm 2018. Trong điều kiện DNNVV ít có khả năng huy động vốn thông qua thị trường chứng khoán, các nguồn vốn hỗ trợ có nguồn từ ngân sách nhà nước, vốn hỗ trợ quốc tế còn hạn chế thì vốn tín dụng ngân hàng vẫn là kênh tài trợ vốn chủ yếu cho DNNVV phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh. 

Các chuyên gia tài chính-ngân hàng nhận định, nguyên nhân chủ yếu mà DNNVV còn vướng mắc về vay vốn là do đa phần các doanh nghiệp này có quy mô nhỏ, vốn chủ sở hữu và năng lực tài chính hạn chế, thiếu chiến lược kinh doanh dài hạn, thiếu phương án kinh doanh khả thi. Trong khi đó, đây lại là những yếu tố tiên quyết giúp DNNVV có thể đáp ứng điều kiện để được ngân hàng chấp thuận cho vay. Bên cạnh đó, các DNNVV chưa coi trọng việc cập nhật thông tin hoạt động cũng như tổ chức hạch toán kế toán theo quy định, báo cáo tài chính chưa minh bạch, số liệu thiếu chính xác, ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình xem xét và thẩm định hồ sơ vay vốn của các ngân hàng thương mại. Và nhiều khi do thói quen giao dịch của DNNVV, các TCTD gặp khó khăn trong kiểm soát dòng tiền của các doanh nghiệp này, dẫn tới yêu cầu cần có tài sản bảo đảm cho khoản vay. Ngoài ra, vấn đề tài sản bảo đảm là một trong những rào cản trong tiếp cận vốn của doanh nghiệp nói chung. 

Tập trung tín dụng vào các lĩnh vực ưu tiên

Nói về giải pháp tháo gỡ vướng mắc từ thủ tục vay vốn tín dụng đối với DNNVV, TS Đặng Anh Tuấn, Phó viện trưởng Viện Ngân hàng-Tài chính, Trường Đại học Kinh tế quốc dân cho hay: Để hạn chế rủi ro khi không có đủ thông tin về người vay, ngân hàng sẽ yêu cầu về tài sản bảo đảm cao đối với các khoản vay, và tài sản bảo đảm thường được ngân hàng chấp nhận nhất là bất động sản. Điều này dẫn tới một khó khăn khác trên thực tế là các DNNVV ít có tài sản cố định, như: Nhà xưởng, đất đai... để sử dụng làm tài sản bảo đảm cho khoản vay. Về mặt nghiệp vụ ngân hàng, tình trạng thiếu thông tin về doanh nghiệp có thể được giảm bớt thông qua khai thác cơ sở dữ liệu từ Trung tâm Thông tin tín dụng Quốc gia (CIC), tuy nhiên cần bảo đảm thông tin được cập nhật liên tục. Bên cạnh đó, cần tăng cường liên kết thông tin giữa CIC với Tổng cục Thuế, Tổng công ty Điện lực Việt Nam, công ty cấp nước ở các địa phương nhằm tập hợp số liệu về nộp thuế, sử dụng dịch vụ điện, nước của người vay để có các thông tin bổ sung đánh giá hoạt động của đối tượng đi vay. Ngoài ra, nên tăng cường hoạt động của các tổ chức tài chính vi mô để cung cấp các khoản vay cho các hộ kinh doanh, doanh nghiệp siêu nhỏ. 

Nhằm thực hiện tốt chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trong thời gian tới, Phó thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú nhấn mạnh đến việc tích cực triển khai các giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng; tập trung tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, nhất là các lĩnh vực ưu tiên theo chủ trương của Chính phủ; tạo điều kiện thuận lợi trong tiếp cận vốn tín dụng của doanh nghiệp và người dân… Bên cạnh đó, NHNN Việt Nam và các ngân hàng thương mại cần tăng cường công tác truyền thông về chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Thống đốc NHNN Việt Nam. Đặc biệt là truyền thông về các chương trình, dự án của ngân hàng thương mại hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng để doanh nghiệp biết và thực hiện. Phó thống đốc NHNN Việt Nam cũng đề nghị các hiệp hội ngành nghề nâng cao vai trò, tầm ảnh hưởng của mình để làm cầu nối cho các DNNVV tiếp cận với các TCTD; hỗ trợ cho các hội viên về thông tin thị trường, các hoạt động xúc tiến thương mại, triển lãm và bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho các doanh nghiệp thành viên…

Bài và ảnh: NGUYỄN ANH VIỆT