Rượu, bia: Nguyên nhân gây ra 230 loại bệnh

QĐND - Tác hại của rượu, bia với đời sống kinh tế-xã hội thì nhiều người đã biết. Nhưng có lẽ ít người biết rằng rượu, bia là nguyên nhân gây ra đến 230 loại bệnh.

Những thói quen xấu từ rượu, bia

Hàng xóm ai cũng quá quen thuộc với việc cãi vã, chửi nhau của mấy bố con nhà ông T. (ở Hà Đông-Hà Nội) trong bữa cơm tối. Nhà ông có 3 cậu con trai. Cậu  nào cũng “hay” rượu vì ngay từ lúc con còn nhỏ, ông đã đào tạo cho con tư tưởng “nam vô tửu như kỳ vô phong”, đã không uống thì thôi, uống phải hết mình. Hàng xóm ai cũng ngán ngẩm khi hằng ngày phải chứng kiến cảnh 4 người đàn ông lộc ngộc, cởi trần trùng trục, bia rượu vây quanh, tranh luận ỏm tỏi các vấn đề từ xã hội đến việc nhà người khác. Ai cũng nói hăng, ai cũng cho là mình đúng, chẳng ai nhường ai lấy một lời. “Rượu vào, lời ra”, suốt bữa rượu của bốn bố con nhà ông T. là hàng xóm phải “hứng” hết. Nhiều lần bà con phản ảnh, bác tổ trưởng tổ dân phố đã phải đến góp ý, nhưng lần nào bác cũng ra về với cái lắc đầu chán nản. Việc đó chắc còn diễn ra trường kỳ nếu cậu con út nhà ông T. không gặp tai nạn giao thông bị chấn thương sọ não nằm liệt vì phóng xe như bay sau khi “uống hết mình” trong đám cưới bạn.

Cảnh sát giao thông Hà Nội kiểm tra nồng độ cồn của người tham gia giao thông. Ảnh: Mạnh Hưng

Sự nguy hiểm của rượu, bia chắc chắn ai cũng biết nhưng không phải ai cũng lường hết được những tác hại của nó đem lại. Tại hội thảo về cung cấp thông tin liên quan đến phòng, chống tác hại của lạm dụng rượu, bia do Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) tổ chức mới đây, ông Nguyễn Huy Quang, Vụ trưởng Vụ pháp chế (Bộ Y tế) cho biết, trong 15 năm qua, mức tiêu thụ rượu, bia bình quân/người/năm của thế giới là 6,2 lít dường như không thay đổi. Việt Nam thì ngược lại, mức tiêu thụ trung bình/năm của nam giới là 27,4 lít, gấp hơn 4 lần mức trung bình toàn cầu. Trong đó có tới 48,5% nam giới Việt Nam có sử dụng rượu, bia. Một điều đáng lo ngại khác là Việt Nam đang có xu hướng lạm dụng rượu, bia, nhất là trong giới trẻ. Hiện nay, Việt Nam đang trở thành quốc gia tiêu thụ bia cao nhất Đông Nam Á và đứng thứ 3 châu Á.

Thiếu chế tài xử phạt

Ông Nguyễn Huy Quang nhấn mạnh, rượu, bia là yếu tố nguy cơ thứ tư trong 8 yếu tố nguy cơ lớn nhất đối với gánh nặng bệnh tật ở Việt Nam. Đó là nguyên nhân trực tiếp gây ra 30 loại bệnh và nguyên nhân cấu thành của 200 loại bệnh khác. 1/5 các trường hợp tử vong do tai nạn giao thông ở Việt Nam có nguyên nhân do rượu, bia. Không những thế, tác hại của rượu, bia còn tác động nặng nề đến những sinh hoạt thường ngày như: Lạm dụng tình dục, bạo lực gia đình, gây rối nơi công cộng… Rượu, bia tạo gánh nặng cho nhiều quốc gia trong đó có Việt Nam, chi phí cho rượu, bia bao gồm tiền mua rượu, bia và giải quyết những hậu quả từ rượu, bia gây ra chiếm từ 3%-8% GDP quốc gia.

Theo bà Vũ Thị Minh Hạnh, Phó viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách y tế (Bộ Y tế), trong khi nước ta tiêu thụ lượng rượu nhiều như thế nhưng chất lượng rượu ở nước ta hiện chưa được kiểm soát chặt chẽ, tình trạng tiêu thụ rượu không chính thống (tự nấu) gia tăng rất nhanh. Điều này hoàn toàn trái ngược với những nước đang phát triển, họ chỉ sử dụng rượu, bia chính thống, có nguồn gốc rõ ràng. Bà Hạnh cho biết, bà và cộng sự đã đi đến nhiều nơi để tìm hiểu cách sản xuất rượu của người dân như thế nào. Những gì nhìn thấy đã khiến bà hết sức lo ngại, đó cũng là nguyên nhân tại sao số lượng người ngộ độc rượu, bia ngày càng nhiều. Bà Hạnh ví dụ như ở Sơn La, người dân mua men rượu ở nước ngoài về ngâm gạo sống 2 ngày là đã có rượu uống. Còn một số tỉnh ở phía Nam, người ta thường cho cồn vào can nước 20 lít, phơi dưới ánh nắng 8-9 tiếng là có thể uống được.

Một vấn đề khác được các nhà hoạch định chính sách xác định là sẽ gây “khó” cho người dân là đề nghị hạn chế giờ bán bia, rượu, hạn chế độ tuổi được mua bia, rượu, thực trạng pháp luật về quảng cáo, khuyến mại, tài trợ rượu, bia hiện nay. Về vấn đề này, bà Trần Thị Trang, Vụ phó Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) cho rằng, sử dụng rượu, bia của Việt Nam đang có xu hướng tăng nhanh, nhất là bia. Trong đó, đáng lưu ý là quảng cáo và khuyến mại tài trợ làm thúc đẩy gia tăng sử dụng rượu, bia. Vì thế, Vụ phó Vụ pháp chế kiến nghị cần điều chỉnh quảng cáo khuyến mại tài trợ theo nồng độ cồn, bởi tác hại của lạm dụng bia và rượu là như nhau khi quy đổi ra nồng độ cồn nguyên chất. Đồng thời kiểm soát toàn diện đối với hoạt động quảng cáo, khuyến mại, tài trợ tất cả đồ uống có cồn bao gồm rượu, bia. Thời gian được phát hành thông tin về quảng cáo rượu dưới 15 độ, quảng cáo bia trên các kênh thông tin đại chúng là sau 21 giờ đến 24 giờ.