Quyết tâm cao trong việc thu hồi nợ đọng thuế

Nợ đọng thuế là một trong những vấn đề nhận được sự quan tâm đặc biệt của dư luận xã hội. Đó không chỉ đơn thuần là câu chuyện giữa người nợ thuế với cơ quan thuế, mà còn là vấn đề về kỷ cương, phép nước và lẽ công bằng trong kinh doanh. Không kể đến những DN gặp tình huống bất khả kháng dẫn tới không thể hoàn thành nghĩa vụ về thuế, những DN chây ỳ, trốn tránh nghĩa vụ về thuế tạo ra tình trạng vô hiệu hóa luật pháp, đồng thời tạo ra lợi thế cạnh tranh không chính đáng với các DN chân chính luôn hoàn thành nghĩa vụ về thuế.

Do những hệ lụy của tình trạng nợ đọng thuế, trong nhiều kỳ họp Quốc hội liên tiếp, Bộ trưởng Bộ Tài chính luôn nhận được những câu hỏi chất vấn về giải pháp giải quyết và chấn chỉnh. Điều này thể hiện sự giám sát rất sát sao của Quốc hội với quyết tâm lập lại kỷ cương trong lĩnh vực thuế. Trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội (ĐBQH) về việc thực hiện lời hứa đã đưa ra trong các phiên chất vấn từ đầu nhiệm kỳ về việc giải quyết tình trạng nợ đọng thuế, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng nhấn mạnh: Bộ Tài chính luôn coi thu hồi nợ đọng thuế là nhiệm vụ trọng tâm và đã triển khai rất nhiều giải pháp. Bộ trưởng Bộ Tài chính đã ký chỉ thị tăng cường công tác quản lý nợ và cưỡng chế thu hồi để giảm nợ đọng thuế; giao chỉ tiêu thu hồi nợ cho từng chi cục thuế, đến từng bộ phận, phân công từng cán bộ, công chức thu nợ…

leftcenterrightdel
 Cán bộ Cục Thuế TP Hà Nội tiếp nhận hồ sơ quyết toán thuế của doanh nghiệp. Ảnh: Nguyễn Minh Nhật.

Mới đây, trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cũng nhắc tới rất nhiều giải pháp thu hồi nợ đọng thuế đồng bộ, như: Gọi điện thoại, nhắn tin đôn đốc nộp thuế; ban hành thông báo nợ thuế đến người nợ thuế; công khai thông tin người nợ thuế trên phương tiện thông tin đại chúng; cưỡng chế thu hồi nợ thuế bằng cách phong tỏa tài khoản, trích tiền từ tài khoản, khấu trừ một phần lương hoặc thu nhập, dừng làm thủ tục hải quan hàng hóa, thông báo hóa đơn không còn giá trị sử dụng, kê biên và bán đấu giá tài sản kê biên, thu tiền hoặc tài sản của người nợ thuế đang do chủ thể khác nắm giữ, đề nghị thu hồi giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh…

Nêu tên và cưỡng chế

Thời gian qua, ngành thuế liên tục nêu tên những DN nợ đọng thuế trên các phương tiện thông tin đại chúng. Điển hình, trong tháng 5-2019, Cục Thuế TP Hà Nội đã nêu tên 202 đơn vị; tháng 4-2019 công khai 191 đơn vị; tháng 3 công khai 86 đơn vị nợ thuế, phí và các khoản liên quan đến đất đai. Trong tháng 1-2019, Hà Nội đã nêu tên 96 chủ thể nợ đọng hơn 244,3 tỷ đồng tiền thuế, phí, tiền thuê đất. Ngay sau đó, 39 chủ thể đã đến thực hiện nghĩa vụ về thuế, phí và trả tiền thuê đất. Cả năm 2018, Cục Thuế TP Hà Nội đã nêu tên 1.864 chủ thể nợ thuế, phí, tiền thuê đất với tổng số nợ là hơn 6.598 tỷ đồng. Kết quả có 846 chủ thể sau khi bị nêu tên đã phải trả nợ với số tiền gần 848 tỷ đồng. Ngoài ra, nhờ thực hiện tốt các giải pháp vận động, cưỡng chế qua tài khoản ngân hàng, tạo điều kiện để các DN sản xuất kinh doanh thuận lợi tạo dòng tiền để thực hiện nghĩa vụ trả nợ thuế, phát huy vai trò của ban chỉ đạo đôn đốc thu hồi nợ đọng thuế từ thành phố tới các quận, huyện, thị xã…, Cục Thuế TP Hà Nội đã thu hồi được 12.100 tỷ đồng tiền nợ đọng thuế trong năm 2018. Tính đến hết ngày 31-12, tổng số nợ đọng thuế tại Hà Nội ước tính giảm 650 tỷ đồng, tương đương với giảm 3,36% so với cùng kỳ năm trước.

Cùng với giải pháp nêu tên, các cơ quan thuế cũng áp dụng rất thành công biện pháp cưỡng chế thu hồi nợ đọng thuế của những đối tượng chây ỳ. Chẳng hạn, chỉ trong ngày 15-5-2019, Chi cục Thuế huyện Thuận Thành (Bắc Ninh) đã ban hành một loạt quyết định cưỡng chế bằng biện pháp trích tiền từ tài khoản của các công ty để thu hồi khoản nợ thuế, tiền phạt và tiền chậm nộp đã quá hạn 90 ngày kể từ ngày hết hạn nộp thuế theo quy định của Luật Quản lý thuế, thu hồi được gần 1,5 tỷ đồng nợ đọng thuế. Cụ thể, Chi cục Thuế huyện Thuận Thành đã thu hồi được 328.886.863 đồng từ Công ty TNHH Đại Bình; 922.380.438 đồng từ Công ty Hòa Cương; 10.800.600 đồng từ Công ty TNHH Công nghệ và Thương mại ASHAN; 22.720.207 đồng từ Hợp tác xã Gốm sứ mỹ nghệ Luy Lâu; 87.376.043 đồng từ Công ty TNHH Thành Thái; 92.333.910 đồng từ Công ty TNHH Tư vấn đầu tư xây dựng và thương mại Hải Anh. Đây cũng là biện pháp được Cục Thuế Bắc Ninh và các chi cục thuế tại Bắc Ninh áp dụng rất hiệu quả trong thời gian qua

Tỷ trọng nợ thuế giảm

Nhờ những giải pháp đồng bộ, quyết liệt của Bộ Tài chính, đặc biệt là của ngành thuế, công tác thu hồi nợ đọng thuế, phí, tiền thuê đất đạt được những kết quả tích cực. Bình quân từ năm 2011 đến 2017 thu đạt 81% số nợ có khả năng thu hồi, tốc độ tăng bình quân 16,3%/năm (năm 2015: 37.557 tỷ đồng, tăng 17,7%; năm 2016: 40.049 tỷ đồng, tăng 6,6%; năm 2017: 44.707 tỷ đồng, tăng 11,6%, 10 tháng năm 2018 thu được 26.432 tỷ đồng). Tỷ trọng tổng nợ trên tổng thu nội địa đã giảm mạnh từ 12,2% năm 2014, tính đến hết năm 2017 giảm xuống chỉ còn ở mức 7,6% (năm 2014 là 12,2%; năm 2015 là 10,3%; năm 2016 là 8,5%, năm 2017 là 7,6% và năm 2018 là 7%). Đó là những chuyển biến rất tích cực và đáng phấn khởi.

Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là bên cạnh những chủ thể nợ thuế còn đang hoạt động, cũng có những chủ thể nợ thuế đã phá sản, giải thể, chết, mất tích, không còn sản xuất, kinh doanh và không còn khả năng nộp ngân sách Nhà nước. Thực tế, việc thu hồi nợ thuế, tiền phạt, tiền phạt chậm nộp với những chủ thể này chắc chắn không thể thực hiện được. Trong khi đó, càng để kéo dài, số tiền không có khả năng thu hồi này sẽ càng tăng do sự tích lũy của các khoản tiền phạt theo quy định. Đây là thực trạng không thể không xử lý. Trong quá trình tìm giải pháp xử lý, cần bóc tách những trường hợp chủ thể nợ thuế đã giải thể, phá sản nhưng chưa thực hiện việc khai báo để làm rõ trách nhiệm quản lý DN và hoạt động của DN sau khi thành lập. Tăng cường các khâu hậu kiểm để không dẫn tới tình trạng luật pháp bị vô hiệu hóa khi DN tự giải thể nhằm trốn thuế…

THÙY DƯƠNG