QĐND - Lĩnh vực y tế luôn có sự phối hợp, cộng tác hiệu quả giữa Bộ Y tế và Bộ Quốc phòng. Kết hợp quân dân y (QDY) là biện pháp quan trọng để thực hiện nhiệm vụ cứu chữa thương binh, bệnh binh và chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân. Phóng viên Báo Quân đội nhân dân đã có cuộc đối thoại với PGS, TS  Phạm Lê Tuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế, Phó trưởng ban Quân dân y cấp bộ để bạn đọc hiểu rõ hơn những thành tựu mà chương trình QDY kết hợp mang lại.

-  Từ năm 1990, Bộ Y tế và Bộ Quốc phòng đã thống nhất đưa hoạt động QDY thành một chương trình y tế với nội dung “Kết hợp QDY xây dựng nền quốc phòng toàn dân để phục vụ sức khỏe nhân dân”. Thứ trưởng có thể cho biết một số kết quả mà chương trình đã đạt được?

-  Mục tiêu của chương trình là huy động sức mạnh của các lực lượng QDY nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe nhân dân, góp phần xây dựng nền quốc phòng toàn dân, chuẩn bị cho lực lượng y tế sẵn sàng đáp ứng những yêu cầu của chiến tranh, phòng, chống thiên tai, thảm họa...

PGS, TS Phạm Lê Tuấn. Ảnh: HÀ VŨ

Thời gian qua, hàng trăm trạm y tế xã đã được các đơn vị quân y giúp đỡ. Điển hình như sự góp sức của quân y các đồn biên phòng, đoàn kinh tế-quốc phòng vào việc chăm sóc sức khỏe nhân dân vùng biên giới xa xôi. Các chiến sĩ quân y biên phòng chăm sóc sức khỏe nhân dân vùng biên cương vừa là giúp dân, vừa là nghĩa vụ, dựa vào dân để bảo vệ biên cương. Hệ thống các cơ sở khám, chữa bệnh QDY từ Trung ương đến địa phương được hình thành và phát triển. Đến nay, cả nước có 9 bệnh viện QDY, 3 trung tâm y tế QDY, 83 bệnh xá QDY, 138 phòng khám QDY và hàng trăm trạm y tế QDY. Việc kết hợp QDY xây dựng lực lượng y tế dự bị động viên là một giải pháp mang tính chiến lược trong việc xây dựng tiềm lực y tế-quân sự trong khu vực phòng thủ tỉnh/thành phố. Kết hợp còn là một giải pháp rất hiệu quả, góp phần thực hiện nhiệm vụ dân vận của Đảng; đặc biệt, ở vùng sâu, vùng xa, vùng trọng điểm an ninh chính trị.

-  Chương trình đã có những giúp đỡ thiết thực nào để cải thiện vấn đề chăm sóc sức khỏe và nâng cao kiến thức tự chăm sóc, bảo vệ sức khỏe cho người dân ở khu vực trên, thưa thứ trưởng?

-  Để bù đắp sự thiếu hụt về nhân lực y tế ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo những năm qua, Học viện Quân y đã được đào tạo bác sĩ cử tuyển từ những địa phương kinh tế chậm phát triển, biên giới, Tây Nguyên, Tây Bắc… tạo nguồn bác sĩ bổ sung cho tuyến y tế cơ sở. Các trường đại học y dược cũng đã đào tạo nhiều bác sĩ chuyên tu, chuyên khoa sau đại học bổ sung cho những tuyến quân y. Bệnh viện quân y, bệnh viện dân y tuyến Trung ương đã cử cán bộ xuống giúp đỡ, chuyển giao kỹ thuật có hiệu quả cho các bệnh viện, bệnh xá tuyến dưới. Ban điều hành chương trình chỉ đạo và hỗ trợ kinh phí đào tạo cho những trường thuộc các quân khu đào tạo hàng trăm nhân viên y tế thôn bản từ nguồn chiến sĩ là con em đồng bào dân tộc, chuẩn bị hoàn thành nghĩa vụ quân sự sau khi ra trường trở về làm công tác y tế thôn bản. Từ năm 2007, Ban điều hành chương trình tham mưu cho lãnh đạo Bộ Quốc phòng chỉ đạo Học viện Quân y mở lớp đào tạo chuyên khoa sau y sĩ về sản, nhi, y tế cộng đồng cho 167 đồng chí quân y sĩ biên phòng, các đoàn kinh tế-quốc phòng, góp phần cung cấp nguồn nhân lực đáng kể có chất lượng cho sự nghiệp chăm sóc sức khỏe nhân dân. Bộ môn Y học gia đình (Trường Đại học Y Hà Nội) phối hợp với Bộ tư lệnh Bộ đội Biên phòng huấn luyện bổ sung kiến thức về y học gia đình cho hơn 600 cán bộ quân y của các đồn biên phòng khu vực biên giới phía Bắc và Tây Nguyên. Nhiều xã “trắng” về y tế nay đã có trạm xá và cán bộ y tế giúp dân chữa khỏi nhiều ca bệnh hiểm nghèo, được bà con tin yêu.

Công tác khám, chữa bệnh chính sách cho đồng bào các dân tộc được Ban Quân dân y cấp bộ quan tâm đặc biệt. Hằng năm, vào dịp kỷ niệm Ngày Thương binh-Liệt sĩ (27-7), Ngày thành lập QĐND Việt Nam và Ngày hội Quốc phòng toàn dân (22-12), Chương trình kết hợp QDY đã huy động mọi nguồn lực để triển khai các hoạt động khám, chữa bệnh cho nhân dân.

- Thưa thứ trưởng, chỉ còn một năm nữa là kết thúc giai đoạn 2012-2015 của chương trình, liên bộ đã có những định hướng gì trong giai đoạn tiếp theo?

- Để phát huy hiệu quả của Chương trình kết hợp QDY năm 2015 và những năm tiếp theo, Bộ Y tế phối hợp với Bộ Quốc phòng và các địa phương tiếp tục triển khai nhiều giải pháp nhằm không ngừng phát triển y tế phục vụ CSSK nhân dân và bảo đảm y tế cho quốc phòng. Củng cố y tế cơ sở, tập trung nâng cao năng lực hoạt động cho các cơ sở khám, chữa bệnh kết hợp QDY thuộc vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, nâng cao chất lượng CSSK cho đồng bào các dân tộc khu vực biên giới và nhân dân nước bạn; rút ngắn khoảng cách về bảo đảm y tế giữa các vùng, đa dạng hơn các hình thức kết hợp QDY theo phương thức sử dụng lực lượng tại chỗ... Trong đó, chúng tôi tập trung vào củng cố mạng lưới y tế cơ sở, tham gia khám, chữa bệnh cho nhân dân, tuyên truyền, giáo dục ý thức vệ sinh phòng bệnh và triển khai các chương trình y tế quốc gia, xây dựng nông thôn mới… Phối hợp với Bộ Quốc phòng và các địa phương triển khai thực hiện Đề án “Phát triển y tế biển, đảo Việt Nam đến năm 2020” đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt nhằm bảo đảm cho người dân sinh sống và làm việc ở vùng biển, đảo được tiếp cận và sử dụng dịch vụ y tế cho nhu cầu dự phòng, cấp cứu, khám, chữa bệnh và nâng cao sức khỏe. Tăng cường phối hợp trong huấn luyện, diễn tập, đào tạo, nghiên cứu, ứng dụng khoa học kỹ thuật trong y học; đặc biệt về y học thảm họa và y học biển cho lực lượng QDY, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

- Trân trọng cảm ơn đồng chí!

THU HƯƠNG (thực hiện)