Lần đầu tiên trong lịch sử giá dầu trong nước cao hơn giá xăng, vì sao?

Nguyên nhân giá dầu cao hơn giá xăng

Cụ thể, từ 15 giờ chiều 5-9, Liên bộ Công Thương – Tài chính đã điều chỉnh giá bán lẻ xăng dầu. Theo đó, xăng E5 RON 92 giảm 366 đồng/lít xuống còn 23.359 đồng/lít; xăng RON95 giảm 439 đồng/lít còn 24.230 đồng/lít.

Trong khi đó, giá dầu tiếp tục đồng loạt tăng từ 1.389 - 1.429 đồng/lít, neo ở mức 25.188 - 25.445 đồng/lít. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử giá dầu chính thức cao hơn giá xăng.

Từ đầu năm đến nay, giá xăng trong nước đã qua 23 kỳ điều chỉnh, trong đó 12 lần tăng, 9 lần giảm và 1 lần giữ nguyên giá bán. Giá xăng hiện đã trở lại ngưỡng ngang bằng những tháng đầu năm nay.

Lý giải về nguyên nhân giảm giá xăng và tăng giá dầu, Liên bộ Công Thương - Tài chính cho biết, tại kỳ điều hành này, liên bộ tiếp tục trích lập vào Quỹ bình ổn giá với xăng E5 ở mức 451 đồng/lít, xăng RON95 là 493 đồng/lít, dầu mazut 641 đồng/kg; không trích lập Quỹ bình ổn giá với dầu diesel và dầu hỏa. 

Đồng thời, liên bộ cũng không chi Quỹ bình ổn giá với xăng trong khi thực hiện chi Quỹ bình ổn giá với dầu diesel ở mức 300 đồng/lít, dầu hỏa là 100 đồng/lít.

Ngoài ra, Liên Bộ Công Thương – Tài chính cho biết, ở kỳ điều hành này, giá cơ sở các mặt hàng xăng và dầu mazut giảm nhẹ, giá mặt hàng dầu diesel và dầu hỏa tăng cao.

Do đó, để hỗ trợ cho đời sống của người dân và hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, Liên Bộ Công Thương - Tài chính quyết định dừng trích lập Quỹ bình ổn giá đối với mặt hàng dầu diesel và dầu hỏa, đồng thời, thực hiện chi Quỹ bình ổn giá đối với các mặt hàng này để hạn chế mức tăng cao của giá mặt hàng dầu diesel và dầu hỏa; giữ nguyên mức trích lập Quỹ bình ổn giá đối với các mặt hàng xăng và dầu mazut để giảm giá các mặt hàng này theo xu hướng giảm của giá thị trường thế giới.

Cụ thể, Liên Bộ đã thực hiện trích lập Quỹ bình ổn giá đối với mặt hàng xăng E5RON92 ở mức 451 đồng/lít (bằng kỳ trước), xăng RON95 ở mức 493 đồng/lít (bằng kỳ trước), dầu diesel ở mức 0 đồng/lít (kỳ trước là 250 đồng/lít), dầu hỏa ở mức 0 đồng/lít (kỳ trước là 400 đồng/lít) và dầu mazut ở mức 641 đồng/kg (bằng kỳ trước). Đồng thời, thực hiện chi Quỹ bình ổn giá đối với dầu diesel ở mức 300 đồng/lít; dầu hỏa ở mức 100 đồng/lít. 

Đặc biệt, bình quân giá thành phẩm xăng dầu thế giới giữa 2 kỳ điều hành giá ngày 22-8-2022 và ngày 5-9-2022 giảm với xăng RON92 dùng để pha chế xăng E5RON92, xăng RON95, dầu mazut; và tăng với dầu diesel, dầu hỏa.

Giá "vàng đen" trên thế giới trong hai tuần gần đây tăng mạnh. Ảnh minh họa: oilprice.com.

Mặt khác, giá "vàng đen" trên thế giới trong hai tuần gần đây tăng mạnh trở lại, với mức tăng 10-16% so với mức bình quân của kỳ điều hành ngày 22-8. 

Chốt phiên 5-9, giá dầu Brent giao tháng 11 đã tăng lên mức trên 95 USD/thùng, trong khi giá dầu thô WTI bật tăng gần 89 USD/thùng. Đà tăng của giá dầu diễn ra ngay sau khi OPEC+ bất ngờ thông báo sẽ cắt giảm sản lượng dầu 100 nghìn thùng/ngày trong tháng 10, đồng thời tuyên bố sẽ tiếp tục thảo luận về việc điều chỉnh sản lượng bất cứ khi nào cần thiết.  

Việc tăng giá dầu cũng xuất phát từ một số nguyên nhân như nhu cầu tăng cao khi các nước châu Âu chuyển sang sử dụng các nguyên liệu thay thế khí đốt của Nga vốn đang rất đắt đỏ. Ngoài ra, do nhu cầu trên thế giới tăng mạnh với dầu diesel, nhiều nước tích trữ chuẩn bị cho mùa đông sắp tới do lo ngại thiếu hụt mặt hàng này; một phần nguyên nhân khác cũng là do xuất khẩu dầu diesel từ Nga và Trung Quốc giảm mạnh; tồn kho xăng dầu của Mỹ giảm trong khi mùa mưa bão tại Mỹ đang đến gần ảnh hưởng đến hoạt động khai thác và vận chuyển dầu thô...

Bảo đảm nguồn cung cho thị trường trong nước

Theo báo cáo của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, kế hoạch sản xuất xăng dầu của 2 Nhà máy lọc dầu trong nước (Nhà máy Nghi Sơn và Nhà máy Bình Sơn) trong 6 tháng cuối năm là: Quý III dự kiến sản xuất 3,9 triệu m3 (chiếm 72% tổng nhu cầu) và quý IV dự kiến sản xuất 4,4 triệu m3 (chiếm 80% tổng nhu cầu).

Bộ Công Thương đánh giá, về cơ bản, lượng sản xuất theo kế hoạch đề ra để cân đối cung cầu từ đầu năm 2022 và đã được phân giao thực hiện cho các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu trong nước để bảo đảm nguồn cung cho thị trường.

Hiện 2 nhà máy đều đang vận hành ở công suất tối đa, Nhà máy lọc hóa dầu Bình Sơn dự kiến sẽ vận hành ở mức công suất 105% trong 4 tháng cuối năm 2022 để cung ứng xăng dầu cho thị trường.

Ảnh minh họa.

Nhằm hỗ trợ cho đời sống, sản xuất, kinh doanh của người dân, doanh nghiệp còn nhiều khó khăn do tác động của dịch bệnh Covid-19, góp phần bình ổn thị trường, kiểm soát lạm phát, trong công tác điều hành giá xăng dầu trong những tháng đầu năm (khi giá xăng dầu thế giới tăng cao), Liên Bộ Công Thương - Tài Chính đã chi sử dụng liên tục Quỹ Bình ổn giá xăng dầu (với mức chi từ 100 - 1.500 đồng/lít tùy loại) để bình ổn giá xăng dầu trong nước, điều chỉnh giá xăng dầu trong nước phù hợp với diễn biến của giá xăng dầu thế giới nhưng mức tăng thấp hơn mức tăng của giá xăng dầu thế giới....

Trong thời gian tới, Bộ Công Thương cho biết sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Bộ Tài chính, thực hiện đúng quy định để điều hành giá xăng dầu trong nước phù hợp với diễn biến giá xăng dầu thế giới. Đồng thời, sử dụng công cụ Quỹ Bình ổn giá một cách hiệu quả và linh hoạt nhằm hạn chế mức biến động mạnh của giá xăng dầu trong nước so với biến động của giá thế giới, bảo đảm hài hòa lợi ích giữa các chủ thể tham gia thị trường, giúp duy trì nguồn cung xăng dầu ổn định cho thị trường trong nước, góp phần thực hiện mục tiêu kiểm soát lạm phát và hỗ trợ phục hồi kinh tế.

THẢO PHƯƠNG