Đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hưng Yên) cho biết, hơn 90% thị trường thương mại điện tử Việt Nam đang thuộc về các sàn thương mại có vốn nước ngoài.

“Điều này đồng nghĩa với việc dòng tiền, dữ liệu và lợi nhuận phần lớn chảy ra ngoài lãnh thổ, trong khi doanh nghiệp trong nước, dù có năng lực, rất khó cạnh tranh do chưa được hưởng cơ chế hỗ trợ phù hợp”, đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai nói.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì phiên họp.

Đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai nêu quan điểm, cần có chính sách khuyến khích, ưu tiên và bảo vệ sàn thương mại điện tử Việt Nam, coi đây là hạ tầng kinh tế số quan trọng của quốc gia, từ đó hình thành nền thương mại số độc lập, tự chủ của Việt Nam.

Một vấn đề khác, mức phí các sàn thương mại nước ngoài hiện đang thu ở mức cao, từ 15-30%, làm tăng giá bán lẻ và giảm lợi nhuận của người sản xuất trong nước. Trong khi đó, một số doanh nghiệp Việt Nam đang triển khai mô hình sàn không thu phí nhà bán, như mô hình F2C (từ nhà máy đến người tiêu dùng), giúp giảm giá hàng hóa, chia sẻ lợi ích với người tiêu dùng.

Theo đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai, cần có quy định khuyến khích những mô hình như vậy, để biến thương mại điện tử thành công cụ thúc đẩy tiêu dùng nội địa, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và nông dân Việt Nam.

 Đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai phát biểu.

Từ khía cạnh an ninh dữ liệu và chủ quyền số quốc gia, đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai chia sẻ: Vấn đề đáng lo ngại hiện nay là dữ liệu thương mại điện tử của người Việt Nam lại được lưu trữ và xử lý tại nước ngoài, trong khi dữ liệu người tiêu dùng, hành vi tiêu dùng và thanh toán là tài nguyên quý giá, có ý nghĩa chiến lược với an ninh kinh tế. Vì vậy, cần có quy định lưu trữ dữ liệu thương mại điện tử của công dân Việt Nam trong lãnh thổ Việt Nam.

Cũng liên quan tới vấn đề chủ quyền số, đại biểu Đỗ Đức Hiển (Đoàn đại biểu Quốc hội Thành phố Hồ Chí Minh) cho rằng, việc quy định miễn điều kiện tiếp cận thị trường của nhà đầu tư nước ngoài vào doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ trong lĩnh vực thương mại điện tử có thể dẫn tới nhiều hệ quả tiêu cực, làm méo mó môi trường cạnh tranh.

Đại biểu Đỗ Đức Hiển phát biểu.

Sau thời gian 5 năm miễn trừ, việc giám sát và chuyển tiếp sang cơ chế kiểm soát bình thường có thể gặp khó khăn, bởi trong thực tế, nhiều doanh nghiệp nhỏ ban đầu có thể đã mở rộng quy mô và hình thành hệ sinh thái thương mại điện tử lớn dưới sự chi phối của nhà đầu tư nước ngoài, dẫn đến khó xử lý, thậm chí mất kiểm soát quyền chi phối nền tảng số nội địa.

Do vậy, đại biểu Đỗ Đức Hiển đề nghị cân nhắc lại quy định miễn trừ này. Nếu giữ quy định như vậy, thì cần bổ sung quy định chặt chẽ về tiêu chí, phạm vi và cơ chế giám sát đầu tư gián tiếp, để việc miễn trừ trách nhiệm được phù hợp, không gây rủi ro về an ninh, chủ quyền số và tính minh bạch trong kiểm soát hoạt động đầu tư nước ngoài, trái với mục tiêu bảo đảm phát triển bền vững, tự chủ trong lĩnh vực thương mại điện tử.

Tin, ảnh: CHIẾN THẮNG

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Chính trị xem các tin, bài liên quan.