Kinh tế - xã hội chuyển biến tích cực nhưng vẫn còn không ít thách thức, khó khăn

QĐND Online – Sáng 20-5, trong phiên khai mạc Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XIII, Phó thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã trình bày Báo cáo đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2014; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2015. Theo báo cáo, tình hình kinh tế-xã hội tiếp tục có những chuyển biến tích cực, tuy nhiên nước ta cũng đang phải đổi mặt với không ít khó khăn, thách thức...

Năm 2014 trước bối cảnh khó khăn trong nước và thế giới, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quyết tâm cao của toàn bộ hệ thống chính trị trong việc thực hiện các Nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương, của Quốc hội, sự chỉ đạo, điều hành tập trung, quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ban, ngành và các cấp chính quyền địa phương, sự giám sát có hiệu quả của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội và của các đại biểu Quốc hội, sự nỗ lực của cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân cả nước trong việc thực hiện các mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, văn minh, tình hình kinh tế - xã hội của đất nước đã có nhiều chuyển biến tích cực, đạt được nhiều kết quả quan trọng. Kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát, tăng trưởng được phục hồi trong hầu hết các ngành, lĩnh vực, tăng trưởng GDP cao hơn hai năm trước, sau 4 năm thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2011-2015, năm 2014 là năm đầu tiên có mức tăng trưởng vượt mục tiêu đề ra.

Trong tổng số 14 chỉ tiêu kế hoạch Quốc hội giao có 10 chỉ tiêu đạt cao hơn so với số ước thực hiện đã báo cáo Quốc hội, không có chỉ tiêu nào thấp hơn so với số đã báo cáo Quốc hội. So với kế hoạch năm 2014, có 13/14 chỉ tiêu đạt và vượt mục tiêu đề ra. Chỉ có 01 chỉ tiêu không đạt kế hoạch là Tỷ lệ lao động qua đào tạo.

Ảnh minh họa. Nguồn: noichinhtiengiang.vn

Năm 2014, lạm phát được kiểm soát thấp. Chỉ số giá tiêu dùng tháng 12 năm 2014 tăng 1,84% so với tháng 12/2013 (số đã báo cáo Quốc hội là 4,5-4,6%); bình quân năm 2014 tăng 4,09% so với năm 2013, là mức tăng thấp nhất trong 10 năm trở lại đây.

Về tiền tệ, tín dụng, tổng phương tiện thanh toán đến cuối năm 2014 tăng 18,13% so với tháng 12 năm 2013 (năm 2013 tăng 18,5%). Tổng số dư tiền gửi của khách hàng tại các tổ chức tín dụng tăng 17,62% so với cuối năm 2013 (cùng kỳ năm 2013 tăng 19,83%).

Về thu, chi ngân sách nhà nước Tổng thu NSNN thực hiện đạt 863,52 nghìn tỷ đồng, tăng 80,82 nghìn tỷ đồng (10,3%) so dự toán (tăng 17,12 nghìn tỷ đồng so báo cáo Quốc hội). Tổng chi NSNN năm 2014 đạt 1.087,52 nghìn tỷ đồng, tăng 8% (80,82 nghìn tỷ đồng) so dự toán, tăng 17,12 nghìn tỷ đồng so báo cáo Quốc hội; Bội chi NSNN năm 2014 giữ ở mức Quốc hội quyết định 224 nghìn tỷ đồng, bằng 5,69% GDP thực hiện.

Tổng vốn đầu tư phát triển toàn xã hội năm 2014 đạt 1.220,7 nghìn tỷ đồng, bằng 31% GDP, vượt kế hoạch đề ra (khoảng 30% GDP) và cao hơn số đã báo cáo Quốc hội (bằng 30,1% GDP).

Về tăng trưởng tổng sản phẩm trong nước (GDP), Năm 2014 kinh tế - xã hội nước ta phát triển với những tín hiệu tích cực, kinh tế vĩ mô ổn định, tạo môi trường thuận lợi cho các nhà đầu tư kinh doanh, phát triển sản xuất. Tăng trưởng GDP cả năm đạt 5,98% (số đã báo cáo Quốc hội là trên 5,8%), cao hơn mức tăng 5,42% của năm 2013 và 5,25% của năm 2012.

An sinh xã hội và phúc lợi xã hội được bảo đảm; tỷ lệ hộ nghèo giảm; đời sống nhân dân được cải thiện. Công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng được chú trọng. Chủ quyền quốc gia được giữ vững; an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội được bảo đảm. Công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế đạt nhiều kết quả quan trọng.

Bên cạnh những kết quả đạt được nêu trên, cũng còn nhiều tồn tại, hạn chế cần phải khắc phục trong thời gian tới. Việc triển khai nhiệm vụ tái cơ cấu kinh tế còn chậm, chất lượng, hiệu quả chưa có cải thiện nhiều. Cân đối ngân sách nhà nước còn khó khăn, cơ cấu chi ngân sách chưa hợp lý. Hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp trong nước vẫn còn nhiều khó khăn, nhất là về thị trường tiêu thụ và khả năng cạnh tranh.

Theo báo cáo của Chính phủ, về thực hiện mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 4 tăng 0,04% so với tháng 12-2014. So với cùng kỳ năm trước, CPI tháng 4 tăng 0,99% và bình quân 4 tháng đầu năm tăng 0,8%. Tổng phương tiện thanh toán đến 20-4 ước tăng 2,57% so với tháng 12-2014 (cùng kỳ năm 2014 tăng 3,81%). Tổng số dư tiền gửi của khách hàng tại các tổ chức tín dụng ước tăng 1,67% (cùng kỳ năm 2014 tăng 2,94%). Tín dụng đối với nền kinh tế ước tăng 2,78% (cùng kỳ năm 2014 tăng 0,53%). Mặt bằng lãi suất huy động và cho vay ổn định so với tháng trước.

Tổng thu NSNN thực hiện 4 tháng đầu năm ước đạt 314,1 nghìn tỷ đồng, bằng 34,5% dự toán, tăng 9,4% so với cùng kỳ năm 2014.

Về thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế, tăng trưởng GDP Quý I/2015 ước đạt 6,03%, là mức tăng cao nhất trong vòng 5 năm qua (cùng kỳ 2011: 5,9%; 2012: 4,75%; 2013: 4,76%; 2014: 5,06%). Trong Quý I/2015, công nghiệp - xây dựng là khu vực duy nhất có mức tăng trưởng cao hơn cùng kỳ năm trước, là khu vực đóng góp lớn nhất vào tăng trưởng chung, đóng góp 2,82 điểm phần trăm; khu vực dịch vụ đóng góp 2,36 điểm phần trăm; khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản đóng góp 0,28 điểm phần trăm.

Vốn đầu t­­ư trực tiếp nư­­ớc ngoài thực hiện 4 tháng đầu năm ước đạt 4,2 tỷ USD, tăng 5% so với cùng kỳ năm 2014 (tăng 6,7%).

Trong 4 tháng đầu năm, có 28.235 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới với tổng số vốn đăng ký 162.500 tỷ đồng, tăng 9,7% về số doanh nghiệp và tăng 13,3% về số vốn đăng ký so với cùng kỳ năm trước. Tỷ trọng vốn đăng ký bình quân trên một doanh nghiệp đạt 5,7 tỷ đồng, tăng 1,8% so với cùng kỳ năm 2014. Số doanh nghiệp gặp khó khăn buộc phải tạm ngừng hoạt động là 19.035 doanh nghiệp, tăng 4,5% so với cùng kỳ năm trước (tăng 9,4%). Có 3.249 doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể, chấm dứt hoạt động kinh doanh, giảm 0,8% so với cùng kỳ năm trước (tăng 7,2%).

Trước những diễn biến trong nước và thế giới, Chính phủ dự báo: “Với đà phục hồi tăng trưởng trong Quý I/2015, tình hình kinh tế vĩ mô sẽ tiếp tục ổn định là điều kiện quan trọng nhất cho sự phát triển nền kinh tế trong thời gian tới. Tuy nhiên, những khó khăn, đối với phát triển kinh tế còn rất lớn; năng suất, chất lượng và khả năng cạnh tranh thấp, sẽ là thách thức rất lớn khi thành lập cộng đồng ASEAN vào cuối năm nay”.

Chính phủ xác định năm 2015 là năm cuối thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2011-2015, do vậy nhiệm vụ đặt ra cho những tháng còn lại của năm 2015 là rất nặng nề, có ý nghĩa rất quan trọng đến việc thực hiện các mục tiêu của kế hoạch 5 năm 2011-2015 và tạo cơ sở cho việc phát triển nhanh, bền vững trong giai đoạn 2016-2020. Để đạt được các mục tiêu đó, Chính phủ, các cấp, các ngành cần tiếp tục quyết tâm và triển khai quyết liệt hơn nữa các giải pháp, chính sách được nêu trong các Nghị quyết của Trung ương, Quốc hội, Chính phủ, trong đó tập trung thực hiện 11 giải pháp chủ yếu: Tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, đẩy nhanh tái cơ cấu và cổ phần hóa DNNN; ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, tạo điều kiện thuận lợi phát triển sản xuất, kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng; đẩy mạnh tái cơ cấu nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của sản phẩm, doanh nghiệp, của nền kinh tế; đẩy mạnh xuất khẩu, kiểm soát nhập khẩu, phát triển thị trường trong nước; phát triển nguồn nhân lực, đẩy mạnh nghiên cứu và ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất, kinh doanh; bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân; bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu; hoàn thiện thể chế, đẩy mạnh cải cách hành chính, phòng chống tham nhũng; bảo đảm quốc phòng, an ninh và trật tự an toàn xã hội; nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế; tăng cường công tác thông tin truyền thông.