Đại biểu Thạch Phước Bình (đoàn Vĩnh Long) cho rằng, kể từ khi Luật BVMT năm 2020 có hiệu lực đã mở ra một chương mới trong quản lý tài nguyên và phát triển bền vững của đất nước. “Chúng ta đã coi BVMT là nền tảng của tăng trưởng, chứ không phải là cái giá phải trả cho phát triển”, đại biểu Thạch Phước Bình nhấn mạnh.

Tuy nhiên, một số đại biểu Quốc hội cho rằng, công tác BVMT còn nhiều thách thức. Ô nhiễm không khí và nguồn nước ngày càng nghiêm trọng. Khung pháp lý tuy tiến bộ nhưng vẫn còn “khoảng trống hành động”.

Quang cảnh phiên họp ngày 30-10, Kỳ họp thứ mười, Quốc hội khóa XV. Ảnh: TRỌNG HẢI

Luật BVMT năm 2020 đã có cơ chế thị trường carbon, trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR), nhưng đến nay chưa vận hành thực chất; chưa có quy định cụ thể về mua sắm xanh, tái chế nhựa, tái sử dụng nước thải. Nhiều địa phương phản ánh thủ tục môi trường vẫn phức tạp, chưa tách bạch rõ giữa giai đoạn đầu tư và giai đoạn vận hành, làm chậm hàng trăm dự án đầu tư xanh. Theo nhiều đại biểu, đã đến lúc xem môi trường là chỉ số năng lực điều hành quốc gia, không chỉ là nhiệm vụ kỹ thuật.      

Có đại biểu cho rằng, hệ thống hạ tầng kỹ thuật BVMT hiện nay còn thiếu đồng bộ và chưa được ưu tiên đầu tư đúng mức. Không ít công trình sau đầu tư thiếu kinh phí vận hành, công nghệ lạc hậu, dẫn đến hoạt động kém hiệu quả, thậm chí ngừng hoạt động. Tình trạng chưa huy động được vốn tư nhân vào lĩnh vực môi trường vẫn là điểm nghẽn lớn.

Điều này đòi hỏi phải có cơ chế, chính sách khuyến khích, thúc đẩy thu hút mạnh mẽ nguồn lực xã hội hóa cho công tác BVMT. Đặc biệt, cần phát huy vai trò của khu vực tư nhân trong các hoạt động xử lý ô nhiễm, đầu tư hạ tầng kỹ thuật về thu gom và xử lý nước thải, chất thải rắn sinh hoạt tại các địa phương. Mặt khác, cũng có đại biểu Quốc hội nêu ý kiến, hiện nay, cơ chế, chính sách, pháp luật nặng về quản lý và xử lý hành chính; còn thiếu vắng công cụ để khuyến khích đầu tư công nghệ biến rác thải, chất thải này thành những nguyên liệu.

Điều quan trọng là BVMT cần tạo chuyển biến mạnh mẽ hơn trong nhận thức và văn hóa ứng xử thường ngày của mỗi công dân. Mỗi người cần nhận thức rằng việc chấp hành pháp luật về BVMT là đang bảo vệ chính mình, đang gìn giữ và tạo dựng môi trường sống cho cộng đồng và cho các thế hệ mai sau.

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Kinh tế xem các tin, bài liên quan.