Điểm nghẽn hạ tầng giao thông

Khu vực phía Nam tỉnh Đồng Nai có sân bay quốc tế, cụm cảng biển nước sâu và hàng chục khu công nghiệp được xem là “lợi thế vàng” để tăng trưởng. Thế nhưng, nghịch lý là khu vực đang đối mặt với “điểm nghẽn” hạ tầng giao thông.

Giao thông kết nối TP Hồ Chí Minh (cũ) và Bà Rịa - Vũng Tàu (cũ) gần như phụ thuộc hoàn toàn vào cầu Đồng Nai và Quốc lộ 51, trong khi mặt đường hẹp, xuống cấp. Đáng chú ý, Đồng Nai có gần 10km tiếp giáp TP Hồ Chí Minh nhưng gần như bị chia cắt bởi sông Đồng Nai và hiện chưa có cầu vượt sông kết nối 2 địa phương.

Cầu Đồng Nai hiện hữu, kết nối Đồng Nai với TP Hồ Chí Minh. 

Tỉnh ủy viên, Phó chủ tịch UBND tỉnh Hồ Văn Hà thừa nhận, hạ tầng giao thông là “điểm nghẽn” lớn nhất đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của Đồng Nai hiện nay. Nhiều tuyến đường lẽ ra phải hoàn thành từ nhiều năm trước nhưng đến nay vẫn chưa xong.

Thực trạng trên không chỉ ảnh hưởng đến việc đi lại, làm gia tăng chi phí logistics của doanh nghiệp, môi trường đầu tư, mà còn khiến nhiều tiềm năng, lợi thế của tỉnh chưa được khai thác hiệu quả. Tốc độ đô thị hóa của khu vực và của tỉnh bị tác động do các dự án khu đô thị, khu công nghiệp theo quy hoạch chậm triển khai. Điển hình tại các phường: Long Hưng, Phước Tân, Tam Phước dù đã hình thành hàng loạt dự án quy mô hàng trăm đến hàng ngàn hécta nhưng ít người dân sinh sống; giá bất động sản khu vực dọc sông phía Đồng Nai và bờ đối diện TP Hồ Chí Minh có sự chênh lệch lớn, dù chỉ cách nhau một con sông.

Về kết nối vùng, Đồng Nai chưa phát huy được vai trò “cửa ngõ phía Đông” của TP Hồ Chí Minh do thiếu cầu bắc qua sông, đường kết nối. Nhận diện rõ vấn đề này, trong Quy hoạch tỉnh Đồng Nai giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, cùng các quy hoạch chung đô thị cấp huyện (cũ) và quy hoạch phân khu, hàng loạt dự án giao thông chiến lược đã được tỉnh cập nhật, triển khai với kỳ vọng xóa “điểm nghẽn”, “mở lối” phát triển cho vùng phía Nam.

Theo Bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai Vũ Hồng Văn, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh, Đồng Nai hiện có diện tích đứng thứ 9, dân số đứng thứ 5 và quy mô kinh tế đứng thứ 4 cả nước. Hệ thống hạ tầng giao thông có đủ 5 phương thức: Đường bộ, hàng không, đường sắt, đường thủy nội địa và đường biển. Đây là lợi thế hiếm có để phát triển.

Để khai thác hiệu quả tiềm năng và lợi thế này, Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Đồng Nai lần thứ XI, nhiệm kỳ 2025-2030, xác định hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng giao thông, là một trong những nhiệm vụ đột phá phát triển. Ngay sau Đại hội, Tỉnh ủy Đồng Nai đã phối hợp với Thành ủy TP Hồ Chí Minh tổ chức hội nghị bàn giải pháp kết nối hạ tầng giao thông giữa 2 địa phương.

Hiện tại, tỉnh có các dự án đang và sắp triển khai: Đường Hương lộ 2 và Hương lộ 2 nối dài giúp kết nối Quốc lộ 51 với cao tốc TP Hồ Chí Minh - Long Thành - Dầu Giây. Đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu tạo trục giao thương trực tiếp giữa các khu công nghiệp với trung tâm logistics, cảng biển, sân bay và khu du lịch. Đường Vành đai 3 TP Hồ Chí Minh là trục “xương sống” kết nối các trung tâm kinh tế lớn của vùng Đông Nam Bộ, tạo hành lang giao thông chiến lược thúc đẩy phát triển công nghiệp - đô thị - dịch vụ. Dự án đường trên cao dọc Quốc lộ 51, nhằm giảm áp lực cho Quốc lộ 51 hiện hữu đoạn qua phường Long Hưng. Cùng với đó là các tuyến đường sắt nối dài đến sân bay Long Thành đã được tính toán.

Trong bối cảnh vùng Đông Nam Bộ đang đẩy mạnh liên kết hạ tầng giao thông và phát triển không gian đô thị 2 bờ sông Đồng Nai, nhu cầu kết nối giữa TP Hồ Chí Minh và Đồng Nai ngày càng cấp thiết. Những dự án này không chỉ giảm áp lực giao thông hiện hữu mà còn là động lực phát triển kinh tế - xã hội cho toàn khu vực. Khi hoàn thành, các công trình sẽ rút ngắn thời gian di chuyển, hỗ trợ giao thương, thu hút đầu tư và mở ra không gian phát triển liền mạch giữa hai trung tâm kinh tế lớn của vùng.

Tạo động lực cho phát triển

TS Trần Du Lịch, Ủy viên Hội đồng Tư vấn chính sách tiền tệ quốc gia, thành viên Tổ tư vấn kinh tế - xã hội tỉnh Đồng Nai bày tỏ, Đồng Nai cần phối hợp, đẩy nhanh tiến độ hoàn thành các tuyến đường Vành đai 3, 4 TP Hồ Chí Minh; đồng thời xây dựng tuyến đường sắt kết nối từ cửa khẩu quốc tế đến sân bay, cảng biển để hình thành hành lang thông thoáng phục vụ phát triển.

Tuyến đường cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu dự kiến hoàn thành cuối năm 2025.

Đồng Nai đang trong quá trình điều chỉnh Quy hoạch tỉnh cho phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp và vai trò trung tâm vùng. Trong quy hoạch điều chỉnh, giao thông không chỉ là hạ tầng kỹ thuật mà còn là đòn bẩy chiến lược để tái cấu trúc không gian phát triển, kiến tạo chuỗi giá trị kinh tế - đô thị - dịch vụ. Các khu vực tỉnh ưu tiên tập trung đầu tư hạ tầng kết nối là khu công nghiệp, khu đô thị, cảng biển và sân bay. Đồng thời đầu tư, nâng cấp các tuyến tỉnh lộ, đường nội vùng để khai thác hiệu quả những tuyến cao tốc và đường vành đai đã và sắp hình thành.

Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai Vũ Hồng Văn đã cho rằng, việc kết nối đồng bộ giao thông với TP Hồ Chí Minh là giải pháp để 2 địa phương cùng phát triển. Cần sớm nghiên cứu, triển khai thêm các dự án giao thông ngoài 3 phương thức kết nối đã có (đường bộ, sắt, thủy) như đường sắt tốc độ cao, các cầu kết nối... nhằm đáp ứng nhu cầu đi lại, giảm thời gian di chuyển, đặc biệt rút ngắn khoảng cách giữa sân bay Tân Sơn Nhất và sân bay Long Thành.

Còn Bí thư Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh Trần Lưu Quang nhận định, sau sáp nhập, TP Hồ Chí Minh và Đồng Nai đều có tiềm năng, lợi thế lớn để phát triển. 2 địa phương cần thẳng thắn nhìn nhận những vướng mắc hiện nay, cùng định hướng tháo gỡ vì sự phát triển chung của địa phương và khu vực.

Nhiều chuyên gia khi góp ý điều chỉnh Quy hoạch tỉnh Đồng Nai đều có quan điểm, việc tỉnh đầu tư đồng bộ hạ tầng giao thông như mở thêm “đường băng” sự phát triển bứt phá. Khi các tuyến cao tốc, vành đai, cầu vượt sông hoàn thiện, Đồng Nai sẽ trở thành trung tâm kết nối chiến lược giữa TP Hồ Chí Minh và các tỉnh Tây Nguyên. Các khu công nghiệp, đô thị, cảng biển, sân bay sẽ phát huy tối đa hiệu quả đầu tư; tỉnh có thêm không gian phát triển mới, thúc đẩy tái cơ cấu kinh tế theo hướng xanh và hiện đại. Đây chính là nền tảng để hiện thực hóa tầm nhìn Đồng Nai phát triển xanh, hiện đại, hội nhập sâu vào mạng lưới vùng và quốc tế./.

Mời bạn đọc vào chuyên mục Kinh tế xem các tin, bài liên quan.