Đổi mới chương trình sách giáo khoa là cần thiết

QĐND Online - Chiều 11-11, các đại biểu Quốc hội thảo luận tại tổ về dự án Luật ban hành văn bản pháp luật và Đề án đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông.

Đa số các đại biểu tán thành việc cần thiết phải xây dựng chương trình và biên soạn sách giáo khoa (SGK) với những đổi mới căn bản, toàn diện về mục tiêu, nội dung, phương pháp và hình thức dạy học, thi, kiểm tra, đánh giá chất lượng giáo dục và quản lý, thực hiện chương trình.

Theo đại biểu Hoàng Thị Tố Nga (Nam Định) đề án đổi mới chương trình sách giáo khoa là cần thiết để cho phù hợp với thực tiễn giáo dục hiện nay. Đại biểu cho biết, qua những lần đi giám sát về thực hiện chương trình đổi mới SGK và phản ánh của giáo viên, học sinh thì chương trình SGK hiện nay có rất nhiều bất cập. “Các giáo viên đều kêu là quá tải. Bố trí dạy tại buổi chính khóa ở trường thì không thể dạy hết mà phải dạy thêm vào buổi chiều; buổi chiều không thể học thêm nâng cao mà lại phải dạy cả vào chương trình chính khóa thì mới hết được”, đại biểu Nga nói.

Đại biểu cho biết, trong chương trình giáo dục cơ bản hiện nay có môn dạy nghề nhưng theo đại biểu là không hiệu quả, chỉ là hình thức và mất thời gian. Do đó, đại biểu đề xuất bỏ môn dạy nghề này ở chương trình giáo dục cơ bản rồi lên đến cấp 3 mới đưa môn dạy nghề vào.

Ðoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội thảo luận tại tổ. Ảnh: Phạm Kiên - TTXVN.

Với vấn đề xã hội hóa biên soạn và xuất bản chương trình SGK phổ thông, đại biểu đồng tình với quan điểm chỉ có một bộ SGK duy nhất do Bộ Giáo dục và Đào tạo biên soạn và hiện nay chủ yếu là do Nhà xuất bản giáo dục in. Đại biểu cho rằng, để minh bạch khách quan thì có thể nhiều tổ chức in bộ SGK đấy nhưng phải được kiểm duyệt. Theo đại biểu, Bộ Giáo dục và Đào tạo phải thống nhất, mời các chuyên gia đầu ngành biên soạn, không nhất thiết cứ phải là các giáo sư, tiến sĩ tham gia biên soạn mà nên có cả các giáo viên phổ thông nữa vì chính các giáo viên này là người trực tiếp dạy học, có kinh nghiệm thì sẽ có những phát hiện, góp ý để bộ sách được tốt nhất. Ngoài ra, khi biên soạn bộ sách này rồi cần lấy ý kiến của các giáo viên các cấp, các trường một cách rộng rãi, bộ sách của cấp nào thì lấy ý kiến giáo viên dạy cấp bậc đó để bộ sách có chất lượng và phù hợp với thực tế.

Nhiều đại biểu cũng bày tỏ lo lắng khi đề án chưa có đánh giá toàn diện về bộ SGK cũ và đặt câu hỏi sẽ thay toàn bộ sách hay chỉ thay sách có nội dung không phù hợp; đồng thời đề nghị quy định rõ ràng nội dung này trong đề án. Bên cạnh đó, cần có đánh giá toàn diện về chương trình SGK hiện hành một cách chi tiết, cụ thể hơn, xác định rõ những gì phù hợp và chưa phù hợp... bởi chỉ khi đánh giá được những nội dung trên mới xây dựng được lộ trình phù hợp cho công tác đổi mới.

Theo đại biểu Hoàng Thị Tố Nga (Nam Định), không phải môn nào cũng có thể dạy học theo phương pháp hai chiều như đề án đề cập, tức là phát huy tính chủ động, tích cực của học sinh mà cần phải phân biệt giữa hai đối tượng học là học sinh phổ thông và đối tượng người lớn đi học. Đại biểu cho rằng, cần phân biệt rõ những môn cơ bản và những môn xã hội vì với môn cơ bản có thể truyền đạt theo phương pháp một chiều với học sinh. “Còn với những môn khác như kỹ thuật, xã hội có thể phát huy phương pháp hai chiều vì người lớn là đối tượng đã được học, đã được trang bị kiến thức, đã lao động rồi thì mới áp dụng phương pháp hai chiều từ thực tế của người ta chứ học sinh thì đã biết gì. Cho nên chúng ta cần phải phân biệt rõ điều này chứ không thể toàn bộ bộ sách đều áp dụng cách dạy theo phương pháp hai chiều là chưa hợp lý”, đại biểu Nga nói.

Đại biểu Nguyễn Anh Sơn (Nam Định) cũng cho rằng hiện nay chúng ta chỉ dạy chữ, dạy kiến thức là chính chứ phẩm chất năng lực cá nhân của học sinh thì ít được quan tâm. “Tôi đồng ý với ý kiến của đại biểu Giàng Thị Bình (Lào Cai) là con em chúng ta bây giờ cứ hùng hục suốt ngày đi học nhưng về nhà vẫn cứ ngơ ngơ như “gà tây”, chẳng biết gì cả. Không riêng gì học sinh thành phố mà bây giờ học sinh nông thôn cũng xu hướng là “gà tây” hết”, đại biểu Sơn nói. Ông cũng chia sẻ sự băn khoăn của mình đối với 5 nội dung trong Đề án đổi mới chương trình SGK; đặc biệt trong đó là thực hiện chủ trương nội dung một chương trình và nhiều bộ SGK. Đại biểu đưa ví dụ học sinh ở trường này học bộ sách giáo khoa A nhưng trường khác khi đi học thêm thì lại bảo là phải học trong bộ sách giáo khoa B; thế rồi đi thi lại vào đúng bộ sách giáo khoa B. Chỉ cần một lần diễn ra như thế khiến học sinh hoang mang, phụ huynh hoang mang, liệu khi đó biết giải quyết thế nào.

Do đó, đại biểu đề nghị cố gắng chỉ theo một phương án, chỉ tập trung vào một bộ SGK chứ không nên là nhiều bộ SGK. “Cần huy động tập trung trí tuệ của các chuyên gia, các nhà khoa học, những thầy giáo giỏi của cả nước vào một bộ SGK duy nhất, đảm bảo được tất cả những yêu cầu đặt ra để học sinh học tập trung vào đó, qua đó giảm tải đi. Cá nhân tôi không tán thành chủ trương một chương trình nhiều sách giáo khoa mà tán thành một chương trình một bộ sách giáo khoa”, đại biểu Sơn nhấn mạnh.

Đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội Bùi Thị An phát biểu tại tổ. Ảnh: Phạm Kiên - TTXVN.

Trong khi đó, một số đại biểu như: Bùi Thị An (Hà Nội), Trần Hoàng Ngân, Huỳnh Minh Thiện (TP Hồ Chí Minh)… lại bày tỏ sự đồng tình với chủ trương một chương trình nhiều sách giáo khoa. Theo các đại biểu, chủ trương này mang lại nhiều lợi ích vì đáp ứng được nhu cầu đa dạng của người sử dụng sách giáo khoa, có nhiều sách giáo khoa phù hợp với từng vùng, miền, đặc điểm của địa phương, huy động được trí tuệ của các nhà xuất bản, tổ chức, cá nhân... Đại biểu Trần Hoàng Ngân cho rằng, cần có từ 4 đến 5 bộ sách giáo khoa là phù hợp.

Đại biểu Trịnh Ngọc Thạch (Hà Nội) - Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội cũng cho biết: Tới đây, chương trình đổi mới SGK sẽ theo hướng có một chương trình chuẩn, nhưng không cứng nhắc. SGK sẽ được quy định mềm hơn, nghĩa là nhiều tác giả có quyền viết nhiều bộ SGK khác nhau và các trường được quyền “chấm điểm”, lựa chọn bộ SGK phù hợp nhất đối với học sinh và chương trình dạy của mình. Vì thế, nên sẽ học sinh ở TP Hồ Chí Minh sẽ học SGK khác với học sinh ở Hà Nội. Học sinh ở Tây Nguyên học SGK khác học sinh vùng Tây Bắc… Nói chung, sẽ có nhiều bộ SGK dựa trên một chương trình học “chuẩn” chung. Thêm nữa, chương trình SGK sẽ tập trung vào dạy kỹ năng sống nhiều hơn chứ không phải hàn lâm như trước, không dạy kiến thức quá nặng với học sinh. Nghị quyết tới đây mà Quốc hội thông qua thì sẽ theo chủ trương này…

PHÚC THẮNG