QĐND Online - Phát biểu trong buổi thảo luận về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) chiều 10-11, nhiều đại biểu Quốc hội (ĐBQH) tỏ ý băn khoăn về việc quản lý Nhà nước sau khi doanh nghiệp (DN) được thành lập và chuyện “quyền cơ bản của DN” bị thu hẹp…

Đánh giá Luật DN là đạo luật nền tảng, gốc gác cho hoạt động của DN, đại biểu (ĐB) Vũ Tiến Lộc (Thái Bình) cho rằng, những quy định về quyền của DN trong Luật này có ý nghĩa như kim chỉ nam, như khuôn khổ ràng buộc cho các cơ quan quản lý Nhà nước chuyên ngành khi áp đặt các quy định cho doanh nghiệp. Với DN thì các quyền này như “cái neo” để họ dựa vào đó mà thực hiện các hoạt động kinh doanh của mình, để khiếu nại nếu lỡ bị vi phạm. Tuy nhiên, dự thảo Luật DN (sửa đổi) rút toàn bộ các quy định rất tốt về các quyền cơ bản này của DN, chỉ còn giữ lại quy định về quyền rất chung là “tự chủ kinh doanh”.

“Mà chúng ta cũng biết rất rõ rồi, ở nước khác có thể một nguyên tắc chung tối thượng về “tự chủ kinh doanh” là quá đủ, nhưng ở nước ta mà quyền chung chung thế này tức là chả có quyền gì cả, DN đâu có thể bê cái quyền này đi mà kêu mà trình với ai được” - ĐB Vũ Tiến Lộc nói.

Ảnh minh họa/hanoimoi.com.vn.

Ông cũng đề xuất, thiết lập lại quy định đầy đủ về các quyền kinh doanh cơ bản của DN như trong Luật DN hiện hành, như: Quyền lựa chọn hình thức, phương thức huy động phân bổ vốn; quyền chủ động tìm kiếm thị trường, lựa chọn đối tác; quyền kinh doanh xuất nhập khẩu; quyền tuyển dụng, sử dụng lao động...

ĐB Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị) nhìn nhận, việc cho phép DN có nhiều người đại diện pháp luật được cho là tạo sự linh hoạt, song quy định này có thể gây khó khăn cho DN trong thực hiện hành vi pháp lý nếu người đại diện không có sự đồng thuận với nhau, khó khăn trong cơ chế giám sát điều hành, hoạt động của DN.

ĐB Hà Sỹ Đồng đề xuất, cần có các quy định để cải tiến các vướng mắc có thể phát sinh trên thực tế, cụ thể như: Dự thảo cần nêu rõ DN có từ một người đại diện theo pháp luật trở lên cần có quy định cụ thể để xác định rõ trách nhiệm của từng người, nguyên tắc thực hiện, chế tài với những người thực hiện các giao dịch gây thiệt hại cho DN và đối tác.... 

Cùng chung suy nghĩ như ĐB Hà Sỹ Đồng, ĐB Huỳnh Ngọc Ánh (TP Hồ Chí Minh) cho rằng, những quy định về đăng ký thành lập DN rất thông thoáng tạo thuận lợi cho DN, nhưng thoáng quá có thể nảy sinh những “lỗ hổng”. Thực tế, những năm qua đã có nhiều DN lợi dụng sự thông thoáng của Luật DN hiện hành để thành lập DN “ma” nhằm mục đích buôn bán hóa đơn, trốn thuế, nợ bảo hiểm, nợ hải quan…

“Việc tạo hành lang pháp lý thông thoáng là cần thiết, nhưng nếu quá thoáng thì phải hết sức cẩn trọng, nếu cứ “đua” theo những tiến bộ vượt bậc trong khi khả năng quản lý hành chính Nhà nước ở nước ta còn hạn chế sẽ dẫn tới tác dụng ngược. Khi có tranh chấp sẽ không biết “nắm tóc” ai để truy trách nhiệm” – ĐB Huỳnh Ngọc Ánh băn khoăn.

Ngoài ra, một trong số những điểm được đánh giá là “cải tiến” trong cải cách thủ tục hành chính được quy định tại dự thảo Luật DN (sửa đổi) lần này là quy định không ghi ngành nghề kinh doanh trong Giấy chứng nhận kinh doanh. ĐB Lê Đắc Lâm (Bình Thuận) cho rằng, quy định này sẽ giảm áp lực cho doanh nghiệp, giảm rủi ro về pháp lý cho họ, được làm những gì mà pháp luật không cấm. Bên cạnh đó, luật cũng cần có những quy định liên quan đến các biện pháp hậu kiểm để môi trường kinh doanh có trật tự. “Cần hậu kiểm, quy định rõ về quyền hạn, trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước trong công tác hậu kiểm. Hàng năm, các doanh nghiệp phải báo tới cơ quan quản lý nhà nước những lĩnh vực mà mình đang hoạt động để tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát”, ĐB Lê Đắc Lâm nhấn mạnh.

THU GIANG