Cung chưa đáp ứng đủ cầu

Theo số liệu của Cục Chăn nuôi (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn-NN&PTNT), tổng đàn gia súc ăn cỏ: Trâu, bò, dê, thỏ, cừu của nước ta hiện khoảng 12,1 triệu con; riêng trâu, bò khoảng 8,22 triệu con. Tổng sản lượng thịt các loại của Việt Nam mỗi năm đạt khoảng 5,5 triệu tấn, trong đó lượng thịt lợn khoảng hơn 4 triệu tấn, chiếm khoảng 70,9% tổng sản lượng thịt. Sản lượng thịt gia súc ăn cỏ chỉ mới đạt con số khiêm tốn xấp xỉ 450.000 tấn/năm, chiếm tỷ lệ 7-8% tổng sản lượng thịt các loại. Để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng trong nước, mỗi năm nước ta phải nhập khẩu lượng thịt gia súc ăn cỏ lớn (bò, trâu nhập khẩu sống nguyên con), riêng năm 2018 nhập 253.036 con.

leftcenterrightdel
Chăn nuôi dê tại huyện Tân Kỳ, tỉnh Nghệ An.

Theo ông Tống Xuân Chinh, Phó cục trưởng Cục Chăn nuôi (Bộ NN&PTNT): Mức tiêu thụ thịt bò của người Việt Nam hiện mới chỉ trung bình khoảng 3,15kg thịt xẻ/người/năm, trong khi đó con số này đối với châu Á là 5,2kg/người/năm, thế giới là 9,4kg/người/năm. Điều này cho thấy, chăn nuôi bò thịt nói riêng, gia súc ăn cỏ nói chung còn rất nhiều tiềm năng để phát triển trong thời gian tới.

Còn nhiều dư địa phát triển

Đề cập đến giải pháp thúc đẩy phát triển thị trường, ông Nguyễn Quốc Toản, Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ NN&PTNT), cho hay: "Nhu cầu về thịt đại gia súc (bò, trâu) trong nước của người tiêu dùng vẫn đang tăng. Do đó, chăn nuôi đại gia súc ăn cỏ vẫn còn có cơ hội phát triển mạnh. Riêng sản phẩm sữa của Việt Nam có thể xuất khẩu sang các thị trường tiềm năng: Trung Quốc, Indonesia, Malaysia, Singapore, Nga, Arab Saudi...".

Trò chuyện với chúng tôi, ông Hà Văn Thắng, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần T&T 159 Hòa Bình, cho biết: "Hiện công ty chúng tôi đang xây dựng chuỗi trang trại, chăn nuôi bò sinh sản và bò thịt với 4 chuỗi liên kết cùng nông dân, bên cạnh đó chúng tôi cũng trực tiếp chăn nuôi 20.000 con bò. Chúng ta đang có thời cơ rất lớn khi thế giới bước vào cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, công nghệ sinh học phát triển rất mạnh. Nếu không tận thu được phế phụ phẩm nông nghiệp từ thức ăn chăn nuôi hoặc cỏ trồng… thì giá thành của 1kg thịt bò hơi sẽ là 70.000-80.000 đồng, nhưng nếu tận thu được toàn bộ các nguồn phế phụ phẩm nông nghiệp thì giá thành chỉ từ 30.000 đến 35.000 đồng/kg thịt bò".

Vì thế, nếu ứng dụng tốt hai yếu tố này sẽ giúp ngành chăn nuôi phát triển, nhất là chăn nuôi gia súc ăn cỏ. Để thành công trong chăn nuôi, phải tổ chức chuỗi sản xuất khép kín, tập trung tận dụng triệt để các phế phụ phẩm của ngành nông nghiệp và ngành chăn nuôi. Như vậy, sẽ giải quyết hiệu quả bài toán xử lý môi trường, góp phần đem lại nguồn lợi từ việc sản xuất phân bón hữu cơ.

Theo ông Tống Xuân Chinh, về mục tiêu phát triển trong giai đoạn 2019-2025, cần phấn đấu để nâng và duy trì mức tăng trưởng trung bình giá trị sản phẩm của gia súc ăn cỏ đạt 5-6%/năm, sản lượng thịt hơi gia súc ăn cỏ đến năm 2025 đạt hơn 500.000 tấn, chiếm hơn 10% tổng sản lượng thịt các loại, trong đó thịt bò chiếm khoảng 70%; thịt trâu 20%; các loại thịt khác (dê, cừu, hươu) chiếm 10%. Sản lượng sữa tươi nguyên liệu đến năm 2025 đạt từ 1,8 đến 2 triệu tấn (khoảng 35kg/người/năm). 

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường nhấn mạnh: "Kể cả không xảy ra dịch tả lợn châu Phi, ngành chăn nuôi cũng phải tái cơ cấu. Hiện, tỷ trọng lợn đang quá lớn, gây mất cân đối, trong khi lượng thịt gia súc ăn cỏ mới chỉ chiếm 7-8%. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và dịch bệnh như hiện nay, đòi hỏi ngành chăn nuôi phải tái cơ cấu căn bản theo hướng đẩy mạnh phát triển các loài gia súc ăn cỏ, phù hợp với thực tiễn tại Việt Nam và cũng là xu thế chung của thế giới. Chưa kể, biến đổi khí hậu ngày một khốc liệt, nguy cơ hạn hán nên tương lai rất khó có đủ nguồn nước phục vụ sản xuất thường xuyên đối với 3,8 triệu héc-ta đất lúa và 1,5 triệu héc-ta ngô. Để thích ứng trước tình hình này, chúng ta phải linh hoạt trong các loại cây trồng, trong đó việc trồng cỏ phục vụ chăn nuôi cũng cần phải tính đến. Cỏ không chỉ cung cấp nguyên liệu đầu vào cho bò sữa, bò thịt mà còn rất nhiều loài vật nuôi tiềm năng phát triển hàng hóa, như: Hươu, nai, dê, thỏ, cừu…".

Mức tiêu thụ thịt gia súc ăn cỏ hiện nay của người Việt Nam cho thấy thị trường trong nước vẫn còn nhiều tiềm năng, lợi thế. "Để ngành chăn nuôi gia súc ăn cỏ phát triển, thời gian tới, chúng ta phải tổ chức lại sản xuất chăn nuôi, phát triển chăn nuôi đại gia súc, trước mắt, thích ứng với bệnh dịch tả lợn châu Phi, cung cấp lượng thịt gia súc ăn cỏ phục vụ người tiêu dùng. Việc phát triển chăn nuôi gia súc ăn cỏ về lâu dài là một hướng chủ đạo trong thay đổi cục diện chiến lược ngành chăn nuôi của Việt Nam”, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường khẳng định.

Bài và ảnh: NGUYỄN KIỂM