Bình Dương: Đưa chiến lược xây dựng thành phố thông minh lên tầm cao mới

Cuối tháng 2-2021, Thành phố thông minh Bình Dương lần thứ 3 được vinh danh là một trong 21 thành phố, khu vực có chiến lược phát triển thành phố thông minh tiêu biểu trên thế giới. 

Tuy nhiên, do tác động lớn của dịch Covid-19, tiến độ xây dựng Thành phố thông minh Bình Dương đã bị ảnh hưởng không nhỏ. Hiện nay, dịch bệnh cơ bản đã được kiểm soát, tỉnh Bình Dương bước vào giai đoạn phục hồi phát triển kinh tế-xã hội.

Vì vậy, đưa chiến lược xây dựng xây dựng TP thông minh Bình Dương lên một tầm cao mới với những yêu cầu cao hơn, cụ thể hơn và khẩn trương hơn, là nhu cầu tất yếu khách quan và phù hợp với thực tiễn đổi mới sáng tạo trong giai đoạn hiện nay.

Tầm nhìn đổi mới sáng tạo

Bình Dương là địa phương đầu tiên tại Việt Nam trở thành thành viên của Diễn đàn Cộng đồng thông minh thế giới (ICF) vào năm 2018. Điều này đã mở ra cơ hội thiết lập quan hệ quốc tế mạnh mẽ hơn với cộng đồng thông minh toàn cầu để trao đổi thông tin, kinh nghiệm và thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao đến làm việc tại Bình Dương.

Với sự hỗ trợ của chính quyền TP Eindhoven (Hà Lan), hợp tác với Brainport Group (Hà Lan), Tổng công ty Becamex IDC.. cuối năm 2016, tỉnh Bình Dương đã phê duyệt Đề án TP thông minh Bình Dương với hạt nhân là thành phố mới Bình Dương.

Trung tâm hành chính tỉnh Bình Dương.

Việc Vùng thông minh Bình Dương 3 năm liên tiếp được bình chọn Smart 21 có ý nghĩa rất to lớn, là cơ hội để hợp tác, trao đổi kinh nghiệm với mạng lưới hơn 180 thành phố thông minh, thịnh vượng khắp thế giới của Diễn đàn Cộng đồng thông minh thế giới. Điều này không chỉ nâng tầm vị thế của tỉnh Bình Dương, mà còn tạo niềm tin cho nhà đầu tư, doanh nghiệp, bứt phá trong thu hút đầu tư nước ngoài, thu hút lao động tri thức, tạo nền tảng cho phát triển dịch vụ, sản xuất công nghệ cao trong tương lai...

Đầu năm 2021, để thích nghi với dịch Covid-19 và thực hiện công tác phòng, chống dịch hiệu quả, các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Bình Dương đã nhanh chóng chuyển đổi qua phương thức xúc tiến thương mại online, tích cực ứng dụng chuyển đổi số và công nghệ trong thu hút đầu tư.

Nhiều nhà đầu tư nước ngoài cũng chấp nhận yêu cầu cách ly y tế theo quy định để đến Bình Dương tìm hiểu, quyết định đầu tư tại các khu công nghiệp. Đây là những minh chứng quan trọng cho sự năng động, sáng tạo của lãnh đạo tỉnh, Tổng công ty Becamex IDC, VSIP và các liên doanh trong nỗ lực kêu gọi nhà đầu tư.

Quốc lộ 13 đi qua Thành phố Thuận An và TP Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương.

Từ năm 2020 đến nay, tỉnh Bình Dương đẩy mạnh chiến lược phát triển giai đoạn mới là “Vùng đổi mới sáng tạo Bình Dương”. Đây là đề án với giải pháp liên ngành, nhiều lớp, có liên quan và tác động đến nhiều khía cạnh của đời sống xã hội.

Thời gian vừa qua, tỉnh Bình Dương đã quy hoạch, xây dựng Dự án giao thông đô thị ứng dụng mô hình TOD để gắn với hệ thống giao thông công cộng, tính toán đến dư địa phát triển trong tương lai. Nhờ vậy, Thành phố mới Bình Dương sẽ là một điểm trung tâm để kết nối các phân khu trong “Vùng đổi mới sáng tạo Bình Dương”, cũng như kết nối với các tỉnh, thành trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Nó sẽ là động lực để đẩy nhanh tiến độ xây dựng TP thông minh Bình Dương trong giai đoạn hiện nay.

Đồng chí Võ Văn Minh, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương cho rằng: “Khi đã có tầm nhìn rộng, kiên quyết đổi mới với ý chí sáng tạo không ngừng, nhiệm vụ xây dựng TP thông minh ở Bình Dương sẽ đạt được kết quả tốt”.

Vượt qua thách thức bằng ý chí và niềm tin

Mặc dù đã đạt được nhiều kết quả to lớn sau gần 30 năm phát triển, với thu nhập GDP bình quân đầu người gấp đôi cả nước trong giai đoạn hiện nay, tỉnh Bình Dương vẫn đứng trước những thách thức lớn. Đó là hạ tầng giao thông đường bộ đang có dấu hiệu quá tải; thu nhập bình quân đầu người của Bình Dương là hơn 7000 USD/người/năm, đang là nguy cơ gặp bẫy thu nhập trung bình của địa phương sẽ sớm hơn cả nước; phát triển kinh tế chưa cân bằng giữa thương mại dịch vụ và công nghiệp; nguồn nhân lực phục vụ cho đổi mới sáng tạo còn thiếu...

Ông Nguyễn Văn Hùng, Chủ tịch HĐQT Tổng công ty Becamex IDC trong buổi làm việc với TP Einhovend  (Hà Lan) ngày 21-10-2021.

Bên cạnh những thách thức, tỉnh Bình Dương cũng tạo ra nhiều nền tảng lớn, làm cơ sở để xây dựng thành phố thông minh nhanh chóng trở thành hiện thực. Đó cũng là niềm tin, là niềm tự hào để tỉnh Bình Dương vượt qua những khó khăn, thử thành để thành công.

Những năm qua, tỉnh Bình Dương đã mở rộng quan hệ ngoại giao, kết nghĩa với nhiều thành phố trên thế giới như Deajon Hàn Quốc, Yamaguchi Nhật Bản, Einhovend Hà Lan và các thành phố khác. Hiện nay, có hàng ngàn thương hiệu lớn trên thế giới đã về đặt nhà máy tại Bình Dương như Panasonic, Pepsi, Kumho, Vinamilk,…

Cùng với đó, hệ thống giáo dục đào tạo của Bình Dương phát triển không ngừng với nhiều trường đại học và quan hệ tốt với các trường đại học lớn trên thế giới như Đại học Quốc gia Singapore...

Không những vậy, các hãng công nghệ lớn như: BOSCH, PHILIPS,… đã đến tìm hiểu và mong muốn mở rộng hợp tác với tỉnh Bình Dương trên nhiều lĩnh vực.

Trong buổi làm việc trực tuyến với lãnh đạo, cùng các chuyên gia của TP Einhovend (Hà Lan) ngày 21-10 vừa qua, đồng chí Nguyễn Văn Lợi - Bí thư tỉnh ủy Bình Dương khẳng định: “Thách thức trong nhiệm vụ xây dựng TP thông minh Bình Dương là không nhỏ, nhưng người Bình Dương luôn có ý chí quyết tâm cao, có tinh thần đổi mới sáng tạo và luôn cầu thị. Cùng với sự giúp đỡ nhiệt tình, hiệu quả của các đối tác, nhất là TP Einhovend, việc xây dựng TP thông minh Bình Dương sẽ sớm đạt được những kết quả tốt đẹp”.

Mô hình Trung tâm thương mại thế giới tại Thành phố Mới Bình Dương.

Thể hiện cho quyết tâm này, ông Nguyễn Văn Hùng, Chủ tịch HĐQT Tổng công ty Becamex IDC đã nêu ra 5 mô hình lớn, cô đọng chiến lược phát triển của Bình Dương trong Đề án xây dựng TPTM mà trọng tâm là VĐMSTBD bao gồm:

Thứ nhất là Áp dụng mô hình BRT - TOD - Quy hoạch đô thị gắn liền với giao thông công cộng, nâng cấp hệ thống giao thông đường bộ, phát triển loại hình giao thông mới.

TOD là mô hình phát triển chuỗi đô thị dọc theo các tuyến giao thông công cộng, mỗi một điểm đô thị đó sẽ phát triển với mật độ cao hướng tâm bảo đảm đầy đủ các tiện ích nhà ở thương mại, văn phòng, người dân có thể tìm thấy mọi tiện ích trên các điểm đô thị này.

Hiện, Becamex IDC chuẩn bị khởi công Điểm TOD đầu tiên A1, sau đó nhiều điểm đô thị TOD nữa sẽ được phát triển dọc theo tuyến giao thông công cộng kết nối vào với hệ thống Metro Bến Thành - Suối Tiên và giải quyết ùn tắt giao thông trên Quốc Lộ 13 và đường Mỹ Phước - Tân Vạn - Bàu Bàng...

Thứ hai là xây dựng văn hóa đổi mới sáng tạo, chú trọng xây dựng hợp tác công tư, tập trung thu hút và phát triển các công ty mỏ neo, xây dựng văn hóa đổi mới sáng tạo, xây dựng con người năng động.

Tại TP Mới Bình Dương, Becamex IDC đã xây dựng Đại học Quốc tế Miền Đông rất hiện đại và đang hoàn thiện công trình Xưởng thực nghiệm, thu hút các nhà khởi nghiệp sáng tạo ra các ý tưởng mới, ứng dụng vào thực tế cuộc sống và có hơn 20 doanh nghiệp khởi nghiệp đang hoạt động tại đây.

Thứ ba là phát triển kinh tế cân bằng. Phát triển thương mại quốc tế, Thương mại điện tử, các ngành thâm dụng vốn, kinh tế số, dịch vụ công nghiệp, tài chính ngân hàng.

Tại TP Mới Bình Dương, tỉnh Bình Dương và Becamex IDC đã và xây dựng khu Trung tâm Thương mại Thế giới, là thành viên của Hiệp hội các trung tâm thương mại thế giới WTCA.

Đây là cánh cửa giúp Bình Dương giao thương với 230 trung tâm Thương mại thế giới trên toàn cầu và đã tổ chức nhiều sự kiện quốc tế lớn như Horasis 2018, 2019, với sự tham gia của nhiều chính khách và doanh nhân trên trong và ngoài nước.

Sau khi hoàn thành toàn bộ, nó còn có chức năng: lưu giữ hàng hóa phục vụ các sàn thương mại điện tử và thúc đẩy logistics trong khu vực Đông Nam Á phát triển.

Thứ tư là Chuyển đổi số và Công nghiệp 4.0. Xây dựng chiến lược chuyển đổi số trong nhà nước và doanh nghiệp, xây dựng chính quyền điện tử, cải cách hành chính, tập trung vào sản xuất thông minh và công nghiệp 4.0.

Tỉnh Bình Dương và Becamex IDC đã triển khai xây dựng Khu Công nghiệp Khoa học và Công nghệ, với mong muốn thúc đẩy chuyển đổi sang một mô hình sản phẩm mới với hai giai đoạn.

Giai đoạn 1 là Phát triển các khu công nghiệp thông minh, với việc ứng dụng công nghệ thông tin và các công nghệ tự động hóa trong việc quản lý và vận hành các khu công nghiệp, như khu công nghiệp VSIP 3, …

Sinh viên Đại học Quốc tế Miền Đông thực hành trong phòng Lab.

Thứ 5 là phát triển và thu hút nguồn nhân lực: đây cũng là mô hình quan trọng nhất, quyết định sự thành công của mọi chiến lược, cần có chương trình chính sách cụ thể, có định hướng chủ điểm để phát triển nguồn nhân lực.

Hơn 30 năm qua, đặc biệt là giai đoạn hiện nay, tỉnh Bình Dương đã có nhiều chính sách, nhất là chủ trương “Trải thảm đỏ” để thu hút nhân tài và vốn đầu tư về với mình.

Ngoài ra, địa phương còn liên kết với nhiều tỉnh, thành phố, nhiều trường đại học, cơ sở nghiên cứu khác trong và nước để thu hút “chất xám”, phục vụ cho quá trình hội nhập và phát triển của mình.

Xu hướng tất yếu và quyết tâm thực hiện

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Hùng, Chủ tịch Hội đồng quản trị Becamex IDC nói rằng: “Xu hướng phát triển trên thế giới hiện nay là xây dựng các đô thị hay các thành phố thông minh.

Đó cũng là tất yếu khách quan, phù hợp với thực tế hội nhập và phát triển ở nước ta nói chung, tỉnh Bình Dương nói riêng”.

Cũng theo ông Nguyễn Văn Hùng, đô thị thông minh hay thành phố thông minh phải thỏa mãn được 3 yếu tố kết nối.

Đó là: Hạ tầng phải được quy hoạch và kết nối bài bản, đô thị được phân bổ khoa học, mọi yếu tố đều phải gắn kết chặt chẽ với nhau; xã hội phải là một xã hội đáng sống, văn hóa, dựa trên sự phát triển của khoa học và đổi mới sáng tạo, có quan hệ mật thiết với kết nối hạ tầng; có nền công nghệ tiên tiến, hiện đại, phục vụ hiệu quả cho xã hội phát triển.

Có thể nó, thành phố thông minh Bình Dương là đề án mong muốn xây dựng một hình ảnh Bình Dương mới được quy hoạch bài bản theo mô hình TOD.

Đó là thành phố của khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, là điểm đến của giao thương quốc tế, cũng là nơi đào tạo và thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao không chỉ của riêng tỉnh Bình Dương, mà còn là của khu vực kinh tế trọng điểm phía Nam, của cả nước và cộng đồng thông minh thế giới.

Đồng chí Nguyễn Văn Lợi, Bí thư Tỉnh ủy Bình Dương trao đổi với lãnh đạo TP Einhovend (Hà Lan) ngày 21-10-2021.

Hơn 6 năm thiết lập mối quan hệ hữu nghị, tỉnh Bình Dương và thành phố Eindhoven, TCTy Becamex và tổ chức Brainport, EIPO đã tích cực triển khai nhiều hoạt động hợp tác, nổi bật nhất là phát triển Đề án thành phố thông minh Bình Dương.

Những năm qua, đề án đã đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ, tạo đòn bẩy rất lớn cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội Bình Dương thời gian qua.

Thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XV và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Bình Dương lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020 – 2025, lãnh đạo và nhân dân tỉnh Bình Dương sẽ tiếp tục gắn kết chặt chẽ với TP Eindhoven, với tổ chức Brainport, EIPO, sẽ quyết tâm thực hiện hiệu quả đề án xây dựng thành phố thông minh. Đây sẽ là động lực quan trọng để Bình Dương khôi phục sau làn sóng Covid-19, đột phá đón kỷ nguyên 4.0.

Thành phố Mới Bình Dương hôm nay.

Theo đồng chí Nguyễn Văn Lợi, Bí thư Tỉnh ủy Bình Dương, trọng tâm lớn của  Đề án thành phố thông minh Bình Dương giai đoạn 2021-2026 là quy hoạch Vùng đổi mới sáng tạo.

Vì vậy, Bình Dương sẽ tập trung nguồn lực để đưa địa phương vươn cao hơn nữa trên trường quốc tế, gia nhập các hiệp hội uy tín trên thế giới.

Lãnh đạo tỉnh cũng yêu cầu chính quyền và Ban Điều Hành thành phố thông minh triển khai nhiều nhiệm vụ cấp bách, trong đó có kiện toàn lại bộ máy tổ chức điều chỉnh một số chức năng, nhiệm vụ của ban chỉ đạo, ban điều hành từ cấp tỉnh đến các sở, ngành, các doanh nghiệp liên quan. Lãnh đạo tỉnh Bình Dương cũng chỉ đạo các cơ quan chức năng và Tỏng công ty Becamex IDC phối hợp với các cá nhân, các đối tác quốc tế đầu năm 2022 hoàn thành biên soạn chương trình thành phố thông minh Bình Dương giai đoạn 2021-2026, trong đó Vùng đổi mới sáng tạo là trọng tâm, đồng thời tập trung đẩy mạnh các dự án trọng điểm của thành phố thông minh đã đề ra như: Khu Công nghiệp khoa học công nghệ, Trung tâm Thương mại thế giới WTC, Mô hình phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng (TOD), phát triển Hệ sinh thái Khởi nghiệp Đổi mới sáng tạo, đặc biệt trung tâm là Thành phố Mới Bình Dương.

LÊ PHI HÙNG