QĐND - Ngày 21-11, khi thảo luận ở hội trường về dự án Luật Nghĩa vụ quân sự (sửa đổi), đại đa số các đại biểu đều tán thành với sự cần thiết của việc sửa đổi Luật Nghĩa vụ quân sự (NVQS) hiện nay để đáp ứng yêu cầu xây dựng quân đội trong tình hình mới, bảo đảm cho công dân thực hiện đầy đủ quyền và nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc theo quy định của Hiến pháp.

Ảnh minh họa/qdnd.vn

 

Tăng thời gian tại ngũ là rất cần thiết

Các đại biểu Quốc hội cho rằng, chính sách NVQS phải bảo đảm thực hiện phương châm vừa xây dựng lực lượng thường trực chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, có số lượng hợp lý, vừa xây dựng lực lượng dự bị động viên hùng hậu; đổi mới chế độ chính sách đối với người thực hiện chế độ NVQS, động viên thanh niên hăng hái phục vụ trong quân đội và tham gia xây dựng nền quốc phòng toàn dân.

Yếu tố bảo đảm công bằng xã hội trong thực hiện NVQS được nhiều đại biểu đề cập. Đây là yếu tố chi phối tâm tư của nhiều đại biểu khi đóng góp về các vấn đề cụ thể như độ tuổi gọi nhập ngũ trong thời bình; thời gian tại ngũ; các đối tượng được miễn, hoãn thực hiện NVQS; các nghĩa vụ thay thế thực hiện NVQS; việc làm cho quân nhân xuất ngũ…

Xuất phát từ thực tiễn, Phó tư lệnh Quân khu 4, Thiếu tướng Nguyễn Sỹ Hội, Đại biểu Quốc hội tỉnh Nghệ An, cho rằng, thời hạn phục vụ tại ngũ quy định là 18 tháng như hiện nay là hơi ngắn, không đáp ứng với thời gian huấn luyện, nội dung huấn luyện. Bởi huấn luyện chiến sĩ trong quân đội có nhiều quy mô, mức độ khác nhau, từ cá nhân, rồi tổ, tiểu đội, trung đội, đại đội, tiểu đoàn, trung đoàn, sư đoàn, quân đoàn. Đặc biệt, các đơn vị binh chủng, đơn vị có nhiều vũ khí hiện đại, các đơn vị biển, đảo, việc huấn luyện chuyên ngành gặp nhiều khó khăn với điều kiện 18 tháng. Thiếu tướng Nguyễn Sỹ Hội cho rằng, thời hạn phục vụ tại ngũ cũng nên thống nhất giữa các đối tượng đều là 24 tháng, nếu không dễ xảy ra “tâm tư”, so sánh. Ví dụ, hai người cùng một xã, nhập ngũ cùng một ngày, nhưng khi ra quân hai thời điểm khác nhau. Bởi sau khi huấn luyện tân binh xong, quân đội chọn những chiến sĩ tốt hơn để đào tạo tiểu đội trưởng, nhưng sau khi được đào tạo tiểu đội trưởng thì quân nhân đó lại phải phục vụ 2 năm, trong khi các chiến sĩ khác thì chỉ phục vụ 18 tháng.

Để chứng minh thời gian 24 tháng tại ngũ trong quân đội không phải là dài, Thiếu tướng Phan Văn Tường, Phó tư lệnh Quân khu 1, đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Nguyên, cho biết, hiện nay công dân phục vụ có thời hạn trong công an nhân dân là 36 tháng. “Năng lực và khả năng chiến đấu tỷ lệ thuận với thời gian nhập ngũ. Từ một công dân đến một người lính thực sự thiện chiến thì ý chí là quyết định nhưng cần phải có thời gian phù hợp với thực tiễn thì tâm lý mới ổn định, sức khỏe mới dẻo dai, kỹ thuật mới thành thục, chiến thuật mới tinh thông, tính đoàn kết, kỷ luật mới thành tố chất thường trực của mỗi người” - Thiếu tướng Phan Văn Tường khẳng định.

Các đại biểu cũng cho rằng nếu tăng thời gian tại ngũ thì cũng sẽ giúp mỗi năm chỉ tuyển quân một lần, đỡ tốn kém. 

Nên giảm đối tượng tạm hoãn gọi nhập ngũ

Về tạm hoãn gọi nhập ngũ, nhiều đại biểu Quốc hội nhất trí với quan điểm chung là cần giảm đối tượng được tạm hoãn gọi nhập ngũ trong thời bình, nhằm tạo điều kiện cho công dân trong việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình, bảo đảm công bằng xã hội trong thực hiện nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc.

Hiện trong dự án luật đã quy định rõ hơn đối với trường hợp công dân thuộc diện tạm hoãn gọi nhập ngũ, chỉ tạm hoãn đối với đối tượng là học sinh phổ thông, sinh viên đào tạo đại học chính quy và bãi bỏ quy định về việc tạm hoãn đối với công dân “đi xây dựng vùng kinh tế mới trong ba năm đầu”. 

Đại biểu Đặng Đình Luyến (Khánh Hòa) nêu thực tiễn có một bộ phận thanh niên trong độ tuổi nhập ngũ được cử đi học nước ngoài hoặc đi công tác có thời hạn. Từ đó, đại biểu đặt câu hỏi những đối tượng này có được hoãn NVQS hay không, đề nghị dự thảo luật cần quy định rõ.

Về vấn đề độ tuổi gọi nhập ngũ từ 18 tuổi đến 25 tuổi như hiện nay được nâng lên thành từ 18 tuổi đến 27 tuổi đối với công dân tốt nghiệp đại học, các đại biểu có những ý kiến khác nhau. Nhiều đại biểu đồng tình, bởi như vậy có thể gọi được nhiều thanh niên nhập ngũ hơn, đồng thời nâng cao được chất lượng quân nhân. Tuy nhiên, một số ý kiến lại cho rằng, như vậy là không cần thiết, bởi nếu để gọi được những thanh niên có trình độ học vấn cao vào quân đội thì chỉ cần từ 18-25 tuổi. Bởi vì, hầu hết các trường đại học đều đào tạo 4-5 năm, riêng đại học ngành y đào tạo 6 năm, tức là học xong đại học thường chỉ từ 22-24 tuổi.

Cách nào để mọi công dân đều thực hiện được NVQS?

Đại biểu Hà Huy Thông (Thừa Thiên-Huế) cho rằng, hằng năm Việt Nam có khoảng 7 triệu người trong độ tuổi 18-25 tuổi, tức là trong độ tuổi nhập ngũ, nhưng thực tế tỷ lệ tuyển vào quân đội chỉ có 5,87%. Vậy hơn  94% công dân trong độ tuổi còn lại không trốn NVQS, nhưng chưa được gọi tới, nghĩa là “cung” lớn hơn “cầu”. Nay nếu nâng thời gian tại ngũ, nâng độ tuổi gọi nhập ngũ, thì tức là sẽ tiếp tục tăng “cung”, tạo nguy cơ tỷ lệ thanh niên trong độ tuổi được gọi nhập ngũ sẽ giảm hơn nữa. Vì thế, đại biểu đặt vấn đề làm thế nào để giải quyết tạo cơ hội cho tất cả công dân trong độ tuổi đều phải thực hiện NVQS.

Cũng theo ý này, đại biểu Nguyễn Văn Tuyết (Bà Rịa-Vũng Tàu) cho rằng, số lượng công dân không nhập ngũ đang chiếm phần lớn, nhưng cũng không có hình thức nào để họ thể hiện nghĩa vụ, trách nhiệm trong bảo vệ Tổ quốc. Đại biểu Nguyễn Công Hồng (Đồng Nai) cho rằng, về nguyên tắc mọi công dân trong độ tuổi đều phải nhập ngũ. Nếu quá độ tuổi mà chưa được gọi nhập ngũ thì công dân phải thực hiện NVQS theo một cơ chế khác, như thế mới tạo ra sự bình đẳng.

Đại biểu Huỳnh Văn Tính (Tiền Giang) dẫn chứng nhiều nước nếu không thực hiện được NVQS thì phải đóng tiền thay thế. Đại biểu cũng cho rằng, những đối tượng nếu chưa được gọi nhập ngũ thì có thể tham gia dân quân tự vệ, thanh niên tình nguyện... 

Thế nhưng, nhiều đại biểu Quốc hội, đặc biệt những đại biểu là quân nhân không đồng tình với hình thức đóng tiền để thay thế NVQS. Có đại biểu lo ngại nếu thay thế NVQS bằng cách đóng một khoản tiền thì sẽ lại tạo ra mất bình đẳng khi con em gia đình khá giả sẽ không nhập ngũ nữa.

Kết luận phần thảo luận, Phó chủ tịch Quốc hội Huỳnh Ngọc Sơn cho biết, dự án Luật NVQS (sửa đổi) dự kiến sẽ được thông qua sau hai kỳ họp. Sau khi tiếp nhận ý kiến của đại biểu, cơ quan soạn thảo sẽ bổ sung, hoàn thiện dự án luật, gửi cho các đoàn đại biểu Quốc hội và sẽ trình ra Quốc hội vào Kỳ họp thứ 9.

Sáng 21-11, Quốc hội đã biểu quyết thông qua dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hàng không dân dụng Việt Nam. Chiều qua, các đại biểu Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi). 

HỒ QUANG PHƯƠNG